کتاب آسیب شناسی فضای مجازی

کتاب «آسیب شناسی فضای مجازی» نوشتۀ زهرا بلوچی است و انتشارات رشد فرهنگ آن را منتشر کرده است. این کتاب خوانندگان را با آسیب‌های فضای مجازی آشنا کرده و نظریه‌های مختلف پیرامون این آسیب‌ها را مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد.

درباره کتاب آسیب شناسی فضای مجازی

در دنیای اینترنت، رسانه‌ها و ارتباطات، کلمۀ مجازی زیاد شنیده و به کار برده می‌شود. پژوهشگران واژۀ مجازی را از اوایل دههٔ ۱۹۹۰ میلادی مورداستفاده قرار دادند. اینترنت، بازی‌های رایانه‌ای، تلویزیون، ماهواره و تلفن همراه از مهم‌ترین و اصلی‌ترین ابزارهای مورداستفاده در فضای مجازی به شمار می‌روند. رایانه‌ها و سایر دستگاه‌های دیجیتال مثل گوشی‌های هوشمند رسانه‌هایی برای به‌دست‌آوردن اطلاعات به صورت آنلاین هستند که در زندگی روزمره از آنها استفاده می‌شود.

در دنیای امروز، فضای مجازی و اینترنت یکی از مظاهر فناوری ارتباطی نوین، در زندگی فردی و اجتماعی بشر جایگاهی مؤثر دارد. شیوع بی‌سابقه و همه‌گیری جهانی بیماری کووید ۱۹، سبک زندگی انسان را دچار تحول کرد. خانه‌نشینی مردم در اکثر کشورهای جهان موجب تغییر جدی در تعاملات و روی‌آوردن هر چه بیشتر مردم به فضای مجازی شده است. افراد با شیوع کرونا مجبور شده‌اند که از فضای مجازی به‌عنوان ابزاری برای انجام امور اجتماعی، ارتباطی، اقتصادی و آموزشی استفاده کنند بنابراین، می‌توان گفت فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در دهۀ اخیر به‌شدت جای خود را بین افراد خانواده‌ها و به‌ویژه کودکان و نوجوانان بازکرده است. آثار مثبت کاربرد فناوری‌های ارتباطی و شبکه‌های اجتماعی در جهت توانمندسازی بسیار زیاد است و نمی‌شود آن را نادیده گرفت اما مانند سایر فناوری‌های نوین مانند تلویزیون، ویدئو و ماهواره می‌تواند آثار منفی اجتماعی زیادی نیز به دنبال داشته باشد.

بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، میزان استفاده از فضای مجازی برای کودکان و نوجوانان در کشور قبل از شیوع کرونا در سال۱۳۹۶برابر ۵۳ درصد بوده، درحالی‌که در زمان شیوع کرونا در سال ۱۳۹۹ به ۶۵ درصد رسیده است؛ بنابراین استفادهٔ زیاد از فضای مجازی به‌خصوص اینترنت در بین نوجوانان و کودکان به موضوعی نگران‌کننده تبدیل شده است؛ چون استفادۀ بیش از حد از آن کودکان را با اختلال بهداشت روانی و ارتباطات اجتماعی از جمله ضعف مهارت‌های ارتباطی ناشی از ابتلا به اعتیاد فضای مجازی مواجه کرده است.

 فهرست مطالب کتاب آسیب‌شناسی فضای مجازی عبارت است از: «مقدمه»، «تعریف فضای مجازي و آسیب‌های اجتماعی»، «اعتیاد به فضای مجازی»، «رویکردهای فضای مجازی و آسیب‌های اجتماعی»، «نظریۀ استفاده - خشنودی»، «نظریۀ شری ترکل»، «نظریۀ یادگیری اجتماعی»، «نظریۀ کاشت گربنر»، «آسیب‌شناسی فضای مجازی»، «آسیب‌های اجتماعی فضای مجازی»، «اعتیاد اینترنتی»، «انحرافات جنسی»، «بحران هویت و اختلال در شکل‌گیری شخصیت»، «انزوای اجتماعی»، «پژوهش‌های انجام شده پیرامون آسیب‌شناسی فضای مجازی»، «سنجش دنیای مجازی و آسیب‌های آن»، «پرسش‌نامه دنیای مجازی لی و همکاران ۲۰۰۵»، «پرسش‌نامه سنجش آسیب‌های اجتماعی آقایی و تیمورتاش»، «منابع».

خواندن کتاب آسیب شناسی فضای مجازی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به والدین، مربیان، مشاوران،پژوهشگران و مسئولان حوزۀ فضای مجازی پیشنهاد می‌کنیم.