کتاب میکل آنژ

کتاب میکل آنژ (پیکرتراش و نقاش) با عنوان اصلی «Michelangelo: sculptor and painter» نوشتهٔ باربارا ای. سامرویل و ترجمهٔ شیوا مقانلو است. گروه انتشاراتی ققنوس این کتاب تاریخی و بیوگرافی را برای ادبیات کودکان و نوجوانان و بزرگسالان منتشر کرده است. اثر حاضر که در دستهٔ ناداستان و قالب زندگی‌نامه قرار می‌گیرد، در باب هنرمندی از دورهٔ رنسانس است که مجسمه‌ها را چنان زیبا می‌تراشید که سنگ‌ها زنده به نظر می‌رسیدند. میکل آنژ متولد ۶ مارس ۱۴۷۵ میلادی بود. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب میکل آنژ اثر باربارا ای. سامرویل

کتاب «میکل آنژ» (پیکرتراش و نقاش) که نخستین‌بار در سال ۲۰۰۵ میلادی و در ایران در سال ۱۳۸۹ منتشر شده، در سال ۱۴۰۲ چاپ چهارم خود را روانهٔ بازار کرده است. این کتاب که جزو مجموعهٔ «شخصیت‌های تأثیرگذار» است و ویراستاری محتوایی آن را «پل بارولسکی» انجام داده، ۹ فصل دارد. می‌دانیم که ایتالیا در قرن‌های ۱۵ و ۱۶ میلادی مجموعه‌ای از جمهوری‌های کوچک و دولت‌شهرها بود. جمهوری‌ها شهرهای مرکزی و حومه‌های اطرافشان را در اختیار داشتند. از جمله آن‌ها فلورانس، جنوا و ونیز بود که هر کدام حکمرانان، اشراف، دهقانان، بازرگانان، کشیشان و کارمندان دولتی خودشان را داشتند. «میکل آنژ» (Michelangelo) در چنین شرایطی در ۶ مارس ۱۴۷۵ میلادی به دنیا آمد. او مجسمه‌ها را چنان زیبا می‌تراشید که سنگ‌ها زنده به نظر می‌رسیدند. میکل آنژ چندین عمارت و میدان عمومی در زادگاهش ایتالیا طراحی کرد و دیوارهایی ساخت، اما با مجسمهٔ «سوگ مریم» و مجسمهٔ معروف «داود» که از سنگ مرمری عظیم ساخته شده، به شهرت رسید. گفته شده است که یک نقاشی در ساختمان نمازخانهٔ سیستین بود که این هنرمند را زنده نگاه داشت. در سال ١٩٩٩ میلادی پاپ ژان پل دوم این نمازخانه را بازگشایی کرد و اثری هنری یادشده را همچنان سرشار از رمزوراز و دارای زبانی دانست که هرگز کهنه نخواهد شد. کتاب حاضر به چنین هنرمندی پرداخته است. صراحت و واقع‌بینی «باربارا ای. سامرویل» در توصیف زیروبم شخصیت و خلق‌وخوی میکل‌ آنژ به این کتاب اعتبار بخشیده است. عکس‌هایی از آثار بزرگ او، این زندگی‌نامه را به کتابی تبدیل کرده که آن را جذاب، معتبر و خواندنی برای مخاطب نوجوان دانسته‌اند. نویسنده کوشیده تصویری دقیق و جامع از شخصیت و آثار میکل آنژ ارائه دهد. او دوران زندگی هنری میکل آنژ، چالش‌ها و موفقیت‌هایش و روابط شخصی و حرفه‌ای او با دیگر هنرمندان و پشتیبانان را بررسی کرده است. برای نگارش این کتاب تاریخی و بیوگرافیک از منابع معتبر تاریخی و هنری استفاده شده تا بتوانیم تصویری روشن از زندگی میکل آنژ به دست آوریم. این اثر به رویدادهای تاریخی و اجتماعی مؤثر بر زندگی میکل آنژ و چگونگی تعامل او با دیگر هنرمندان، پادشاهان و مقامات مذهبی در دوران رنسانس پرداخته است. بسیاری از خوانندگان و منتقدان به دقت تاریخی کتاب حاضر اشاره کرده‌اند. 

