کتاب شاهنامه از دستنویس موزه فلورانس، محرم ۶۱۴ (جلد هشتم)

معرفی کتاب شاهنامه از دستنویس موزه فلورانس، محرم ۶۱۴ (جلد هشتم)

کتاب الکترونیکی «شاهنامه از دستنویس موزه فلورانس محرم ۶۱۴: گزارش واژگان دشوار و برگردان ابیات به فارسی روان (جلد هشتم)» به قلم «عزیزالله جوینی» و با همکاری علی عشایری، توسط انتشارات دانشگاه تهران منتشر شده است. این جلد به شرح و برگردان داستان «کیخسرو (جنگ بزرگ کیخسرو تا لهراسپ)» از شاهنامه فردوسی می‌پردازد و با گزارش واژگان دشوار و توضیح ابیات، متنی قابل فهم‌تر برای مخاطبان فراهم می‌کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب شاهنامه از دستنویس موزه فلورانس، محرم ۶۱۴ (جلد هشتم)

این جلد از مجموعهٔ تصحیح و شرح شاهنامه بر اساس دستنویس موزه فلورانس، به کوشش «عزیزالله جوینی» گردآوری و شرح شده است. پروژهٔ تصحیح و شرح این نسخه از شاهنامه از دهه ۱۳۶۰ آغاز شد و تا پایان عمر جوینی ادامه یافت. جلد هشتم، که پس از درگذشت او با همکاری فرزندش «کیومرث جوینی» و نمونه‌خوانی علی عشایری به سرانجام رسید، بخش مهمی از داستان‌های حماسی شاهنامه را پوشش می‌دهد. این جلد به ویژه به روایت جنگ بزرگ کیخسرو با افراسیاب و رخدادهای پس از آن تا به قدرت رسیدن لهراسپ می‌پردازد. ساختار کتاب شامل متن منظوم شاهنامه، برگردان نثر بخش‌هایی از ابیات، گزارش واژگان دشوار و توضیحات انتقادی و تطبیقی با سایر نسخه‌هاست. این اثر بخشی از پروژهٔ بزرگ دانشگاه تهران برای حفظ و تصحیح متون کهن فارسی است و با دقت در رسم‌الخط و وفاداری به دستنویس فلورانس تهیه شده است. جلد هشتم، به دلیل ناتمام ماندن بخشی از برگردان نثر، با توضیحات تکمیلی و یادداشت‌های ویراستاری منتشر شده است.

خلاصه کتاب شاهنامه از دستنویس موزه فلورانس، محرم ۶۱۴ (جلد هشتم)

این کتاب، بخش مهمی از شاهنامه فردوسی را روایت می‌کند که به جنگ بزرگ کیخسرو و افراسیاب اختصاص دارد. داستان با آماده‌سازی سپاه ایران به فرمان کیخسرو آغاز می‌شود؛ او پس از مرگ پیران، سردار تورانی، تصمیم به حمله‌ای گسترده به توران می‌گیرد. سپاه ایران با آرایشی منظم و حضور پهلوانانی چون رستم، گودرز، طوس و گیو، به سوی مرزهای توران حرکت می‌کند. در سوی دیگر، افراسیاب نیز با گردآوری سپاهی عظیم و تقسیم آن میان پسران و سردارانش، آمادهٔ نبرد می‌شود. روایت، صحنه‌هایی از آرایش سپاه، تدابیر جنگی، فرستادن پیام‌ها میان دو شاه و گفتگوهای پرتنش میان کیخسرو و افراسیاب را به تصویر می‌کشد. نبردهای خونین، کشته‌شدن شیده (پسر افراسیاب)، شکست‌های پیاپی تورانیان و عقب‌نشینی افراسیاب به گنگ‌دژ، از نقاط عطف این بخش است. در ادامه، کیخسرو با پیروزی بر افراسیاب، سپاه ایران را به سوی سرزمین‌های توران پیش می‌برد و افراسیاب ناچار به فرار و پناه‌گرفتن در دژهای مستحکم می‌شود. روایت با نامه‌نگاری‌ها، سوگواری‌ها، و تدابیر جدید برای ادامهٔ جنگ و انتقال قدرت به لهراسپ ادامه می‌یابد. این بخش از شاهنامه، اوج تقابل ایران و توران و پایان کار افراسیاب را به‌تصویر می‌کشد، بی‌آنکه پایان داستان به طور کامل افشا شود.

