کتاب سواد رسانه ای در عصر دیجیتال

کتاب سواد رسانه‌ ای در عصر دیجیتال نوشته حجت مداحی شاهخالی اثری پژوهشی و تحلیلی از انتشارات آفتاب دانایی است که به بررسی ضرورت‌ها، مفاهیم و چالش‌های سواد رسانه‌ای در جهان امروز می‌پردازد. این کتاب با رویکردی میان‌رشته‌ای تحولات رسانه‌ای و تأثیرات آن بر جامعه و فرد را واکاوی می‌کند و به مسائل بومی ایران نیز توجه دارد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب سواد رسانه ای در عصر دیجیتال

کتاب سواد رسانه‌ای در عصر دیجیتال تحولات پرشتاب رسانه‌ای و اطلاعاتی در جهان معاصر را بررسی می‌کند؛ دورانی که رسانه‌ها دیگر صرفاً ابزار انتقال پیام نیستند، بلکه فضاهایی برای شکل‌گیری هویت، ساخت واقعیت و مدیریت آگاهی اجتماعی به شمار می‌آیند. کتاب باتکیه‌بر منابع علمی داخلی و بین‌المللی و تجربه‌های جهانی تلاش می‌کند تصویری جامع از چیستی، چرایی و چگونگی آموزش و توسعه‌ی سواد رسانه‌ای ارائه دهد. 

حجت مداحی‌شاهخالی، نویسنده‌ی کتاب، باتوجه‌به شرایط خاص فرهنگی و اجتماعی ایران به ضرورت سواد رسانه‌ای برای شهروندان، دانش‌آموزان، معلمان، سیاست‌گذاران و کنشگران فرهنگی اشاره می‌کند و چالش‌هایی مانند اخبار جعلی، جنگ‌های شناختی، بحران شایعات و فرصت‌هایی چون ارتقاء آگاهی عمومی و مشارکت فرهنگی را برجسته می‌سازد. این کتاب در قالب فصولی متنوع از تعریف و اهمیت سواد رسانه‌ای تا مدل‌های آموزشی موفق و راهکارهای بومی برای ایران را پوشش می‌دهد و نگاه میان‌رشته‌ای ارتباطات، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، تعلیم‌وتربیت و علوم سیاسی را در تحلیل خود دخیل می‌کند.

خلاصه کتاب سواد رسانه ای در عصر دیجیتال

پیام اصلی کتاب بر این نکته استوار است که سواد رسانه‌ای در عصر دیجیتال صرفاً دانستن چند اصطلاح یا شناخت انواع رسانه‌ها نیست؛ بلکه مجموعه‌ای از توانمندی‌های شناختی، تحلیلی، اخلاقی، اجتماعی و فناورانه را شامل می‌شود که فرد را برای زیست فعال و مسئولانه در جهان پیچیده رسانه‌ها آماده می‌سازد. نویسنده ابتدا با مروری بر تاریخچه‌ی رسانه‌ها، از ابزارهای ابتدایی تا رسانه‌های دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی، نشان می‌دهد که رسانه‌ها چگونه از ابزار انتقال پیام به فضاهایی برای ساخت هویت و واقعیت بدل شده‌اند. 

او سپس به ضرورت سواد رسانه‌ای در مواجهه با چالش‌هایی چون اخبار جعلی، پروپاگاندا، دست‌کاری اطلاعات و بحران‌های اجتماعی می‌پردازد و تأکید می‌کند که بدون این مهارت‌ها افراد به‌راحتی در معرض فریب و تحریف قرار می‌گیرند. کتاب همچنین به نقش رسانه‌ها در شکل‌دهی به هویت فردی و جمعی، تأثیرات روان‌شناختی و اجتماعی رسانه‌های دیجیتال، فرصت‌ها و تهدیدهای فضای مجازی و اهمیت آموزش سواد رسانه‌ای به نوجوانان و گروه‌های خاص می‌پردازد. درنهایت راهکارهایی برای ارتقاء سواد رسانه‌ای در جامعه‌ی ایران و پیشنهادهایی برای بهبود برنامه‌های آموزشی ارائه می‌شود.

چرا باید کتاب سواد رسانه ای در عصر دیجیتال را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و بومی به دغدغه‌های واقعی جامعه‌ی ایران در حوزه‌ی رسانه و اطلاعات پاسخ می‌دهد. خواننده با مطالعه‌ی آن درک عمیق‌تری از ماهیت رسانه‌های دیجیتال، چگونگی شکل‌گیری اخبار جعلی، تأثیرات رسانه‌ها بر هویت و رفتار و راه‌های مقابله با تهدیدات اطلاعاتی به دست می‌آورد. کتاب ابزارهایی برای ارزیابی انتقادی پیام‌های رسانه‌ای و تولید محتوای مسئولانه نیز ارائه می‌کند که برای زندگی روزمره و تصمیم‌گیری‌های اجتماعی اهمیت دارد.

خواندن کتاب سواد رسانه ای در عصر دیجیتال را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران ارتباطات، علوم تربیتی و رسانه، معلمان، مربیان آموزشی، سیاست‌گذاران فرهنگی، مدیران، والدین و هر فردی که دغدغه‌ی آگاهی، مسئولیت اجتماعی و مقاومت در برابر اخبار جعلی و جنگ شناختی دارد، مناسب است. این اثر برای نوجوانان و جوانانی که با فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی سروکار دارند نیز راهنمایی کاربردی محسوب می‌شود.

بخشی از کتاب سواد رسانه ای در عصر دیجیتال

«سواد رسانه‌ای به مجموعه‌ای از مهارت‌ها و آگاهی‌هایی اطلاق می‌شود که به افراد امکان می‌دهد تا از رسانه‌ها به‌طور موثر و آگاهانه استفاده کنند. این مهارت‌ها شامل توانایی تحلیل، ارزیابی، تولید و خلق محتوای رسانه‌ای است که افراد را قادر می‌سازد در دنیای پیچیده اطلاعات و رسانه‌ها، به‌طور انتقادی با پیام‌های رسانه‌ای برخورد کنند و از تأثیرات آن‌ها بر خود و جامعه جلوگیری کنند. در دنیای دیجیتال، سواد رسانه‌ای نه‌تنها به معنای درک محتوای رسانه‌ای است بلکه به درک فرآیندهای پیچیده‌ای همچون ایجاد، دستکاری و انتشار پیام‌ها در بسترهای مختلف رسانه‌ای می‌پردازد (لوینسون، ۲۰۱۳). این مهارت‌ها به‌ویژه با توجه به پیشرفت‌های فناوری ارتباطات و گسترش استفاده از رسانه‌های دیجیتال، اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرده است. در دنیای دیجیتال امروز، که رسانه‌ها در اشکال مختلفی همچون وب‌سایت‌ها، شبکه‌های اجتماعی، اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌های آنلاین حضور دارند، سواد رسانه‌ای به ابزاری حیاتی تبدیل شده است. رسانه‌های دیجیتال نه‌تنها اطلاعات را منتقل می‌کنند بلکه به‌طور فعال در فرآیندهای اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی تأثیرگذار هستند.»