خلاصه کتاب میکل آنژ

این کتاب با توضیح نقاشی میکل آنژ بر سقف نمازخانهٔ سیستینِ واتیکان آغاز شده است. میکل آنژ برای کشیدن این نقاشی بر بالای داربستی ۱۸متری نشست. «ایتالیای میکل‌آنژ» ترکیبی است که در آغاز فصل ۲ با آن روبه‌رو می‌شوید. این فصل با توضیحی درمورد ایتالیا در زمان این هنرمند دورهٔ رنسانس آغاز شده است. نویسنده در این فصل به دوران کودکی میکل‌آنژ، یادگیری نقاشی، دوران کارآموزی و کپی‌کاری‌های مرسوم میکل‌آنژ پرداخته است. با گذار از این دوران بود که میکل‌آنژ دریافت به کار با سنگ تمایل بیشتری دارد. فصل ۳ با تشریح خاندان مدیچی آغاز شده است. میکل‌آنژ ۱۵ساله بود که وارد جهان مدیچی‌ها و در قصر آن‌ها مشغول به زندگی شد. این آغاز زندگی تازهٔ میکل‌آنژ بود. او در این زمان و مکان بود که پیکرتراشی کلاسیک یونانی و رومی را آموخت. در سال ۱۴۹۱ میلادی، همه‌چیز در زندگی این هنرمند جوان کامل و درست به نظر می‌رسید؛ همچنین او  از لطف و حمایت قدرتمندترین و ثروتمندترین مردان فلورانس برخوردار بود. او مجسمه‌های «حضرت مریم بر روی پلکان» و «نبرد قنطورس» را در قصر میدیچی‌ها تراشید. ۱۴۹۴ میلادی بود که مرد هنرمند مجبور شد از فلورانس بگریزد و به بولونیا در شمال ایتالیا برود. علت این نقل‌مکان وضعیت سیاسی فلورانس بود.

در ادامه دوران مهارت میکل‌آنژ را می‌خوانید. در ۱۴۹۶ بود که او پیکرهٔ «باکوس»، خدای شراب در اساطیر روم را بر تکه‌مرمری که کاردینال به او داده بود، حجاری کرد و سفارشی تازه به نام «سوگ مریم» گرفت؛ اثر موفقی که به چشم بسیاری از ثروتمندان و متنفذین واتیکان آمد. در سال ۱۵۰۱ میلادی، میکل‌آنژ ۲۶ساله سفارش مجسمه‌های بزرگی را از  ۱۵۰۱، وقتی میکل‌آنژ ۲۶ ساله بود، پی‌یرو سودرینی، رئیس‌جمهوری فلورانس دریافت کرد. این‌گونه بود که مجشمهٔ «داوود» از سنگ بیرون آمد. نقاشی برای تالار شهر فلورانس همراه با لئوناردو داوینچی، سفارش دیگری از رئیس‌جمهور بود. میکل‌آنژ پس از انتخاب پاپ یولیوس دوم، برای ساخت مقبره‌ای عظیم به رم رفت. پاپ از او خواست مقبره‌ای با مجسمه‌های متعدد بسازد، اما پس از بازگشت میکل‌آنژ به رم، پاپ تصمیم گرفت تمرکز خود را روی بازسازی کلیسای جامع «سان پیترو» بگذارد؛ پس پروژهٔ مقبره متوقف شد. میکل‌آنژ که از این تغییر ناامید شده بود به فلورانس بازگشت، اما پس از مدتی پاپ از او خواست به رم بازگردد و کار مقبره را ادامه دهد. میکل‌آنژ پس از بازگشت به ساخت مقبره ادامه داد. پاپ برنامه‌های جدیدی داشت.

میکل‌آنژ از نقاشی سقف نمازخانهٔ سیستین، از ابتدا ناراضی بود. او با مشکلات بسیاری مواجه شد؛ از جمله طراحی بر روی سقف قوسی‌گونه و در ارتفاع بسیار که کار را به چالشی سخت تبدیل کرد؛ بااین‌حال پس از تلاش و آزمایش‌های فراوان توانست نقاشی‌های عظیم و تأثیرگذاری از داستان‌های کتاب مقدس را روی سقف اجرا و یکی از شاهکارهای تاریخ هنر را خلق کند. او برای مقبرهٔ پاپ یولیوس طرحی عظیم ارائه داد که به‌علت کمبود بودجه و تغییر پاپ‌ها تکمیل آن بیش از ۴۰ سال طول کشید. در این مدت پاپ‌ها پروژه‌های دیگری نظیر طراحی نما برای سان لورنتسو و مقبره‌های مدیچی را به او واگذار کردند که بسیاری از آن‌ها نیز ناتمام ماند. میکل‌آنژ با گذر زمان و تغییرات سیاسی به مهندس نظامی فلورانس تبدیل شد و به‌تدریج از پروژه‌های هنری خود دور ماند. در سال ۱۵۴۷ بود که میکل‌آنژ در افسردگی و خستگی بیشتری فرو رفت و کار بر روی مجسمه‌هایش را آغاز کرد، اما آن‌ها را نیمه‌تمام رها کرد. در نهایتْ این هنرمند بزرگ در سال ۱۵۶۴ و در آستانهٔ ۹۰سالگی، پس از سال‌ها کار و رنج درگذشت. مرمت نقاشی‌های نمازخانهٔ سیستین از سال ۱۹۸۰ آغاز شد. مرمت‌کاران با دقت و استفاده از تکنولوژی تازه، کثیفی‌ها و لایه‌های قدیم را از آثار میکل‌آنژ و هنرمندان رنسانس زدودند. این فرایند شش سال طول کشید و بسیاری از رنگ‌های درخشان اولیه را آشکار کرد. نهایتاً در دسامبر ۱۹۹۹ میلادی بود که پاپ ژان پل دوم نمازخانه را پس از مرمت دوباره افتتاح کرد.

