کتاب درآمدی به مطالعات خانواده

کتاب درآمدی به مطالعات خانواده با عنوان انگلیسی Family studios: an introuction، نوشته جان برناردز با ترجمه حسین قاضیان، در سال ۱۳۸۴ توسط نشر نی منتشر شده است. این اثر که در سال ۱۴۰۳ به چاپ نهم رسیده، به‌عنوان یک منبع مقدماتی برای آشنایی با مطالعات خانواده، به بررسی مفاهیم، نظریه‌ها و روندهای معاصر در حوزه‌ی خانواده می‌پردازد و تلاش می‌کند تصویری جامع و انتقادی از وضعیت خانواده در جوامع مدرن ارائه دهد. این کتاب برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به علوم اجتماعی و مطالعات خانواده طراحی شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب درآمدی به مطالعات خانواده اثر جان برناردز

کتاب درآمدی به مطالعات خانواده اثری دانشگاهی است که به بررسی علمی و انتقادی نهاد خانواده در جوامع معاصر می‌پردازد. جان برناردز در این کتاب، با رویکردی تحلیلی و مقایسه‌ای، مفاهیم بنیادین خانواده، تحولات تاریخی، تنوع فرهنگی و اجتماعی و نظریه‌های مختلف پیرامون خانواده را واکاوی کرده است. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که هر فصل با طرح پرسش‌هایی اساسی آغاز می‌شود و سپس به ارائه‌ی تحلیل‌ها و مثال‌های متنوع از جوامع مختلف می‌پردازد.

جان برناردز تلاش کرده است تا علاوه‌بر ارائه‌ی دیدگاه‌های رایج، به نقد انگاره‌های قالبی و ایدئولوژی‌های مسلط درباره‌ی خانواده نیز بپردازد. کتاب درآمدی به مطالعات خانواده به‌ویژه بر اهمیت مطالعه‌ی علمی خانواده و ضرورت ایجاد رشته‌ی مطالعات خانواده در دانشگاه‌ها تأکید دارد و با ارائه‌ی داده‌ها و پژوهش‌های بین‌المللی، تصویری چندبعدی از وضعیت خانواده در جهان امروز ترسیم می‌کند.

خلاصه کتاب درآمدی به مطالعات خانواده

این کتاب با طرح این پرسش آغاز می‌شود که چرا با وجود اهمیت خانواده در زندگی فردی و اجتماعی، مطالعه‌ی علمی آن هنوز جایگاه شایسته‌ای در دانشگاه‌ها ندارد. جان برناردز با بررسی تاریخچه‌ی مطالعات خانواده، نشان می‌دهد که چگونه انگاره‌ی خانواده‌ی هسته‌ای به‌عنوان یک الگوی آرمانی و غالب در جوامع غربی تثبیت شده و سایر اشکال خانواده را به حاشیه رانده است. کتاب به نقد این تصویر قالبی می‌پردازد و با استناد به داده‌های آماری و پژوهش‌های تطبیقی، تنوع و گوناگونی خانواده‌ها را در ابعاد سازمانی، فرهنگی، طبقاتی، دوره‌ای و سیر زندگی خانوادگی برجسته می‌کند.

در ادامه، جان برناردز به بررسی روندهای معاصر مانند کاهش نرخ موالید، افزایش طلاق، رشد خانواده‌های تک‌والدی، تغییر در الگوهای ازدواج و همباشی و سالخوردگی جمعیت می‌پردازد. همچنین تأثیر عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر ساختار و کارکرد خانواده‌ها تحلیل شده است. کتاب با نقد ایدئولوژی خانواده و بررسی نقش آن در بازتولید نابرابری‌های جنسیتی، طبقاتی و نژادی، خواننده را به بازاندیشی در مورد مفاهیم رایج و سیاست‌های مرتبط با خانواده دعوت می‌کند. در بخش‌های نظری، نویسنده دشواری‌های نظریه‌پردازی درباره‌ی خانواده را مطرح می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه ایدئولوژی‌های مسلطْ پژوهش و سیاست‌گذاری در این حوزه را تحت‌تأثیر قرار داده‌اند. در نهایت، کتاب بر ضرورت ایجاد رشته‌ی مطالعات خانواده و اهمیت رویکردهای انتقادی و چندرشته‌ای در فهم مسائل خانوادگی تأکید دارد.

