کتاب مدرسه و سرمایه اجتماعی

کتاب مدرسه و سرمایه اجتماعی نوشتهٔ شهریار احمدبیگی و پریسا خواجه‌نژاد در انتشارات راز نهان به چاپ رسیده است. سرمایه اجتماعی ، منبع مهمی برای افراد است و می‌تواند بر توانایی کنش آن‌ها و کیفیت مشهود زندگی‌شان بسیار تأثیرگذار باشد. هر چه سرمایه اجتماعی یک سیستم اجتماعی بالاتر باشد، موجب پایین آمدن هزینه‌های مربوط به این تعاملات رسمی می‌گردد. این امر نشان‌دهنده این واقعیت است که هماهنگی بین اعضای سیستم‌های اجتماعی بر اساس هنجارهای غیررسمی در حال تبدیل‌شدن به یک بحث مهم در جوامع پیشرفته است و به‌تدریج در حال پیدا کردن جایگاه‌های مهم‌تر، در الگوهای اقتصادی نوین می‌باشد. طبیعی است که آموزش‌وپرورش را محل تولید انسان‌های سازنده جامعه دانسته شود. برای این‌که در انجام چنین هدفی آموزش‌وپرورش موفق باشد خود باید دارای نیرویی توانمند باشد. از طرفی دیگر، رسیدن به اهداف سازمان بستگی به توانایی کارکنان در انجام وظایف محوله و انطباق با محیط متغیر دارد. اجرای آموزش و بهسازی نیروی انسانی سبب می‌شود تا افراد بتوانند متناسب با تغییرات سازمانی و محیط، به‌طور مؤثر فعالیت‌هایشان را ادامه داده و بر کارایی خود بیفزایند؛ بنابراین آموزش و بهسازی، کوشش مداوم و برنامه‌ریزی‌شده به‌وسیله مدیریت برای بهبود سطوح شایستگی کارکنان و عملکرد سازمانی است

درباره کتاب مدرسه و سرمایه اجتماعی

در گذشته، عامل اصلی عقب‌ماندگی کشورهای درحال‌توسعه را عمدتاً کمبود سرمایه‌های مالی و فیزیکی می‌دانستند. در سایه چنین دیدگاهی این کشورها از طرق مختلف و با متوسل شدن به راه‌های گوناگون به کسب سرمایه می‌پرداختند. امروزه روشن‌شده که تزریق مقادیر زیادی از سرمایه‌های فیزیکی و مالی لزوماً تسریع روند رشد و توسعه این کشورها را در پی ندارد. بلکه کشورهایی که از سازمان‌ها و نهادهای سازمانی کارآمد و درعین‌حال از سرمایه‌های انسانی کارا و متخصص برخوردارند می‌توانند سرمایه فیزیکی و مالی خود را به نحو مناسب‌تری جذب و در تسریع روند رشد و توسعه به‌کارگیرند. هم‌چنین در گذشته چنین گمان می‌رفت که زمان آموختن با زمان کار کردن و زندگی کردن از هم جدا هستند و بنابراین برای آن‌ها آموزشی درخور توجه بود که پیش از آغاز کار به افراد داده می‌شد. بر این گمان انسان برای زمانی می‌آموزد و سپس به زندگی و کار مولد و سودمند می‌پردازد و زمانی که کار و زندگی آغاز می‌شود، دیگر برای آموزش‌وپرورش جایی درخور توجه وجود ندارد. این اندیشه اکنون روایی ندارد و آموزش‌وپرورش با زیستن انسان همراه شده است. همه مردم برای همه‌وقت باید به آموختن بپردازند و از تازه‌های دانش بشری خود را تازه سازند و با نیرو و آگاهی بیشتر زندگی سودمند را دنبال کنند. رسیدن به اهداف سازمان بستگی به توانایی کارکنان در انجام وظایف محوله و انطباق با محیط متغیر دارد. اجرای آموزش و بهسازی نیروی انسانی سبب می‌شود تا افراد بتوانند متناسب با تغییرات سازمانی و محیط، به‌طور مؤثر فعالیت‌هایشان را ادامه داده و بر کارایی خود بیفزایند؛ بنابراین آموزش و بهسازی، کوشش مداوم و برنامه‌ریزی‌شده به‌وسیله مدیریت برای بهبود سطوح شایستگی کارکنان و عملکرد سازمانی است.

