کتاب سیستان و بلوچستان جغرافیای تمدن

کتاب سیستان و بلوچستان جغرافیای تمدن نوشتهٔ مهسا فرزانه است و انتشارات نگاران سبز آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب سیستان و بلوچستان جغرافیای تمدن

کتاب سیستان و بلوچستان جغرافیای تمدن، این استان را معرفی می‌کند. استانی که با مرکزیت زاهدان، در جنوب شرقی ایران قرار داشته و دارای مناطق کوهستانی، بیابان و دریاچهٔ هامون است. کتاب، پس از ارائهٔ چند تصویر، به شرح تاریخچهٔ باستانی استان پرداخته و شرحی نیز از دیدنی‌های آن (مانند شهر سوخته و موارد طبیعی) ارائه می‌دهد. کتاب سیستان و بلوچستان جغرافیای تمدن، در بخش نخست به ویژگی‌های جغرافیایی، عناصر اقليمی، زمین‌شناسی، محیط‌زیست، وضعیت منابع آب، بندرها، صنایع‌دستی، فرصت‌ها و نظام سرمایه‌گذاری در این استان می‌پردازد. بخش دوم کتاب مهسا فرزانه، به معرفی شهرستان‌های استان پرداخته و کتاب پس از این بخش به پایان می‌رسد.

خواندن کتاب سیستان و بلوچستان جغرافیای تمدن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب می‌تواند برای همهٔ افرادی که به آشنایی با استان‌های ایران و به‌ویژه استان سیستان و بلوچستان علاقه‌مند هستند مناسب باشد.

بخش‌هایی از کتاب سیستان و بلوچستان جغرافیای تمدن

برای شناخت آب و هوای هر قلمرو جغرافیایی، افزون بر شرایط جوی، باید به شرایط آب شناختی، زمین شناختی و بوم شناختی آن نیز توجه کرد. از سوی دیگر همواره باید بررسی اقلیم هر قلمرو جغرافیایی را از مقیاس کلان آغاز کرد و در صورت لزوم تا مقیاس خرد به پیش برد. چون چهارچوب اقلیم هر محل محصول عملکرد پدیده‌های کلان مقیاس است. ویژگی‌های به نسبت ثابتی که در آب و هوای نواحی مختلف ایران دیده می‌شود بیشتر به سبب عرض جغرافیایی، ناهمواری و همسایگی با توده‌های بزرگ آب شکل گرفته‌اند و ویژگی‌های متغیر و بی ثبات آن بیشتر ناشی از چگونگی عملکرد سامانه‌های جوی است.

استان سيستان و بلوچستان با وسعتي حدود ۱۸۱.۷۸۵ كيلومترمربع نزدیک به ۱۱.۳ درصد از مساحت كل كشور را تشكيل می‌دهد و در شمار پهناورترين استانهای كشور است. اين استان از نظر عرض جغرافيايي بين ۲۵ درجه و ۳ دقيقه تا ۳۱ درجه و ۲۹ دقيقه عرض شمالي از خط استوا و به لحاظ طول جغرافيايي بين ۵۸ درجه و ۵۰ دقيقه تا ۶۳ درجه و ۲۱ دقيقه طول شرقي از نصفالنهار مبدا قرارگرفته است و از شمال خود با استان خراسان جنوبي و كشور افغانستان، از شرق با كشورهای پاكستان و افغانستان (حدود ۱۲۶۰ كيلومتر مرز خاكي) و از جنوب با آبهای آزاد دريای عمان (حدود ۳۰۰ كيلومتر مرز آبي) و از مغرب با استانهای كرمان و هرمزگان همسایگی دارد.

سيستان و بلوچستان از نظر جمعيتي در شمار كم تراكمترين استانهای كشور قرار دارد و از نظر توپوگرافي با توجه به تقسيمبندی سياسي به نواحي مختلف ازجمله ارتفاعات بلند تفتان و چالههايي مانند سيستان، جازموريان و سواحل پست جنوب تقسيم ميشود.

بررسی وضعيت طبيعی استان

دشت سيستان در شمال شرقي استان واقع شده است، اوضاع كلي توپوگرافي دشت حاكي از يكنواختي نسبي آن است، ارتفاع متوسط دشت ۵۰۰ متر ميباشد. اطراف سيستان را رشتهكوههای به نسبت بلند و پیوسته‌ای فرا گرفته است. ازاين رو مي‌توان از واژه دشت يا چاله به اين منطقه استفاده کرد. اين دشت آبرفتي بهطوركلي هموار و به نسبت هموار با شيبي ملايم در حدود ۲۵ درجه است. شيب آن از جنوب شرق به طرف شمال شرق است به گونه‌ای كه در نزدیکی مرز افغانستان تند و در نزديكي هامونها ملايم ميشود. ارتفاع كف چاله‌های سيستان، هامون نام دارد. بلندترين نقطه ارتفاعي دشت، كوه خواجه با ۵۹۵ متر مي‌باشد. رودخانه هيرمند يا هلمند از پديده‌های طبيعي و مهم منطقه و يكي از بزرگ‌ترین جريانهای آبي جنوب آسيای مركزی به‌شمار ميرود كه منبع اصلي تامین آب سيستان است و از چشمه سارهای كوه‌های بلند شمال غرب كابل سرچشمه ميگيرد. سيستان دارای آب وهوای گرم و خشك با رطوبت بسيار كم است. در سيستان شب‌های يخبندان كمتر از يك ماه مي باشد. بارش منطقه سيستان در اواخر پاييز در فصل زمستان و اوايل فروردين هر چند وقت یک‌بار در مدت كوتاهي به صورت رگبارهای تند و سيل آسا ديده می‌شود، منشا بارندگيها در واقع باقيمانده رطوبت تودههای هوای غربي است كه اغلب به شكل باران ظاهر ميشوند.