چرا باید کتاب درآمدی به مطالعات خانواده را بخوانیم؟

مطالعه‌ی این کتاب فرصتی فراهم می‌کند تا با نگاهی انتقادی و علمی، به نهاد خانواده و تحولات آن در جوامع معاصر پرداخته شود. کتاب درآمدی به مطالعات خانواده با کنار گذاشتن پیش‌فرض‌های رایج و بررسی داده‌های تاریخی و آماری، به خواننده کمک می‌کند تا پیچیدگی‌ها و تنوع خانواده‌ها را بهتر درک کند. این کتاب نه‌تنها برای آشنایی با نظریه‌ها و مفاهیم پایه‌ای در مطالعات خانواده مفید است، بلکه با نقد انگاره‌های قالبی و بررسی روندهای اجتماعی، زمینه‌ای برای تحلیل مسائل روزمره و سیاست‌گذاری‌های اجتماعی فراهم می‌کند. اثر حاضر با طرح پرسش‌های بنیادین و ارائه‌ی مثال‌های متنوع، ذهن خواننده را به تفکر و بازاندیشی درباره‌ی نقش و جایگاه خانواده در جامعه‌ی معاصر سوق می‌دهد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران علوم اجتماعی، جامعه‌شناسی، مطالعات خانواده و سیاست‌گذاری اجتماعی مناسب است. همچنین به کسانی که دغدغه‌ی فهم تحولات خانواده، نقد انگاره‌های سنتی و بررسی مسائل اجتماعی مرتبط با خانواده را دارند، توصیه می‌شود. مدیران و تصمیم‌گیرندگان حوزه‌ی اجتماع نیز می‌توانند از مطالب کتاب برای تحلیل و تدوین سیاست‌های مرتبط با خانواده بهره ببرند.

درباره حسین قاضیان

حسین قاضیان جامعه‌شناس، پژوهشگر، نویسنده و تحلیلگر اجتماعی و سیاسی برجسته‌ی ایران است. او با حضور فعال در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، از چهره‌های شناخته‌شده در تحلیل مسائل اجتماعی ایران به‌ شمار می‌آید. قاضیان تا کنون مقالات متعددی در زمینه‌های مختلف علوم اجتماعی و سیاسی نوشته و چندین اثر علمی و پژوهشی را تألیف یا ترجمه کرده است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های جامعه‌ی بازار و درآمدی به مطالعات خانواده اشاره کرد.

او در دوران ریاست‌جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی با مرکز مطالعات استراتژیک همکاری داشت و در دولت محمد خاتمی نیز به‌عنوان مشاور فعالیت می‌کرد.

مؤسسه‌ی IPOS زیر نظر و با هدایت او فعالیت می‌کند و در زمینه‌ی افکارسنجی و مطالعات اجتماعی به‌صورت حرفه‌ای کار می‌کند.

بخشی از کتاب درآمدی به مطالعات خانواده

«جدی‌ترین مشکل کسی که می‌خواهد درباره زندگی خانوادگی مطالعه کند پیوستگی او با موضوع مطالعه خود است. مسئله در سوگیری نسبت به خانواده نیست، بلکه در قوت و نیرومندی آرا و انگاره‌هایی است که درباره خانواده وجود دارد. در زندگی اغلب ما «خانواده» مهم‌ترین موضوع است. اکثر ما در خانواده به دنیا می‌آییم و بیشتر سال‌های کودکی و نوجوانی خود را، خواه به اختیار خواه به اجبار، در «خانواده‌مان» می‌گذرانیم. حتی افراد مجردی هم که تنها زندگی می‌کنند می‌توانند نزدیک‌ترین و دورترین اعضای «خانواده خود» را مشخص کنند و نام ببرند. گذشته از این، بیشتر ما در زندگی با کسانی آشنا می‌شویم و این کار ممکن است به «تشکیل خانواده» ای منجر شود که احتمال دارد فرزندانی در آن پا به عرصه وجود بگذارند. به‌این‌ترتیب ما در داخل خانواده، در مقام همسر یا والد، دوران دیگری را آغاز می‌کنیم. شاید هم با طلاق و ازدواج مجدد بدل به والد جدیدی شویم. حتی هنگامی که فرزندانمان خانه را ترک می‌کنند، ما با شرکت در مراسم خانوادگی، یا با مراقبت از بچه‌ها یا با هدیه دادن به آنها، در مقام پدربزرگ یا مادربزرگ دوباره پایمان به میان کشیده می‌شود. همچنین در خانواده است که «ما برای اولین بار تفاوت‌ها، تقسیم‌بندی‌ها و سلسله‌مراتب را تجربه می‌کنیم، زیرا «خانواده» حول جنسیت و سن شکل می‌گیرد» (ریبنز۱۹۹۴، ص ۲۱۳).»