کتاب حاشیه نشینی و امنیت اخلاقی

معرفی کتاب حاشیه نشینی و امنیت اخلاقی

کتاب الکترونیکی «حاشیه‌نشینی و امنیت اخلاقی» (نویسندگان: ذبیح‌اله کرمی و علیرضا نیکمراد، ناشر: آلباتروس) به بررسی رابطه میان پدیدهٔ حاشیه‌نشینی شهری و امنیت اخلاقی در جامعه ایران می‌پردازد. این اثر با رویکرد جامعه‌شناختی و روان‌شناختی، ابعاد مختلف حاشیه‌نشینی، پیامدهای اجتماعی و اخلاقی آن و نقش نهادهای مختلف در مدیریت این پدیده را واکاوی می‌کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب حاشیه نشینی و امنیت اخلاقی

«حاشیه‌نشینی و امنیت اخلاقی» اثری پژوهشی است که به یکی از مسائل مهم اجتماعی ایران، یعنی رشد مناطق حاشیه‌نشین در شهرهای بزرگ و تأثیر آن بر امنیت اخلاقی جامعه می‌پردازد. کتاب در پنج فصل تنظیم شده و ابتدا مفاهیم پایه‌ای مانند حاشیه‌نشینی، انواع و ویژگی‌های آن را شرح می‌دهد. سپس نظریه‌های جامعه‌شناسی و روان‌شناسی مرتبط با این پدیده را مرور می‌کند و در ادامه به مفهوم امنیت اخلاقی و مصادیق ناامنی اخلاقی می‌پردازد. نویسندگان با تکیه بر داده‌ها و پژوهش‌های میدانی، وضعیت مناطق حاشیه‌نشین در ایران را بررسی کرده و نقش مهاجرت، فقر، بیکاری و ضعف نظارت اجتماعی را در شکل‌گیری آسیب‌های اجتماعی و اخلاقی تحلیل می‌کنند. کتاب همچنین به مسئولیت نهادهای مختلف در پیشگیری و مقابله با ناامنی اخلاقی اشاره دارد و راهکارهایی برای بهبود وضعیت ارائه می‌دهد. این اثر در دوره‌ای منتشر شده که شهرنشینی شتابان و مهاجرت روستا به شهر، چالش‌های تازه‌ای را برای مدیریت شهری و اجتماعی ایران ایجاد کرده است.

خلاصه کتاب حاشیه نشینی و امنیت اخلاقی

کتاب «حاشیه‌نشینی و امنیت اخلاقی» با بررسی پدیدهٔ حاشیه‌نشینی در شهرهای ایران آغاز می‌شود و ریشه‌های تاریخی و اجتماعی آن را واکاوی می‌کند. نویسندگان ابتدا تعاریف مختلف حاشیه‌نشینی را ارائه داده و انواع آن را بر اساس محل سکونت، وضعیت اقتصادی و اجتماعی و میزان مشارکت در جامعه شهری دسته‌بندی می‌کنند. سپس به ویژگی‌های مناطق حاشیه‌نشین مانند تراکم جمعیت، فقر، سطح پایین سواد، اشتغال غیررسمی و کمبود خدمات رفاهی و بهداشتی می‌پردازند. کتاب نشان می‌دهد که حاشیه‌نشینی نه‌تنها یک جدایی مکانی، بلکه نوعی جدایی فرهنگی و اجتماعی است که ساکنان این مناطق را از متن جامعه شهری دور می‌کند و زمینه‌ساز بروز آسیب‌های اجتماعی و اخلاقی می‌شود. در ادامه، نظریه‌های مختلف جامعه‌شناسی دربارهٔ حاشیه‌نشینی و ارتباط آن با جرم و ناامنی اخلاقی بررسی می‌شود؛ از جمله نظریه فشار اجتماعی، اکولوژی شهری و دیدگاه‌های مارکسیستی. نویسندگان تأکید می‌کنند که مهاجرت روستا به شهر، فقر، بیکاری و ضعف نظارت اجتماعی از عوامل اصلی افزایش آسیب‌های اجتماعی و کاهش امنیت اخلاقی در مناطق حاشیه‌نشین هستند. کتاب به مصادیق ناامنی اخلاقی مانند اعتیاد، توزیع مواد مخدر، تکدی‌گری، روسپی‌گری و سایر رفتارهای خلاف هنجار اشاره می‌کند و نقش نهادهای مختلف، از جمله خانواده، آموزش و پرورش، پلیس و سازمان‌های غیردولتی را در پیشگیری و مقابله با این آسیب‌ها بررسی می‌کند. در پایان، راهکارهایی مانند تقویت فرهنگ دینی و ملی، بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی مناطق حاشیه‌نشین و افزایش مشارکت اجتماعی برای ارتقای امنیت اخلاقی پیشنهاد می‌شود.