چرا باید کتاب میکل آنژ را بخوانیم؟

مطالعهٔ این اثر که به‌عنوان منبعی معتبر شناخته می‌شود، شما را با یکی از بزرگ‌ترین، مهم‌ترین و مؤثرترین هنرمندان تاریخ جهان آشنا می‌کند.

کتاب میکل آنژ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب را به افراد ۱۲ سال به بالایی که دوست دارند درمورد زندگی یکی از هنرمندان مطرح تاریخ جهان بدانند، پیشنهاد می‌کنیم؛ همچنین این اثر برای هنرجویان و دانشجویان هنرهای تجسمی سودمند خواهد بود.

درباره باربارا ای. سامرویل

باربارا ای. سامرویل (Barbara A. Samuels) در سال ۱۹۴۸ میلادی به دنیا آمد. او نویسندهٔ آثاری در زمینهٔ تاریخ هنر و زندگی هنرمندان برجسته است. از این نویسنده در دنیای ادبیات تقدیر به عمل آمده است.

خلاصه فصل‌های کتاب میکل آنژ

فصل ۱: پیکر تراش نقاشی می‌کشد:

با نقاشی میکل‌آنژ بر سقف نمازخانهٔ سیستینِ واتیکان آشنا می‌شوید.

فصل ۲: تولد یک هنرمند:

با دوران کودکی میکل‌آنژ، وضعیت ایتالیا در آن دوران و آغاز هنرآموزی این هنرمند آشنا می‌شوید.

فصل ۳: باغ مدیچی:

با آغاز دوران کارآموزی میکل‌آنژ و سکونت او در باغ مدیچی آشنا می‌شوید.

فصل ۴: مهارت پیکر تراش:

از تمایل میکل‌آنژ به بیرون‌کشیدن پیکره از سنگ و فاصله‌گرفتن خودخواستهٔ او از هنر نقاشی آگاه می‌شوید.

فصل ۵: پاپ پرتوقع:

درمورد بده‌بستان‌های هنری میان میکل‌آنژ و پاپ خواهید خواند.

فصل ۶: نمازخانه سیستین:

درمورد شکل‌گیری یکی از شاهکارهای هنری تاریخ جهان خواهید دانست.

فصل ۷: مقبره‌ها و مشکلات:

درمورد طرح عظیم میکل‌آنژ برای مقبرهٔ پاپ یولیوس و علت‌های ناتمام‌ماندن این پروژه خواهید خواند.

فصل ۸: آخرین بارقهٔ عظمت:

به دوران پایانی زندگی هنری و شخصی این هنرمند و زمان درگذشت او پی خواهید برد.

فصل ۹: هربار فقط چند سانتیمتر:

در باب مرمت و افتتاح دوبارهٔ نمازخانهٔ سیستین توسط ژان پل دوم در دسامبر ۱۹۹۹ میلادی خواهید خواند.

بخشی از کتاب میکل آنژ

«انتخاب پاپ جدید، چون همیشه، سفارش‌های جدید برای میکل‌آنژ به همراه داشت. پاپ پاولوس سوم به خانواده‌ای اشرافی تعلق داشت و گرچه از خاندان مدیچی نبود، با دربار لورنتسوی باشکوه ارتباط داشت. او که در اواسط دههٔ شصت عمرش به مقام پاپی رسید، با معیارهای دورهٔ رنسانس سالخورده محسوب میشد. پاولوس سوم، که در جوانی سرکش بود، در دوران پیری‌اش ملایم شده بود. او کلیسای کاتولیک را به اصلاحات واداشت و به تلاشهای روحانیون لایق، بیش از نزدیکان و بستگان خود، ارج نهاد.

پاپ پاولوس سوم نیز، همچون یولیوس دوم، می‌خواست نمازخانهٔ سیستین را دوباره تزیین کند. او از میکل‌آنژ خواست تا دیوارنگاره یا فرسکی را بر دیوار محراب نقاشی کند. میکل‌آنژ کوشید شانه خالی کند، اما پاپ گوشش بدهکار نبود. میکل‌آنژ به پاپ یادآوری کرد که هنوز کار مقبرهٔ یولیوس را تمام نکرده، و بنابراین خانوادهٔ پاپ یولیوس اقداماتی قانونی علیه او انجام داده‌اند: یا مقبره را تمام کند، یا پولی را که پرداخته بودند به سرعت برگرداند.

اما پاپ پاولوس در جواب فریاد کشید: «سی سال است که آتش این آرزو را در دلم روشن نگه داشته‌ام، و حالا که پاپ هستم، نباید آن را برآورده شده ببینم؟ من قرارداد [مقبرهٔ یولیوس] را پاره خواهم کرد. حکم میکنم که تو در خدمت اوامر من باشی، و دیگر مشکلی در کار نخواهد بود.» به این ترتیب میکل‌آنژ خود را در شرایطی یافت که بار دیگر دندانها را از خشم به هم بساید و دیوارنگارهٔ عظیم دیگری را نقاشی کند.»