امروزه نظام آموزش‌وپرورش بنا به ضرورت تغییرات اجتماعی یکی از سازمان‌های پیچیده و بزرگ هر کشوری محسوب می‌شود و با رشد و توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی پیوندی ناگسستنی دارد و به‌تدریج از یک حالت ساده ابتدایی به یک حالت پیچیده درآمده است. لذا، همه دولت‌های جهانی از کوچک تا بزرگ، قدرتمند و ناتوان، صنعتی تا درحال‌توسعه پرداختن به آموزش‌وپرورش مردم خود را در شمار وظایف اساسی دانسته و برای همگان، سراسری و اجباری کردن آن تعهدات سنگین در قانون‌های اساسی و بنیادی خود می‌گنجانند و درصد قابل‌توجهی از تولید ناخالص ملی و بودجه عمرانی کشور را به این مهم اختصاص می‌دهند 

کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به کسانی که مایلند در زمینهٔ سرمایه‌های اجتماعی و نظام آموزش و پروش مطالعه داشته باشند، توصیه می‌شود. 

بخشی از کتاب

یکی از زیربنایی‌ترین نهادهای تمامی جوامع بشری پس از خانواده، آموزش‌وپرورش است. هرساله منابع انسانی و مالی بسیار عظیمی برای تعلیم و تربیت دانش‌آموزان مورداستفاده قرار می‌گیرد. این‌که دانش‌آموزان آگاهی‌ها و توانمندی‌های ضروری برای زندگی اجتماعی را بیاموزند و در رشد و اعتلای جامعه خود مؤثر باشند، از مهم‌ترین چالش‌های گریبان گیر نظام‌های آموزشی دنیا، به‌خصوص نظام آموزشی کشور ماست.

ارتقای بهره‌وری در آموزش‌وپرورش نه‌تنها به توسعه اقتصادی اجتماعی کمک می‌کند، بلکه از طریق تربیت نیروی انسانی کارآمد و خلاق می‌تواند موجب اعتلای کشور گردد. ازآنجایی‌که امروزه دانش‌آموزان علاوه بر مهارت‌های پایه نیازمند مهارت‌های پیچیده‌‌تری هستند و منابعی كه در اختیار آموزش‌وپرورش قرار می‌گیرد، محدود است درنتیجه ارتقای بهره‌‌وری در آموزش‌وپرورش بایستی از طریق ارتقای بهره‌وری در مدارس صورت گیرد. اگر آموزش‌وپرورش، تغییرات كیفی در فرهنگ حاكم بر جامعه به وجود آورد، بدون شک می‌تواند از طریق تحول در رفتار مردم و شكل نهادهای اجتماعی، پیشرفت‌های قابل‌ملاحظه‌ای در نرخ رشد بهره‌وری به وجود آورد (قصاب پور، 1396).

افزون بر این، افرادی كه دانش و مهارت مفیدی به دست می‌آورند، می‌توانند فرد مفیدی در جامعه به شمار آیند. آموزش‌وپرورش با تقویت و تحكیم سرمایه‌های مادی و انسانی بر رشد و ارتقای بهره‌وری سرعت می‌بخشد.

در همین راستا، یکی از سازمان‌های مهم و مؤثر امروز و آینده، سازمان‌های آموزشی هستند که الگوی کلیه نمادها و مؤسسات و سازمان‌های رسمی جوامع و کشورها هستند، موضوع اساسی و محور اصلی سازمان‌های آموزشی انسان است. بازخورد و ثمربخشی فعالیت و عملکرد این سازمان‌ها از تبدیل انسان خام و مستعد، به انسان‌های سالم، خلاق، بالنده، متعال، رشد و توسعه‌یافته و از سوی دیگر تأمین‌کننده نیازهای نیرو و منابع انسانی در جامعه و در سطح و بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و مدیریتی است.

سازمان‌های آموزشی، سازمان‌های خاص آموزش و یادگیری هستند که هدف نهایی آن‌ها تحقق یادگیری و پرورش انسان‌ها و ایجاد رفتارهای نسبتاً پایدار در دانش‌آموزان و دانشجویان است. اگر در سازمان‌های دیگر، آموزش و یادگیری وسیله‌ای برای تحقق سایر هدف‌های سازمانی مثل تولید مصنوعات و کالاها و ارائه خدمات می‌باشد، سازمان‌های آموزشی خاص انسان‌سازی و تغییر رفتار هستند. بر این اساس کاربرد اصطلاحات سازمان یادگیرنده، سازمان دانش آفرین و سازمان تحقق دهنده‌ی یادگیری سازمانی برای سازمان‌های آموزشی از اصالت و درستی بیش‌تری نسبت به سازمان دیگر برخوردار است.