چرا باید کتاب حاشیه نشینی و امنیت اخلاقی را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مبتنی بر پژوهش‌های میدانی، تصویری روشن از رابطه میان حاشیه‌نشینی و امنیت اخلاقی در جامعه ایران ارائه می‌دهد. خواننده با مطالعه این اثر می‌تواند با ابعاد مختلف پدیدهٔ حاشیه‌نشینی، پیامدهای اجتماعی و اخلاقی آن و نقش سیاست‌گذاری و نهادهای مختلف در مدیریت این چالش آشنا شود. همچنین کتاب به بررسی نظریه‌های جامعه‌شناسی و ارائه راهکارهایی برای بهبود وضعیت امنیت اخلاقی در مناطق حاشیه‌نشین می‌پردازد.

خواندن کتاب حاشیه نشینی و امنیت اخلاقی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران حوزه‌های جامعه‌شناسی، روان‌شناسی اجتماعی، مطالعات شهری و علوم سیاسی مفید است. همچنین مدیران شهری، سیاست‌گذاران اجتماعی و فعالان حوزه آسیب‌های اجتماعی که دغدغهٔ کاهش آسیب‌های اخلاقی و ارتقای امنیت اجتماعی را دارند، می‌توانند از مطالب این اثر بهره‌مند شوند.

فهرست کتاب حاشیه نشینی و امنیت اخلاقی

فصل اول: کلیات (تعاریف و انواع حاشیه‌نشینی، ویژگی‌ها و پیامدهای اجتماعی آن) این فصل به معرفی مفاهیم پایه، انواع حاشیه‌نشینی و ویژگی‌های مناطق حاشیه‌نشین می‌پردازد و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی این پدیده را بررسی می‌کند. فصل دوم: نظریه‌ها و تئوری‌ها (بررسی نظریه‌های جامعه‌شناسی و روان‌شناسی دربارهٔ حاشیه‌نشینی و امنیت) در این بخش، نظریه‌های مختلف دربارهٔ علل و پیامدهای حاشیه‌نشینی و ارتباط آن با آسیب‌های اجتماعی و امنیت اخلاقی مرور می‌شود. فصل سوم: امنیت اخلاقی (مفهوم، مصادیق و ریشه‌های ناامنی اخلاقی) این فصل به تعریف امنیت اخلاقی، مصادیق ناامنی اخلاقی و عوامل مؤثر بر کاهش امنیت اخلاقی در مناطق حاشیه‌نشین می‌پردازد. فصل چهارم: حوزه‌های امنیت اخلاقی (بررسی حوزه‌های مختلف امنیت اخلاقی و نقش نهادها) در این فصل، حوزه‌های مختلف امنیت اخلاقی و نقش نهادهای اجتماعی، فرهنگی و دولتی در ارتقای امنیت اخلاقی بررسی می‌شود. فصل پنجم: مسئولیت نهادها (نقش نهادهای مختلف در پیشگیری و مقابله با ناامنی اخلاقی) این بخش به مسئولیت نهادهای مختلف در مدیریت آسیب‌های اجتماعی و ارتقای امنیت اخلاقی می‌پردازد و راهکارهایی برای بهبود وضعیت ارائه می‌دهد.

بخشی از کتاب حاشیه نشینی و امنیت اخلاقی

«رشد سریع جمعیت، بحران‌ها و مشکلات اقتصادی، وسایل ارتباط جمعی، مهاجرت، حاشیه‌نشینی، شکاف، رشد سریع شهرنشینی، نابسامانی‌ها و از هم گسیختگی‌های خانوادگی، ناتوانی سیستم آموزش در انتقال صحیح ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی، ضعف نظارت اجتماعی رسمی و غیررسمی از مهم‌ترین عوامل ارتکاب انحرافات اجتماعی محسوب می‌گردد. حاشیه‌نشینی به عنوان یک پدیده اجتماعی با ویژگی اصلی خود یعنی جدایی مکانی و فرهنگی از سایر ساکنان، پیامدهایی چون عدم برخورداری از امکانات و تسهیلات بهداشتی، آموزشی و رفاهی (نظیر درمانگاه، مدرسه، باشگاه، فرهنگسرا)، خدمات اولیه شهری (نظیر آب، برق، گاز، تلفن، جمع‌آوری زباله و ...) و نیز نادیده گرفته شدن و بی‌توجهی از سوی دست‌اندرکاران سیاسی و اجتماعی و سایر شهروندان جامعه را به دنبال دارد که همگی می‌تواند زمینه‌ساز بروز یا تشدید انحرافات و جرایم اجتماعی و ناامنی اخلاقی و تهدید امنیت اخلاقی جامعه از سوی حاشیه‌نشینان گردند. جامعه علاوه بر برخورداری از امنیت در خصوص مسائل جانی و مالی، نیازمند برخورداری از امنیت در مسائل اخلاقی است. عفت و اخلاق و فرهنگ جامعه باید از امنیت برخوردار باشد. به اعتقاد مقام معظم رهبری امنیت و نظم اجتماعی، صرفاً به این نیست که کسی کیف کسی را ببرد یا خانه کسی را خالی کند. علاوه بر این امنیت اخلاقی یکی از مهم‌ترین مقولاتی است که مردم به آن احتیاج دارند.»