چرا باید کتاب شاهنامه از دستنویس موزه فلورانس، محرم ۶۱۴ (جلد هشتم) را خواند؟

این کتاب برای کسانی که به متون حماسی فارسی و شاهنامه علاقه دارند، فرصتی فراهم می‌کند تا یکی از مهم‌ترین بخش‌های شاهنامه را با شرح و توضیح واژگان دشوار و برگردان نثر مطالعه کنند. وجود تطبیق با نسخه‌های مختلف و گزارش‌های انتقادی، امکان بررسی دقیق‌تر متن و فهم بهتر روایت را فراهم می‌کند. همچنین، خواننده با مطالعه این اثر می‌تواند با شیوهٔ تصحیح متون کهن و تلاش‌های پژوهشگران برای حفظ میراث ادبی ایران آشنا شود.

خواندن کتاب شاهنامه از دستنویس موزه فلورانس، محرم ۶۱۴ (جلد هشتم) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران زبان و ادبیات فارسی، علاقه‌مندان به شاهنامه و متون حماسی، و کسانی که به دنبال فهم دقیق‌تر داستان‌های کیخسرو و افراسیاب هستند، مناسب است. همچنین برای کسانی که با واژگان دشوار شاهنامه مشکل دارند یا به تصحیح و نقد متون کهن علاقه‌مندند، مفید خواهد بود.

فهرست کتاب شاهنامه از دستنویس موزه فلورانس، محرم ۶۱۴ (جلد هشتم)

- گفتار اندر داستان رزم بزرگ کیخسرو با افراسیاب: آغاز روایت نبرد بزرگ میان ایران و توران و ستایش سلطان محمود سبکتگین.- گفتار اندر خطبهٔ رزم بزرگ: مقدمه‌ای بر نبرد و تأملات فردوسی دربارهٔ سرنوشت و گذر زمان.- آگاهی یافتن افراسیاب از کشته‌شدن پیران و پهلوانان توران: واکنش افراسیاب به شکست‌ها و سوگواری او.- آگاهی یافتن کیخسرو از گذشتن افراسیاب از رود جیحون: تدابیر کیخسرو برای مقابله با سپاه توران.- پیغام‌فرستادن افراسیاب به کیخسرو و پاسخ شاه ایران: مذاکرات و پیام‌های میان دو شاه پیش از نبرد.- آمدن شیده به جنگ کیخسرو و نبرد تن‌به‌تن: روایت کشته‌شدن شیده و تأثیر آن بر افراسیاب.- نبرد دوم کیخسرو با افراسیاب و شکست تورانیان: شرح نبردهای خونین و عقب‌نشینی افراسیاب.- پیروز شدن کیخسرو و گریختن افراسیاب به چین و ماچین: پایان کار افراسیاب و پیروزی ایرانیان.- نامه‌نگاری‌ها و انتقال قدرت به لهراسپ: رخدادهای پس از نبرد و آماده‌سازی برای دوران جدید.- فرهنگ لغات و ترکیبات: واژه‌نامهٔ واژگان دشوار و ترکیبات شاهنامه در این بخش.- فهرست اعلام (اشخاص): معرفی شخصیت‌ها و نام‌های مهم داستان.

بخشی از کتاب شاهنامه از دستنویس موزه فلورانس، محرم ۶۱۴ (جلد هشتم)

«چون کیخسرو از کار تورانیان و افراسیاب که لشکرگاه خود را به این سوی آب آورده، از کارآگهان شنید، بی‌درنگ پهلوانان ایران را فراخواند و آنچه که سزاوار نبرد بود به آنان گفت. پس شاه کسانی که سرد و گرم روزگار را چشیده بودند به پیش خود فراخواند تا به یاری گسنتهم نوذر به بلخ بروند. کیخسرو به اشکش گفت تا لشکر و گنج و درم بسوی رود ژم ببرد، بدان روی که سپاه دشمن از پی نتازد که رای شیران ایران را تباه کند. سپس بلان را همگی بر اسبان نشاند و کوس روپین به آواز درآمد و لشکر را به آن سوی راند. کیخسرو با آرامی و سنجیدگی، سپاه بسوی لشکر افراسیاب می‌راند؛ زیرا در جنگ با شتاب رفتن پشیمانی پدید می‌آورد. چون شاه ایران به بیابان خوارزم رسید و دید که سپاهش پر جنب و جوش و شادابند و خوارزم در سوی راست سپاه بود و در بیابان ریگ نرم گسترده که چون پای پر اق می‌نهادی گویی بر روی دیبا راه می‌روی و در سوی چپ دهستان و سبنار و آب جیحون بود و در میانه آن ریگ و در پیشاپیش سپاه، افراسیاب بود. کیخسرو، رستم، طوس، گودرز و گروهی از سپاهیان دلاور به گرد رزمگاه گشتند و گستردگی بیابان و نیز همواری و ناهمواری آن را سنجیدند. خسرو چون از سپاه فراوان افراسیاب آگاه شد، بی‌درنگ در پی چاره‌جویی برآمد. سپاه افراسیاب از آنچه گمان می‌کرد بیشتر بود. وی هرچه می‌دید پیل بود و مردان گرد.»