کتاب رساله حقوق امام سجاد (ع)

کتاب رساله حقوق امام سجاد (ع) نوشته محمد حسین افشاری توسط نشر صدای خانواده منتشر شده است. این اثر به بررسی و ترجمه‌ی یکی از متون مهم شیعی، یعنی رساله‌ی حقوق منسوب به امام سجاد (ع) پرداخته و در دسته‌ی آثار دینی، اخلاقی و فقهی قرار می‌گیرد. کتاب حاضر باتکیه‌بر نسخه‌ی شیخ صدوق و با افزودن توضیحات و پاورقی‌های تطبیقی، تلاش دارد مفاهیم حقوق انسانی و الهی را برای مخاطب امروز روشن کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب رساله حقوق امام سجاد (ع)

کتاب رساله‌ی حقوق امام سجاد (ع) اثری است که به یکی از مهم‌ترین متون اخلاقی و حقوقی در سنت شیعه می‌پردازد. این رساله، مجموعه‌ای از توصیه‌ها و حقوق متقابل انسان‌ها نسبت به خداوند، خود، اعضای بدن، خانواده، جامعه و حتی دشمنان را در قالب ۵۱ عنوان بیان می‌کند. کتاب حاضر با ترجمه و تحقیق محمد حسین افشاری، بر اساس نسخه‌ی شیخ صدوق در کتاب‌های الخصال و من لا یحضره الفقیه تدوین شده است. 

مترجم در مقدمه به تفاوت‌های نسخه‌ها و اهمیت انتخاب نسخه‌ی معتبر اشاره می‌کند و با افزودن پاورقی‌ها، اختلافات متنی را برای پژوهشگران و علاقه‌مندان روشن ساخته است. این اثر علاوه‌بر جنبه‌ی فقهی و حقوقی، به ابعاد تربیتی و اخلاقی نیز توجه دارد و تلاش می‌کند تصویری جامع از وظایف و حقوق انسان در زندگی فردی و اجتماعی ارائه دهد. کتاب در قالبی موجز و با ساختاری منظم، به پرسش‌های بنیادین درباره‌ی وظایف انسان در برابر خدا، خود و دیگران پاسخ می‌دهد و جایگاه ویژه‌ای در منابع دینی و اخلاقی شیعه دارد.

خلاصه کتاب رساله حقوق امام سجاد (ع)

کتاب رساله‌ی حقوق امام سجاد (ع) با مقدمه‌ای درباره‌ی معنای حق و جایگاه آن در متون دینی آغاز می‌شود و سپس به معرفی سند و اعتبار رساله‌ی حقوق می‌پردازد. متن اصلی رساله، حقوق متقابل انسان‌ها را در چند دسته‌ی اصلی بیان می‌کند؛ حقوق الهی: نخستین و مهم‌ترین حق، حق خداوند است که بر توحید و اخلاص در عبادت تأکید دارد. حقوق نفس و اعضای بدن: امام سجاد (ع) برای هر عضو بدن مانند زبان، گوش، چشم، دست، پا، شکم و اندام نهان وظایفی تعیین می‌کند که رعایت آن‌ها نشانه‌ی بندگی و سلامت اخلاقی است. حقوق خانواده: حقوق مادر، پدر، فرزند، همسر و برادر به‌تفصیل بیان می‌شود و هر یک جایگاه و وظایف خاص خود را دارند. 

حقوق اجتماعی: این بخش به حقوق استاد، شاگرد، همسایه، دوست، شریک، طلبکار و بدهکار، هم‌کیشان و حتی اهل ذمه می‌پردازد. امام سجاد (ع) در این بخش بر رعایت عدالت، مهربانی، وفاداری و انصاف در روابط اجتماعی تأکید می‌کند. حقوق خاص: حقوقی مانند حق کسی که به انسان نیکی کرده، حق کسی که بدی کرده، حق مشاور، نصیحت‌کننده و نصیحت‌شونده، حق بزرگ‌تر و کوچک‌تر و حتی حق دشمن نیز در این رساله آمده است. در مجموع، پیام اصلی کتاب تأکید بر مسئولیت‌پذیری، رعایت حقوق دیگران و توجه به ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی است. امام سجاد (ع) با زبانی موجز و دقیق، راهنمایی برای زیست اخلاقی و انسانی ارائه می‌دهد که هم جنبه‌ی عبادی و هم جنبه‌ی اجتماعی دارد.

چرا باید کتاب رساله حقوق امام سجاد (ع) را خواند؟

کتاب رساله‌ی حقوق امام سجاد (ع) فرصتی فراهم می‌کند تا مخاطب با یکی از متون بنیادین اخلاق اسلامی و شیعی آشنا شود. رساله‌ی حقوق امام سجاد(ع) نه‌تنها به بیان حقوق و وظایف فردی و اجتماعی می‌پردازد، بلکه با رویکردی جامع، ارتباط انسان با خدا، خود و دیگران را بازتعریف می‌کند. مطالعه‌ی این اثر می‌تواند نگاه تازه‌ای به مسئولیت‌های انسانی و اجتماعی ببخشد و راهنمایی برای بهبود روابط فردی و جمعی باشد؛ همچنین تطبیق نسخه‌ها و توضیحات مترجم، کتاب را برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به مطالعات دینی و تاریخی ارزشمند می‌سازد.

خواندن کتاب رساله حقوق امام سجاد (ع) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به متون دینی، اخلاق اسلامی و تاریخ تشیع مناسب است؛ همچنین پژوهشگران حوزه‌ی فقه، حقوق و علوم انسانی و کسانی که دغدغه‌ی بهبود روابط فردی و اجتماعی دارند، می‌توانند از محتوای آن بهره‌مند شوند. برای دانشجویان رشته‌های الهیات و معارف اسلامی نیز منبعی مفید به شمار می‌آید.

بخشی از کتاب رساله حقوق امام سجاد (ع)

«بدان که از سوی خداوند متعال بر تو حقوقی است که در هر عملی که انجام می‌دهی، در هر آرامگاهی که آرام می‌گیری، در هر حالی که در آنی، در هر مکانی که بدان وارد می‌شوی، هر عضوی را که تکان می‌دهی و یا هر وسیله‌ای را که به کار می‌گیری، آن حقوق تو را احاطه کرده است. و بدان که برترین آن حقوق، حق خداوند است که از سوی خویش بر تو واجب گردانیده است. آنگاه خداوند متعال حقوق تو را از فرق سر تا نوک پایت، به تفاوت اعضای بدنت، بر تو واجب کرد. پس آن بلندمرتبه برای زبانت حقی قرار داد و برای گوشت حقی و برای چشمت حقی دیگر، برای دستت حقی و برای پایت حقی دیگر، برای شکمت حقی و برای اندام نهانت نیز حقی معین نمود که تو کارهایت را با این اندام هفت‌گانه انجام می‌دهی. سپس خدای متعال برای اعمالت نیز بر گردن تو حقی نهاد: برای نمازت حقی و برای روزه‌ات حقی دیگر، برای صدقه‌ای که می‌دهی، حقی است و برای قربانیت حقی دیگر را معین نمود و برای اعمال دیگر نیز حقی قرار داد. بعد از آن، حقوقی است که دیگران بر گردن تو دارند.»