کتاب استاد سخن سعدی

کتاب استاد سخن سعدی نوشته و تحقیق منوچهر دانش‌پژوه است و نشر همشهری آن را منتشر کرده است. این کتاب مروری بر زندگی و آثار مصلح‌الدین سعدی شیرازی است.

درباره کتاب استاد سخن سعدی

مجموعه ۵۰جلدی اندیشه‌‌مندان ایران و اسلاماسلام برای آشنایی نسل جوان و دانش‌‌دوست با بنیادگذاران ایرانی‌ - ‌اسلامی فرهنگ و تمدن بشری، نه فقط از جنبهٔ شناخت تاریخ، افکار و آثار این بزرگان بلکه برای ساختن پایگاهی که باتکیه‌بر آن و باتوجه‌به دانش‌های روز بتوانند به قله‌‌های جدید معارف بشری صعود کنند، منتشر شده است.

کتاب استاد سخن سعدی از همین مجموعه است باهدف شناخت سعدی.

فصل‌های این کتاب ازاین‌قرار هستند:

دوران زندگی و مدت حیات سعدی

حکایت‌های گلستان

بوستان سعدی

غزلیات سعدی

قصاید سعدی

منوچهر دانش‌پژوه پس از ذکر حکایت‌ها و اشعار سعدی، آن‌ها را تحلیل و بررسی می‌کند.

خواندن کتاب استاد سخن سعدی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران شیخ اجل سعدی شیرازی پیشنهاد می‌کنیم. همچنین این کتاب برای دانشجویان زبان و ادبیات فارسی مناسب است.

درباره سعدی

مشرف‌الدین مصلح بن عبدالله شیرازی شاعر و نویسندهٔ بزرگ قرن هفتم هجری قمری است. تخلص او سعدی است که از نام اتابک مظفرالدین سعد پسر ابوبکر پسر سعد پسر زنگی گرفته شده است. او احتمالاً بین سال‌های ۶۰۰ تا ۶۱۵ هجری قمری زاده شده است. در جوانی به مدرسهٔ نظامیهٔ بغداد رفت و به تحصیل ادب و تفسیر و فقه و کلام و حکمت پرداخت. سپس به شام و مراکش و حبشه و حجاز سفر کرد و پس از بازگشت به شیراز، به تألیف شاهکارهای خود دست یازید. سعدی در سال ۶۵۵ سعدی‌نامه یا بوستان را به نظم درآورد و در سال بعد (۶۵۶) گلستان را تألیف کرد. علاوه بر این‌ها قصاید، غزلیات، قطعات، ترجیع بند، رباعیات و مقالات و قصاید عربی نیز دارد که همه را در کلیات وی جمع کرده‌اند. او بین سال‌های ۶۹۰ تا ۶۹۴ هجری در شیراز درگذشت و در همانجا به خاک سپرده شد.

 یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آثار سعدی، سهل و ممتنع‌بودن آن‌هاست. معنی و مفهوم آثار سعدی به‌سادگی دریافته می‌شود و در ظاهر نگارش چنین جملات یا ابیاتی ساده به‌نظر می‌رسد. اما در عمل، تقلید یا پدیدآوردن آثار مشابه دشوار یا غیرممکن می‌شود. دلیل بروز این ویژگی در آثار سعدی، پرهیز او از تکلف و تصنع و در عین حال چیرگی کامل او بر زبان فارسی است؛ با این ترفند سعدی توانسته‌ است مطالب پیچیده و دشواری را به ساده‌ترین شکل ممکن بیان کند. سعدی از اصطلاحات و عناصری که مردم در زندگی روزمره با آن سروکار دارند، به‌وفور استفاده کرده‌ است.زبان سعدی به زبان محاوره در روزگار خود بسیار نزدیک است و حتی از مثل‌های متداول در زبان فارسی نیز بهره برده‌ است.

یکی دیگر از عواملی که باعث سهل‌بودن آثار سعدی می‌شود، گسترده‌بودن دایرهٔ واژگانی است. هریک از کلماتی که سعدی به‌کار می‌برد، نقش ویژه‌ای در القای مفهوم دارد. او از واژگان دشوار و مهجور کمترین استفادهٔ ممکن را کرده‌ است. گذشته از حسن انتخاب کلمات، سعدی بیشتر ارکان جمله را در جای اصلی خود قرار می‌دهد و به همین دلیل فهم جملات وی در قالب شعر یا نثر آسان می‌شود.

سعدی در استفاده از آرایه‌های ادبی زیاده‌روی نکرده‌ است. استعاره‌ها و مجازهای سعدی، بیشتر نزدیک به ذهن است و باعث ایجاد زیبایی و رعنایی در شعر می‌شود. او در انتخاب وزن برای اشعار خود نیز به ساده و روان‌بودن آن توجه داشته‌است؛ چنان‌که وزن‌های ثقیل و پیچیده در اشعار او به‌ندرت به‌چشم می‌خورَد.

بخشی از کتاب استاد سخن سعدی

در حکایتی، سعدی ظلم و ستم را هرچه کوچک و ناچیز باشد ناروا می‌داند و معتقد است که ستم‌های کوچک به‌تدریج به ستمکاری‌های بزرگ مبدل می‌شود؛ همان‌گونه که در زبان عامه مردم است که تخم مرغ دزد بالاخره شترمرغ دزد می‌شود.

«آورده‌اند که نوشیروان عادل را در شکارگاهی صید کباب کردند و نمک نبود. غلامی به روستا رفت تا نمک آرد. نوشیروان گفت: نمک به قیمت بستان تا رسمی نشود و ده خراب نگردد.

گفت از این قدر چه خلل آید؟ گفت:‌بنیاد ظلم در جهان، اول اندکی بوده است، هر که آمد بر او مزیدی کرد تا بدین غایت رسید.

اگر ز باغ رعیت ملک خورد سببی

برآورند غلامان او درخت از بیخ

به پنج بیضه که سلطان ستم روا دارد

زند لشکریانش هزار مرغ به سیخ