کتاب برنامه ریزی و مدیریت مناطق کلان شهری

کتاب برنامه ریزی و مدیریت مناطق کلان شهری با تأکید بر مدیریت یکپارچه حریم منطقه کلان شهری تهران نوشته رحیم سرور است. این کتاب را انتشارات سروش منتشر کرده است.

درباره کتاب برنامه ریزی و مدیریت مناطق کلان شهری

بر اساس مطالعات اداره کل حریم، بیش از ۲۴ سازمان و نهاد به‌نوعی در پهنه حریم، سیاست‌گذاری و مداخله می‌کنند و از طرفی بر اساس آینده‌نگری‌های جمعیتی، قریب به ۴ میلیون نفر دیگر تا حدود سال ۱۴۰۵ به جمعیت این پهنه اضافه خواهد شد. این در شرایطی است که هم اکنون پهنه حریم با انواع چالش‌ها مواجه بوده که به‌مراتب از مشکلات شهر تهران فراتر هستند. تعرض به اراضی از چالش‌هایی هستند که هرگز و یک‌لحظه نمی‌توان نسبت به روند آنها بی‌تفاوت ماند و جالب اینکه طرح‌های متعدد تهیه شده برای آن چندان قابلیت اجرایی پیدا نکرده‌اند و اغلب نشست‌ها و جلسات به بیان مشکل پرداخته‌اند تا اینکه حاوی راهکارهای عملی و متضمن اقدامات اثربخش باشند! در چنین شرایطی است که راهبرد صیانت و توسعه پایدار در سایه مدیریت و برنامه‌ریزی یکپارچه به عامل تعیین‌کننده در سطوح کلان تا محلی تبدیل شده است. راهبردی که اگر موردتوجه قرار نگیرد با تداوم وضع موجود در بهترین وضعیت با "آینده و سناریو فرصت ازدست‌رفته" مواجه خواهیم شد؛ آینده‌ای که در آن عملاً خبری از حریم و فضاهای تنفس گاهی دیده نمی‌شود. البته بدیهی است که در صورت بهره‌گیری از ظرفیت‌های قانونی موجود و بهبود نظام رسانش نهادی" مدیریتی می‌توان ضمن توقف اقدامات ضد منطقه‌گرایی، به‌مرور به بهبود روندهای اصلاحی کمک کرد. این روندهای اصلاحی در ابتدا می‌تواند از رهگذر تقویت همکاری، هماهنگی و همیاری به‌صورت رسمی و غیررسمی شکل بگیرد (موفقیت‌های کوچک باهدف کاهش سطح تعارض منافع) و سپس به‌مرور شاهد هم‌افزایی نهادی، تقویت شراکت و تصویب قوانین بسترساز بر پایه مدیریت یکپارچه قلمرو منطقه کلان شهری خواهیم بود که در این صورت می‌توان تعریف شفافی از موقعیت و نحوه صیانت و مدیریت یکپارچه حریم ارائه داد و در چنین شرایطی قطعاً ظرفیت موفقیت در تحقق هدف صیانت و توسعه پایدار آن بسیار بالا خواهد بود.

هدف اصلی این کتاب ارائه یک سری اصول و معرفی برخی متغیرهای مهم در مدیریت یکپارچه و نحوه برنامه‌ریزی اثربخش پهنه‌های فرامرزی و حریم کلان‌شهرهای کشور است.

خواندن کتاب برنامه ریزی و مدیریت مناطق کلان شهری را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

علاقه‌مندان به بحث‌های جغرافیایی می‌توانند از خواندن این کتاب لذت ببرند.

درباره رحیم سرور

رحیم سرور، فارغ‌التحصیل سال ۱۳۷۸ با درجه دکتری در رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دارای درجه استاد تمام پایه ۲۴، عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران دارای ۲۲ جلد کتاب و بیش از ۷۵ مقاله علمی‌پژوهشی در مجلات معتبر داخلی و خارجی دارد. او همچنین مدیریت انجام بیش از ۲۵ طرح ملی و انجام مشاوره در امر مطالعات شهری در شهرداری تهران و سایر سازمان‌های ذی‌ربط در حوزه مدیریت و برنامه‌ریزی شهری را نیز برعهده داشته است.

بخشی از کتاب برنامه ریزی و مدیریت مناطق کلان شهری

برای بسیاری از مفاهیم حوزه برنامه‌ریزی و مدیریت شهری واژگان یک‌دست و جهان‌شمولی وجود ندارد، به‌نحوی‌که در هر کشوری به‌تناسب سازوکارهای جغرافیایی، فرهنگی، برنامه‌ای، اقتصادی و سیاسی از انواع واژه‌ها برای بیان پدیده‌های شهری و منطقه‌ای استفاده می‌شود. نظیر آنچه که برای به‌اصطلاح حریم، شهر، مفاهیم شهر بنیاد، کلان‌شهرها و نظایر آن در کتب و اسناد آورده شده و تلاش‌های زیادی هم برای گونه‌شناسی، دسته‌بندی و تفکیک اشتراک‌ها و افتراق‌های آنها صورت‌گرفته است که باز هنوز اشتراک معنایی و ذهنی یکسانی نزد متخصصان این حوزه‌ها دیده نمی‌شود؛ بنابراین در این فصل اغلب با سه عنوان، بیشتر سروکار خواهیم داشت، اولی واژه حریم است که به استناد قوانین رسمی کشور مشخص شده و مبنایی برای برنامه‌ریزی، هدایت و نظارت قرار گرفته است و دیگری واژه پیراشهری خواهد بود که مفهومی جغرافیایی و فضایی دارد و بالاخره واژه محدوده یا پهنه اعمال قدرت فرامرزی است که دلالت بر قلمرو بلافصل پیرامون ناحیه ساخته شده شهری است که شهرداری بر اساس قوانین می‌تواند ضوابط منطقه‌بندی در آنجا را تدوین و توسعه را بر اساس آن کنترل کند. درهرحال ممکن است در متن این فصل و کتاب در برخی قسمت‌ها برای تبیین مفهوم، از مصداق‌های مختلفی استفاده شود ولی باتوجه‌به هدف موضوع که ناظر بر پهنه‌های پیرامونی مناطق کلان شهری است، ملاک عمل اصلی همان واژه حریم خواهد بود که در قوانین کشور دارای جایگاه مشخص و در حیطه مدیریت و سیاست‌گذاری شهری قرار می‌گیرد و اگر در قسمت‌هایی از کتاب سایر واژه‌ها استفاده می‌شود برای کمک به تبیین بیشتر موضوع خواهد بود.

هدف اصلی این فصل آشنایی با مفهوم و ابعاد مدیریت و برنامه‌ریزی مناطق کلان شهری در یک پیوستگی مفهومی عملکردی با پیرامون با حریم آنها و معرفی کلی موضوعات مرتبط با آن است.