کتاب نیکی؛ جایگاه نیکی در میان جوانان امروز

کتاب نیکی؛ جایگاه نیکی در میان جوانان امروز نوشتهٔ سوفی لواسور است و با ترجمهٔ فروزان تجویدی در انتشارات اژدهای طلایی منتشر شده است.

درباره کتاب نیکی؛ جایگاه نیکی در میان جوانان امروز

شناخت ما از خوبی از کجا ناشی می‌شود؟ آیا انسان در این باره دارای شناختی فطری است که او را از یادگیری در این زمینه معاف می‌کند؟ در حقیقت وقتی می‌خواهیم عملی انجام دهیم، در عمق وجودمان حس می‌کنیم که آیا کار خوبی است یا نه. نیرویی درون ماست که دربارهٔ ماهیت عمل شکی برای ما باقی نمی‌گذارد اما نمی‌توانیم تنها به این نیروی درونی اعتماد کنیم. یعنی ممکن است این صدایی که می‌شنویم، صدای طبیعت حیوانی ما باشد و در آن صورت دیگر خوبی‌کردن به‌حساب نمی‌آید. سؤال اصلی این است که چطور نیکی را درک کنیم و چگونه به آن عمل کنیم؟

نویسنده در مقدمه کتاب نیکی؛ جایگاه نیکی در میان جوانان امروز می‌گوید ایمان به اخلاقیاتی که برای انسان ضروری است ناشی از فطرت نیکوی اولیهٔ انسان است، همین موضوع نویسنده را بر آن داشته تا بادقت بیشتر و عمیق‌تری به نحوهٔ برداشت شاگردان دبیرستانی‌اش که اغلب ۱۷ تا ۱۹ سال سن داشتند، از مفهوم «خوبی» بپردازد. به این صورت که پس از طرح بی‌نتیجهٔ مفهوم «ارزش اخلاقی»، تصمیم گرفت به واژگان رایج‌تری اشاره کند که درکشان برای ذهن‌هایی آسان‌تر باشد که از قبل به تشخیص میان خوبی و بدی خو گرفته‌اند.

این کتاب هم به مفهوم خوبی می‌پردازد و هم گفت‌وگوهای جذابی از آدم‌های مختلف نقل می‌کند که به درک مفهوم نیکی کمک می‌کند.

خواندن کتاب نیکی؛ جایگاه نیکی در میان جوانان امروز را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان شناخت مفهوم اخلاق نیکی پیشنهاد می‌کنیم. 

بخشی از کتاب نیکی؛ جایگاه نیکی در میان جوانان امروز

«زنده باد عمل آزادانه و طبیعی!

اما به‌محض آنکه مسئلهٔ تجزیه و تحلیل فکری پیش آمد که با عمل خوب همراه است، نسبی بودن خاتمه یافت و تقریباً همه هم‌عقیده گفتند: «خوبی کردن عملی خودجوش و طبیعی است و حساب‌گری و تفکر در آن جایی ندارد».

ژولی

«از نظر من عمل خوب باید بی‌اراده و خودبه‌خود انجام گیرد، وگرنه خوبی کردن نیست و فقط یک «عمل خوب» است. در عمل خوب همیشه به منافع خود فکر می‌کنیم. مثلاً با خود می‌گوییم: «بفرما، من هم کار خوب امروزم را انجام دادم! همین کافی است و دیگر به من نمی‌گویند آدم دل‌رحمی نیستم». فقط به دنبال امتیاز و افتخاریم و خودمان را مجاب می‌کنیم که خوب و رحیم هستیم.

سلین

«عمل خوب می‌تواند شکل‌های بی‌شماری به خود بگیرد. خوبی کردن حتی می‌تواند به‌صورت لبخند زدن به کسی باشد. یا کمک به مادر جوانی که برای حرکت دادن کالسکهٔ بچه‌اش دچار مشکل شده است، یا کمک به پیرزنی که با مشکل جابه‌جایی سبد خریدش دست‌به‌گریبان است. طی تعطیلات تابستانی که به انگلستان رفته بودم، دو چمدان بزرگ همراه داشتم. بدون کمک آقای محترمی که موقع سوار شدن به ترن چمدان‌هایم را حمل کرد، امکان نداشت بتوانم به خانه برگردم. معمولاً چنین کارهای بدون چشمداشت، طبیعی و ساده بیشترین خوبی را با خود به همراه دارند».

لی لا

«خوبی کردن حرکتی خودجوش است، که برای انجامش به نتیجه فکر نمی‌کنیم. مثلاً شخصی مریض است، مشکل کلیه دارد و در حال مرگ است. خوبی کردن یعنی بدون اندیشیدن به عواقب کار، کلیهٔ خود را به او بدهیم».

همهٔ این نمونه‌ها از جمله مفهوم خودجوشی، عمل کردن به طریق طبیعی را به ما القا می‌کند، از جمله مفهومِ خودجوشی یک عمل طبیعی (آرنو: «خوبی کردن یعنی پیش از هر چیز فقط خودمان باشیم»)، بدون اهمیت قائل شدن برای کاری که انجام می‌دهیم و حتی بدون آگاهی از این که داریم کار خوبی انجام می‌دهیم (ژَن: «نباید در لحظاتی که خوبی‌ای انجام می‌دهیم، متوجه کارمان باشیم») در ضمن خودجوشی به این نکته هم اشاره دارد که نیکی بی چشمداشت و بدون قصد و انگیزهٔ پنهانی، بسیار مهم است». (ماتیو: «یعنی اعمالی که کاملاً بدون چشمداشت، بدون لذت بردن از انجام دادنشان و بدون احساس رضایت شخصی باشند»). با این حال اظهارات بعدی، که کم‌تر روی لزوم بدون انتظار بودن عمل تکیه دارند، تمایزی ظریف را میان عمل بدون توقع و عمل بدون منفعت پیش می‌کشند.»