کتاب ایران در سپیده دمان تاریخ

کتاب ایران در سپیده دمان تاریخ نوشتهٔ محسن جعفری است و گروه انتشاراتی ققنوس آن را منتشر کرده است. کتاب ایران در سپیده دمان تاریخ یکی از جلدهای مجموعهٔ تاریخ ایران زمین است. این مجموعه شامل ده عنوان کتاب کم‌حجم (هر کتاب حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ صفحه) است که تاریخ ایران را از دوران پیش از تاریخ تا انقلاب مشروطه پوشش خواهند داد. هدف اصلی «مجموعهٔ تاریخ ایران‌زمین» این است که پلی باشد بین علاقه‌مندان غیردانشگاهی و کتاب‌های پژوهشی دانشگاهی و تاریخ‌خوانی و تاریخدانی را به خانه‌های همهٔ ایرانیان ببرد.

درباره کتاب ایران در سپیده دمان تاریخ

تاریخ جهان صحنهٔ آمدورفت تمدن‌های بسیاری بوده است. تمدن‌های بزرگی چون سومر، بابل، آشور، کارتاژ و مصر در جهان باستان پدیدار شدند، فرمانروایانشان سرزمین‌های بسیاری را فتح کردند, باج‌ها ستاندند و با ثروت بسیار خود بناهای باشکوهی برافراشتند، اما هیچ‌یک از آن‌ها نتوانستند در برابر تندبادهای روزگار دوام آورند و امروز از آن‌ها فقط یادگارهای رنگ‌رورفته‌ای باقی مانده است که به یاری کلنگ باستان‌شناسان سر از خاک برآورده‌اند. همزمان با این تمدن‌ها ایرانیان نیز در صحنهٔ تاریخ جهان پدیدار شدند, اما تمدن ایرانی از تندبادهای بنیان‌کنی چون یورش یونانیان، تازیان و مغولان جان به در برد و امروز پس از گذشت بیش از ۲۷۰۰ سال همچنان پابرجا و پرافتخار است.

پایداری تمدن ایرانی آن هم در جغرافیای خاص ایران‌زمین که تا پیش از دوران مدرن یگانه راه ارتباطی شرق و غرب بوده است به معجزه می‌ماند، ولی به‌راستی چه عاملی این معجزه را ممکن کرد؟ ایرانیان در طول تاریخ جنگجویان نامداری بودند و سربازان ایرانی حماسه‌ها آفریدند، اما حتی وقتی که مهاجمان بیگانه از کشتهٔ سربازان ایرانی پشته‌ها برآوردند، باز هم نتوانستند تمدن ایرانی را از میان ببرند.

آنچه تمدن ایرانی را از گزند این تندبادها در امان نگه داشت حافظهٔ تاریخی و فرهنگ ایرانی بود که ایرانیان را به هویت تاریخی‌شان پیوند می‌داد و همزمان پیوندی استوار میان مردم بخش‌های گوناگون ایران پدید می‌آورد. آشنایی با تاریخ کهن ایران، زبان و ادبیات درخشان فارسی و آداب‌ورسوم ایرانی چون نوروز جنبه‌های مهم هویت ایرانی بودند که ایرانیان به یاری آن‌ها بر هر مهاجمی چیره شدند و از فرزندان جهانگشایان خونریز، مردان فرهنگ‌دوستی ساختند که خود بزرگ‌ترین نگهبانان تمدن ایران‌زمین شدند.

کتاب ایران در سپیده دمان تاریخ نخستین عنوان از مجموعهٔ تاریخ ایران زمین است. در آغاز این کتاب دانش تاریخ و ویژگی‌های آن بررسی می‌شود و به برخی بدفهمی‌ها دربارهٔ آن پاسخ داده می‌شود. سپس به روایت تاریخ ایران از آغاز تا پایان دورهٔ مادها و همچنین تاریخ اساطیری ایران می‌پردازد. مبنای کار در نگارش این کتاب بر سه اصل گزیده‌نویسی، چکیده‌نویسی و آسان‌نویسی استوار است.

خواندن کتاب ایران در سپیده دمان تاریخ را به چه کسانی پیشنهاد می‌‌کنیم

این کتاب را به دوستداران تاریخ باستان ایران پیشنهاد می‌کنیم. اگر می‌خواهید کتابی کم‌حجم و ساده درمورد تاریخ ایران بخوانید، این مجموعه یاری‌رسان شما خواهد بود.

بخشی از کتاب ایران در سپیده دمان تاریخ

«ایران‌زمین از گذشته‌های دور محل گذر گروه‌های انسانی گوناگون بوده است, زیرا یگانه گذرگاهی است که آسیای مرکزی و شرقی را به اروپا و آفریقا پیوند می‌دهد. این مهاجرت‌ها از زمانی آغاز شد که نخستین گروه‌های انسانی از آفریقا خارج شدند. حدود یک‌ونیم‌میلیون سال پیش گروهی از انسان‌ها با گذشتن از شبه‌جزیرهٔ عربستان وارد جنوب‌غرب ایران شدند. آن‌ها به دو گروه تقسیم شدند: گروه نخست با گذر از شمال خلیج‌فارس و دریای عمان خود را به سیستان رساندند، و گروه دوم به طرف شمال حرکت کردند و با گذشتن از رشته‌کوه زاگرس وارد آذربایجان شدند و از آن‌جا به قفقاز رفتند.

انسان‌های نخستینی که وارد سیستان شده بودند نیز خود به دو گروه تقسیم شدند. گروهی (معروف به انسان جاوه) از سیستان به پاکستان کنونی، هندوستان و جنوب‌شرق آسیا رفتند و گروهی دیگر (معروف به انسان پکن) از سیستان به سوی شمال رفتند و با گذر از شمال‌شرق ایران‌زمین خود را به چین رساندند.

چنان‌که می‌بینیم ایران در نخستین موج مهاجرت انسان‌ها نیز نقش مهمی داشت به گونه‌ای که برخی از پژوهشگران بزرگ اروپایی ایران را پل ارتباطی بین قارهٔ آفریقا و شرق آسیا در دوران انسان‌های نخستین می‌دانند.

کهن‌ترین نشانهٔ حضور انسان‌ها در ایران مجموعه‌ای از ابزارهای سنگی با پیشینهٔ حدود ۸۰۰.۰۰۰ سال است که از بستر رودخانهٔ کشف‌رود در یکصدکیلومتری شرق مشهد به دست آمده است. البته کهن‌ترین اسکلت‌های انسانی ایران‌زمین از غار شانیدر (شانه‌در) در شمال عراق امروزی یافت شده است که بین ۰۰۰‚۴۵ تا ۰۰۰‚۶۰ سال پیشینه دارند.

باستان‌شناسان دوران پیش از تاریخ را بر پایهٔ دگرگونی در جنس و نوع ابزارهای به‌دست‌آمده به شش دوره تقسیم می‌کنند: پارینه‌سنگی، فراپارینه‌سنگی، نوسنگی، مس‌سنگی، عصر برنز و عصر آهن.»