کتاب هوشمندانه بیندیشیم، هوشمند عمل کنیم

«هوشمندانه بیندیشیم، هوشمند عمل کنیم» نوشته‌ی جیم نایتینگل(-۱۹۶۰) است. این کتاب در خصوص اشتباهاتی است که حتی افراد باهوش در کسب‌وکار خود دچار آن‌ها می‌شوند.

نویسنده در فصل اول به مؤلفه‌هایی می‌پردازد که ما را به تصمیم‌گیری درست نزدیک‌تر می‌کند: هدف‌گذاری دقیق؛ در اختیار داشتن اطلاعات مناسب و درست؛ به‌کارگیری افراد باکفایت؛ دورشدن از عادات نادرست؛ و استفادۀ بهینه از زمان و فرایند.

خطاهای فکری به این دلیل رخ می‌دهند که ذهن ما تله‌های فراوانی برای ما می‌چیند. در چهار فصل بعدی کتاب چهار نوع خطای فکری تشریح شده است که برای رهبران و راهبران همچون دام‌هایی عمل می‌کند که سبب نابودی آن‌ها و سازمان‌هایشان می‌شود: تفکر رؤیایی، تفکر اسطوره‌ای، تفکر قبیله‌ای و تفکر سلطنتی. کتاب، غنی از موردپژوهی‌هایی است که در پایان هر فصل آورده شده است.

فصل دوم به تفکر رؤیایی پرداخته است. افرادی که دچار این نوع خطا می‌شوند واقعیت‌هایی که برایشان مطلوب نیست را نادیده گرفته و فقط بر آنچه آرزوی رخ دادنش را دارند، تکیه می‌کنند؛ حتی اگر هیچ دلیل منطقی برای رفتار خود نداشته باشند.

گاهی هنگامی که ما نمی‌توانیم دلیلی برای رخ‌دادن امورپیرامون خود پیدا کنیم به پیش‌فرض‌های ذهنی خود پناه می‌بریم، دراینجا ما در چنگ تفکر اسطوره‌ای افتاده‌ایم که در فصل سوم به آن پرداخته می‌شود. در حقیقت تفکر اسطوره‌ای زاییده باورهایی است که برای ما به‌صورت الگوهای ذهنی درآمده‌اند.

آنچه موجب تفکر قبیله‌ای (فصل چهارم) می‌شود، گروه و دسته‌ای است که عضویت در آن‌ها برای ما بسیار ارزشمند است و تصمیم‌گیری ما بیشتر برای حفظ جایگاه است. گاهی گروه‌محوری و طرد کردن نظرات مخالف که بسیاری از آن‌ها می‌تواند درست باشد، بازتاب بین‌المللی پیدا می‌کند.

در فصل آخر به تفکر سلطنتی پرداخته شده است، همان‌طور که از نام این نوع تفکر پیدا است، نشئت‌گرفته از قدرت است. این قدرت شامل قدرت‌های سیاسی نیز می‌شود.