کتاب نقدنگاشت

کتاب نقدنگاشت نوشتهٔ نیر طهوری است. انتشارات پژوهشکده هنر این کتاب را روانهٔ بازار کرده است. این اثر به پیشینهٔ نقد و نظر در هنر ایرانی - اسلامی (فتوت‌نامه‌ها) پرداخته است.

درباره کتاب نقدنگاشت

گفته شده است که تلقی از هنر و زیبایی در عالم سنت با برخورداری از جنبه‌ای کاملاً هستی‌شناسانه به‌کلی متفاوت با دورهٔ مدرن و دیدگاه‌های معاصر بوده است؛ چنان‌که برای دستیابی به چیستی این دو مفهوم و چگونگی تبلور آن‌ها در آثار به‌جامانده از دوران سنت، رجوع به متون کهن دینی و عرفانی و تاریخی راهگشا است. چنین مطالعه‌ای ضمن نشان‌دادن ارتباط مستقیم فهم هنر و زیبایی با اعتقادات دینی و آیینی، ارتباط آن‌ها با حلقه‌های رازورزی را نیز روشن می‌کند که پیشینهٔ شکل‌گیری آن‌ها تا ایران باستان به عقب باز می‌گردد. این حلقه‌ها با برخورداری از نقش میانجی بین نظر و عمل، درعین‌حال راه‌های گذران زندگی روزمره را به اعضای خود به بهترین نحو می‌آموختند. عارفان و هنرمندان و اهل پیشه و صنعت و حتی سیاستمداران در همین انجمن‌ها گرد هم جمع می‌آمده‌اند تا روابط راهبردی جامعه سنتی را شکل دهند. در ایران پیش از اسلام، ارتباط میان این حلقه‌ها که به حلقه‌های جوانمردی معروف هستند، با آیین‌های دینی ایران باستان (مانند آیین مهر) تردیدناپذیر است. پس از اسلام، همین انجمن‌ها به حلقه‌های فتوت معروف شدند که به‌گفتهٔ نیر طهوری، در رابطهٔ آن‌ها با تصوف شکی نیست و اصناف پیشه و هنر در آن‌ها شرکت می‌کرده‌اند. بر این مبنا هنرها در دوران سنت، نه‌فقط راهی برای گذران زندگی که در واقع طریقی برای سلوک معنوی افراد بوده‌اند.

فتوت‌نامه عنوان گروهی از کتاب‌ها و رساله‌های منسوب به جوانمردان در دوره‌های مختلف تاریخی ایران است. فتوت‌نامه‌ها در واقع بخشی از اخلاق عملی محسوب می‌شوند که شیوهٔ جوانمردی و فتوت در هر پیشه و صنف را تشریح کرده‌اند. کتاب نقدنگاشت حاصل کوشش استادیار دانشکدهٔ عمران، معماری و هنر است. این اثر حاوی مقاله‌هایی درمورد فتوت‌نامه‌ها است:

آیین فتوت و هنر ایران نوشتهٔ میترا آزاد

بازیابی فتوت‌نامهٔ معماران و صدف‌کاران به روایت رسالهٔ معماریهٔ جعفر افندی نوشتهٔ حسن بلخاری

فتوت‌نامه، دریچه‌ای به عالم هنر و هنرمندان ایران نوشتهٔ سید محمد بهشتی

اصناف در معید النعم و سه راهکار تاج‌الدین شبکی نوشتهٔ سیدمحمدتقی حسینی و مروارید رفوگران

پیوندهای آیین خنیاگری با آیین جوانمردی نوشتهٔ بابک خضرایی

کتب و منابع فتوت نوشتهٔ منوچهر دانش‌پژوه

مقایسهٔ تطبیقی مفهوم هنر در فتوت‌نامهٔ سلطانی و متنی در باب آیین ذن ــ آیین‌های رزمی و جنگاوری نوشتهٔ نیر طهوری

سیمای یک هنر سنتی در فتوّت‌نامه‌ها و رسائل نوشتهٔ بهمن نامور مطلق

خواندن کتاب نقدنگاشت را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه درمورد فتوت‌نامه‌ها پیشنهاد می‌کنیم.