کتاب تأثیرات اجتماعی و فرهنگی هوش مصنوعی در رسانه ها

کتاب الکترونیکی «تأثیرات اجتماعی و فرهنگی هوش مصنوعی در رسانه‌ها» نوشتهٔ حجت مداحی شاهخالی و با ویراستاری سمیرا تیموری، اثری پژوهشی است که نشر آفتاب دانایی آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی ابعاد اجتماعی و فرهنگی نفوذ هوش مصنوعی در رسانه‌های معاصر می‌پردازد و تلاش می‌کند با رویکردی میان‌رشته‌ای، پیامدهای این فناوری را در ساختارهای اجتماعی، فرهنگی، اخلاقی و حقوقی تحلیل کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تأثیرات اجتماعی و فرهنگی هوش مصنوعی در رسانه ها

«تأثیرات اجتماعی و فرهنگی هوش مصنوعی در رسانه‌ها» اثری ناداستان و پژوهشی است که به بررسی تحولات عمیق رسانه‌ها در عصر هوش مصنوعی می‌پردازد. حجت مداحی شاهخالی در این کتاب، رسانه‌های هوشمند را نه‌تنها به‌عنوان ابزار انتقال پیام، بلکه به‌عنوان کنشگرانی فعال در شکل‌دهی به آگاهی جمعی، هویت فرهنگی و ساختار قدرت معرفی کرده است. ساختار کتاب بر پایهٔ تحلیل نظریه‌های کلاسیک و معاصر رسانه، جامعه‌شناسی فناوری و مطالعات فرهنگی استوار است و با تکیه‌بر نمونه‌های داخلی و جهانی، پیامدهای ورود هوش مصنوعی به رسانه‌ها را واکاوی می‌کند. اثر حاضر در قالب فصل‌های موضوعی، از مفاهیم بنیادین تا چالش‌های اخلاقی، حقوقی و سیاست‌گذاری را پوشش داده و با ارائهٔ راهکارهایی برای مواجههٔ فعال با این تحولات، مخاطب را به بازاندیشی نسبت به نقش رسانه‌ها و فناوری در جامعهٔ امروز دعوت می‌کند.

خلاصه کتاب تأثیرات اجتماعی و فرهنگی هوش مصنوعی در رسانه ها

کتاب «تأثیرات اجتماعی و فرهنگی هوش مصنوعی در رسانه‌ها» با مقدمه‌ای دربارهٔ گذار تاریخی رسانه‌ها از ابزارهای انتقال پیام به کنشگرانی هوشمند آغاز می‌شود. نویسنده ابتدا به نظریه‌های کلاسیک و معاصر رسانه و جامعه‌شناسی فناوری می‌پردازد و نشان می‌دهد که رسانه‌های هوشمند چگونه با تکیه‌بر الگوریتم‌ها و داده‌ها، نه‌تنها پیام را منتقل، بلکه معنا را تولید و بازتوزیع می‌کنند. در ادامه، مفاهیمی مانند قدرت، ایدئولوژی و کنترل فرهنگی در بستر رسانه‌های هوشمند بازتعریف می‌شوند و نقش الگوریتم‌ها در شکل‌دهی به افکار عمومی، سوگیری فرهنگی و بحران حقیقت بررسی می‌شود. کتاب به‌طور مفصل به پیامدهای اجتماعی و فرهنگی هوش مصنوعی در رسانه‌ها می‌پردازد؛ از جمله اتوماسیون رسانه‌ای، تولید محتوای جعلی، بحران اعتماد، حذف هویت‌های محلی و تقویت فرهنگ غالب جهانی. نویسنده با تحلیل نمونه‌های داخلی و بین‌المللی، به چالش‌های سوگیری داده‌ای و الگوریتمی، تبعیض فرهنگی و نابرابری اجتماعی اشاره کرده است. همچنین، اثر به موضوعات حقوقی و اخلاقی مانند مالکیت فکری، مسئولیت پلتفرم‌ها و ضرورت شفافیت الگوریتمی می‌پردازد. در بخش‌های پایانی، راهکارهایی برای کاهش سوگیری، تقویت عدالت فرهنگی، ارتقای سواد رسانه‌ای و سیاست‌گذاری فرهنگی پیشنهاد شده است. کتاب با تأکید بر نقش فعال کاربران، پژوهشگران و سیاست‌گذاران، مخاطب را به بازاندیشی نسبت به جایگاه رسانه‌ها و فناوری در جامعهٔ معاصر فرا می‌خواند.

