بریده‌هایی از کتاب خاکستر و خاک

انگار زندگی می‌کنی به خاطر همین تصویرها، به خاطر همین رؤیاها. تصویرها و رؤیاهای آن‌چه دیده‌ای و نمی‌خواستی ببینی. شاید هم آن‌چه باید ببینی و نمی‌خواهی ببینی.

گمان می‌کنی که دیگران بی‌صدا شده‌اند. صدا از انسان رفته، صدا از سنگ رفته، صدا از دنیا رفته. پس چرا انسان‌ها بیخود و بیهوده دهن می‌جنبانند؟

«پدر گل، امروز مُرده‌ها خوشبخت‌تر از زنده‌ها هستن. چی کنیم؟

تصورش را کن. تا چند زمان پیش حرف می‌شنیدی و نمی‌دانستی کر بودن یعنی چه، و یک روز، دیگر صدایی نمی‌شنوی. چرا؟ تازه، احمقانه است اگر برایت بگویند که کری! نه می‌شنوی، نه می‌فهمی. نمی‌پنداری که این تو هستی که نمی‌شنوی؛ گمان می‌کنی که دیگران بی‌صدا شده‌اند. صدا از انسان رفته، صدا از سنگ رفته، صدا از دنیا رفته. پس چرا انسان‌ها بیخود و بیهوده دهن می‌جنبانند؟

«می‌فامی پدر؟ غم یا اَو می‌شه و از چشم می‌ریزه، یا شمشیر می‌شه و می‌رسه به زبان، یا به درونت بُم می‌شه ــ بُمی که یک روز نِی، یک روز می‌کفه و می‌کفانه.

اصلاً خدا به فکرت هم نیست. کاش لحظه‌ای به تو بیندیشد، کاش بیاید بالای بستر غم‌هایت... نه، خدا بنده‌داری را رها کرده. اگر بنده‌داری این باشد، تو خود با تمام ذلتت، می‌توانی هزار دنیا را خدایی کنی!

نگاهت گذرِ سریعِ سنگ‌ها و خارها را دنبال می‌کند. تو از کنار سنگ‌ها و خارها نمی‌گذری. نه، این سنگ‌ها و خارهایند که از کنارت می‌گذرند. تو در گذر نیستی، دنیا در گذر است. تو محکوم به بودن هستی و به دیدنِ گذشتِ دنیا، دیدنِ درگذشتِ زن، درگذشتِ فرزند...

سهراب‌های امروز نمی‌میرند، می‌کشند

میرزا قَدیر سرش را نزدیک دریچهٔ دکان می‌آورد و صدایش را آهسته می‌سازد. «... که قانون جنگ، قانون قربانی اس. ده قربانی، یا گردنت پُرخون اس یا دستت.» «چرا؟» معصومانه و بی‌اختیار می‌پرسی. میرزا قَدیر سِگرِتش را می‌اندازد بیرون. با همان لحن آهسته می‌گوید «بیادر، منطقِ جنگْ منطقِ قربانی اس؛ چرا نداره. چیزی که مهم اس فقط عملش اس، نه علتش و نه سرانجامش.»

میرزا قَدیر سرش را نزدیک دریچهٔ دکان می‌آورد و صدایش را آهسته می‌سازد. «... که قانون جنگ، قانون قربانی اس. ده قربانی، یا گردنت پُرخون اس یا دستت.» «چرا؟» معصومانه و بی‌اختیار می‌پرسی. میرزا قَدیر سِگرِتش را می‌اندازد بیرون. با همان لحن آهسته می‌گوید «بیادر، منطقِ جنگْ منطقِ قربانی اس؛ چرا نداره. چیزی که مهم اس فقط عملش اس، نه علتش و نه سرانجامش.»