کتاب رمزگشایی از نشانه های اخبار جعلی

کتاب الکترونیکی «رمزگشایی از نشانه‌های اخبار جعلی» نوشتهٔ تاتیانا ایسکاندرووا و ترجمهٔ عاطفه رضوان‌نیا اثری پژوهشی در حوزهٔ نشانه‌شناسی و رسانه است که نشر همشهری آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی نظریه‌ها و روش‌های تحلیل اخبار جعلی با رویکرد نشانه‌شناختی می‌پردازد و تلاش می‌کند با بهره‌گیری از دیدگاه‌های اندیشمندانی چون سوسور، بارت، پیرس، گریماس و موریس، سازوکارهای پنهان در تولید و انتشار اخبار جعلی را آشکار کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب رمزگشایی از نشانه های اخبار جعلی

«رمزگشایی از نشانه‌های اخبار جعلی» اثری ناداستان و دانشگاهی است که به بررسی یکی از مهم‌ترین چالش‌های ارتباطات معاصر یعنی اخبار جعلی می‌پردازد. تاتیانا ایسکاندرووا در این کتاب، نشانه‌شناسی را به‌عنوان دانشی میان‌رشته‌ای و ابزاری برای تحلیل روایت‌های فریبنده در رسانه‌ها معرفی کرده است. ساختار کتاب به گونه‌ای است که ابتدا مفاهیم پایهٔ نشانه‌شناسی را شرح می‌دهد و سپس به سراغ نظریه‌های کلیدی این حوزه می‌رود. در ادامه، با تحلیل نمونه‌های واقعی از اخبار جعلی، نشان داده شده است که چگونه نشانه‌ها و نمادها در ساخت واقعیت‌های جعلی نقش دارند. بخش‌هایی از کتاب به تمرین‌های عملی اختصاص یافته تا خواننده بتواند مهارت تحلیل انتقادی و شناسایی اخبار جعلی را در خود تقویت کند. این کتاب با رویکردی تحلیلی و با تکیه‌بر مطالعات موردی، پلی میان نظریه و عمل در حوزهٔ نشانه‌شناسی و رسانه برقرار کرده است.

خلاصه کتاب رمزگشایی از نشانه های اخبار جعلی

این کتاب با هدف رمزگشایی از سازوکارهای نشانه‌ای اخبار جعلی، ابتدا به معرفی نشانه‌شناسی و اهمیت آن در تحلیل پیام‌های رسانه‌ای می‌پردازد. نویسنده با تکیه‌بر دو رویکرد اصلی نشانه‌شناسی، یعنی الگوی دوگانه (دال و مدلول) و سه‌گانه (نشانه، مدلول و مفسر)، توضیح می‌دهد که چگونه معنا در رسانه‌ها ساخته و منتقل می‌شود. در بخش‌های نظری، دیدگاه‌های اندیشمندانی چون فردینان دو سوسور، رولان بارت، آلژیرادس ژولین گریماس، جوزف کورتیس، چارلز سندرز پیرس و چارلز ویلیام موریس بررسی شده است. کتاب سپس به تحلیل نمونه‌های واقعی از اخبار جعلی می‌پردازد؛ برای مثال، جعل‌های عمیق در کارزارهای انتخاباتی، روایت‌های ساختگی مانند «شبح کی‌یف»، یا پدیده‌هایی چون «پیتزاگیت». در این تحلیل‌ها، نشان داده شده است که چگونه نشانه‌ها و نمادها می‌توانند واقعیتی جعلی اما باورپذیر بسازند و مخاطب را تحت‌تأثیر قرار دهند. در بخش‌های پایانی، تمرین‌های عملی برای شناسایی و تحلیل روایت‌های فریبنده ارائه شده است تا خواننده بتواند با استفاده از ابزارهای نشانه‌شناسی، اخبار جعلی را تشخیص دهد و در برابر اشتباه‌پراکنی‌ها مقاومت کند. پیام اصلی کتاب، تقویت تفکر انتقادی و سواد رسانه‌ای برای مواجهه با چالش‌های اطلاعاتی عصر دیجیتال است.

چرا باید کتاب رمزگشایی از نشانه های اخبار جعلی را بخوانیم؟

این کتاب با ارائهٔ چارچوب‌های نظری و عملی نشانه‌شناسی، به خواننده امکان می‌دهد تا لایه‌های پنهان معنا در اخبار جعلی را شناسایی کند. با مطالعهٔ این اثر، می‌توان به درک عمیق‌تری از سازوکارهای تولید و انتشار اطلاعات نادرست رسید و مهارت تحلیل انتقادی پیام‌های رسانه‌ای را تقویت کرد. تمرین‌های عملی کتاب، فرصتی برای تجربهٔ مستقیم تحلیل اخبار جعلی فراهم می‌کند و به مخاطب کمک می‌کند تا در فضای رسانه‌ای پیچیدهٔ امروز، آگاهانه‌تر و مسئولانه‌تر عمل کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران ارتباطات، رسانه، زبان‌شناسی و مطالعات فرهنگی، روزنامه‌نگاران، فعالان رسانه‌ای و هر کسی که دغدغهٔ سواد رسانه‌ای و مقابله با اخبار جعلی را دارد، مفید است. همچنین برای کسانی که به دنبال ابزارهایی برای تحلیل انتقادی روایت‌های رسانه‌ای هستند، این کتاب راهگشا خواهد بود.

بخشی از کتاب رمزگشایی از نشانه های اخبار جعلی

«نشانه‌شناسی وقتی در قلمرو محتوای رسانه‌ای به کار می‌رود، به عنوان ابزاری قدرتمند برای رمزگشایی از رمزهای نشانه‌شناختی پیچیده‌ای استفاده می‌شود که توسط سازندگان محتوای رسانه‌ای به کار گرفته می‌شوند. نشانه‌ها در رسانه‌ها می‌توانند به اشکال متنوعی، شامل تصاویر، نمادها، زبان یا حتی چیدمان عناصر درون یک قاب یا صحنه بروز پیدا کنند. نمادها و استعاره‌های دیداری، انتخاب‌های زبانی در روایت‌ها یا گفت‌وگوها و سازماندهی فضایی عناصر همگی به چشم‌انداز نشانه‌شناختی رسانه‌ها کمک می‌کنند. با عمیق‌شدن در ابعاد نشانه‌شناختی رسانه، توانایی رمزگشایی از معانی، ایدئولوژی‌ها و ارجاعات فرهنگی‌ای را که خالقان رسانه به دنبال انتقال آن‌ها بوده‌اند، به دست می‌آوریم. مثلاً تصاویری که در آگهی‌های تجاری گنجانده شده‌اند فراتر از سطح می‌روند تا ارزش‌ها، آرزوها و هنجارهای اجتماعی را انتقال دهند. انتخاب زبان در گزارش‌های خبری حامل لایه‌هایی از سوگیری، قاب‌بندی و دیدگاه است. درک این نشانه‌ها به ما امکان می‌دهد که در شبکهٔ پیچیده معانی که پیام‌های رسانه‌ای را فرا گرفته‌اند، حرکت کنیم و به مصرف‌کنندگان آگاه‌تر اطلاعات تبدیل شویم.»