چرا باید کتاب تأثیرات اجتماعی و فرهنگی هوش مصنوعی در رسانه ها را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی میان‌رشته‌ای، تصویری جامع از تأثیرات هوش مصنوعی بر رسانه‌ها و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی آن ارائه می‌دهد. اثر حاضر با تحلیل نظریه‌های ارتباطات، جامعه‌شناسی فناوری و مطالعات فرهنگی، به مخاطب کمک می‌کند تا سازوکارهای پنهان قدرت، سوگیری و کنترل فرهنگی در رسانه‌های هوشمند را بشناسد. همچنین، با پرداختن به چالش‌های اخلاقی، حقوقی و سیاست‌گذاری، زمینه‌ای برای مواجههٔ آگاهانه و انتقادی با تحولات فناوری فراهم می‌کند. مطالعهٔ این کتاب برای کسانی که دغدغهٔ آیندهٔ رسانه‌ها، عدالت فرهنگی و مسئولیت اجتماعی در عصر دیجیتال دارند، فرصتی برای تعمیق نگاه و تحلیل انتقادی است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران علوم ارتباطات، جامعه‌شناسی، مطالعات فرهنگی و فناوری اطلاعات، فعالان رسانه‌ای، سیاست‌گذاران فرهنگی و علاقه‌مندان به تحولات اجتماعی و فرهنگی فناوری‌های نوین مناسب است. همچنین، برای کسانی که به دنبال درک پیامدهای هوش مصنوعی بر هویت، فرهنگ و ساختار اجتماعی هستند، مطالعهٔ این اثر توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب تأثیرات اجتماعی و فرهنگی هوش مصنوعی در رسانه ها

«ما در ميانة تحولی بی‌سابقه ایستاده‌ایم. رسانه‌ها که زمانی در نقش ابزارهای انتقال پیام عمل می‌کردند، اکنون خود به کنشگرانی تأثیرگذار در شکل‌دادن به آگاهی جمعی، معنا، هویت و قدرت تبدیل شده‌اند. آنچه این دگرگونی را عمیق‌تر و درعین‌حال پیچیده‌تر کرده، ورود هوش مصنوعی به بافت رسانه‌ای است؛ ورود نرمی و قدری بی‌سروصدا اما ساختارشکن. دیگر رسانه‌ها صرفاً پیام‌رسان نیستند، بلکه با اتکا به الگوریتم‌ها، داده‌ها و سامانه‌های یادگیری، خود در جایگاه تحلیل‌گر، داور و حتی خالق نشسته‌اند. مسئله‌ای که این کتاب می‌کوشد آن را از زوایای گوناگون بررسی کند، نه صرفاً حضور هوش مصنوعی در رسانه‌ها، بلکه پیامدهای اجتماعی و فرهنگی آن است. امروز با پدیده‌ای مواجهیم که انتخاب آن‌ها را دیگر انسان‌ها انجام نداده‌اند بلکه الگوریتم‌ها بر اساس ترجیحات رفتاری ما تصمیم گرفته‌اند چه چیزی را ببینیم یا نادیده بگیریم. در چنین فضایی، حتی حقیقت نیز به چالش کشیده می‌شود؛ زیرا نمی‌توان مطمئن بود که یک تصویر، یک فیلم یا یک خبر واقعاً از سوی یک انسان تولید شده یا توسط سامانه‌ای طراحی شده است که هدفش صرفاً جلب توجه، کلیک یا دستکاری احساسات کاربران بوده است.»