بریده‌هایی از کتاب بیگانه

آن وقت فهمیدم آدمی که یک روز هم زندگی کرده باشد می‌تواند بی‌هیچ زحمت صد سال را در زندان سپری کند. آن‌قدر خاطره دارد که حوصله‌اش اصلاً سر نرود. از جهتی یک جور مزیت به حساب می‌آمد.

همه می‌دانند زندگی آش دهن‌سوزی هم نیست. از این نکته هم غافل نبودم که اول‌وآخرش فرق نمی‌کند در سی‌سالگی بمیرم یا هفتادسالگی چون مسلماً، در هر دو حالت، همواره مردان و زنانی دیگر به زندگی ادامه می‌دهند و این وضع تا هزاران سال بعد هم تعطیل‌بردار نیست. این مطلب مثل روز روشن بود. همیشه کسی که می‌مُرد من بودم، خواه الآن باشد، خواه بیست سال دیگر.

هیچ‌کس، هیچ‌کس حق نداشت برایش اشک بریزد. و من هم احساس کردم آماده‌ام همه‌چیز را از نو زندگی کنم. انگار آن خشم شدید وجودم را از پلیدی پاک کرده باشد، از امید تهی شده باشم، و در برابر این شب انباشته از نشانه‌ها و ستاره‌ها نخستین‌بار آغوش گشودم بر بی‌تفاوتی لطیف عالم. آن‌قدر او را شبیه خودم یافتم و سرانجام آن‌قدر برادر دانستمش که از خوشبختی لبریز شدم و هنوز هم احساس خوشبختی می‌کنم. برای آن‌که همه‌چیز خاتمه بگیرد، برای آن‌که کم‌تر احساس تنهایی کنم، فقط مانده آرزو کنم روز اعدامم خیلی‌ها به تماشا بیایند و نفرت‌شان را با فریاد نثارم کنند.

مامان اغلب می‌گفت هیچ‌وقت آدم کاملاً بدبخت نیست.

از لحظه‌ای که یاد گرفتم به خاطره‌ها بچسبم، دیگر اصلاً حوصله‌ام سر نرفت.

در پاریس گاهی تا سه چهار روز با مُرده می‌مانند. این‌جا فرصت این‌جور کارها نیست؛ تا آدم می‌آید بفهمد چه مصیبتی پیش آمده، باید نعش‌کش خبر کند.

همه‌چیز بی‌آن‌که در آن دخالتی داشته باشم رخ می‌داد. سرنوشتم را رقم می‌زدند بی‌آن‌که نظرم را جویا شوند.

پرسید آیا تغییر در زندگی برایم جالب نیست. جواب دادم محال است آدم بتواند زندگی‌اش را عوض کند و هر موقعیت لطف خودش را دارد

آن وقت فهمیدم آدمی که یک روز هم زندگی کرده باشد می‌تواند بی‌هیچ زحمت صد سال را در زندان سپری کند. آن‌قدر خاطره دارد که حوصله‌اش اصلاً سر نرود. از جهتی یک جور مزیت به حساب می‌آمد.

تازه، این یکی از باورهای سفت‌وسخت مامان بود که اغلب تکرار می‌کرد «بنی‌آدم یعنی بنی‌عادت.»

. دلم می‌خواست بکوشم مؤدبانه، حتی با محبت، برایش توضیح بدهم که توی عمرم هرگز پیش نیامده به‌راستی از چیزی پشیمان باشم. همیشه دغدغه‌ام زمانِ حال یا آیندهٔ نزدیک بوده و فرصتی برای حسرتِ گذشته باقی نمی‌مانده.

در پاریس گاهی تا سه چهار روز با مُرده می‌مانند. این‌جا فرصت این‌جور کارها نیست؛ تا آدم می‌آید بفهمد چه مصیبتی پیش آمده، باید نعش‌کش خبر کند.

شاید با اطمینان ندانم چه چیزی واقعاً برایم جالب است، اما کاملاً مطمئنم چه چیزی برایم جالب نیست.

موقعی قدر خوشبختی الآنت رو می‌فهمی که دیگه دیر شده.

زیرلب گفت به نظرش آدم عجیبی هستم و شاید به همین خاطر دوستم دارد و چه‌بسا روزی به همین علت از من بیزار شود.

بی‌شک مامان را دوست داشتم، اما این چیزی را معلوم نمی‌کند. تمام موجودات سالم کم‌وبیش مرگ عزیزان‌شان را آرزو کرده‌اند.

چه‌طور می‌توانستم بدانم در چه حال است، وقتی بیرون از رابطهٔ بین جسم‌های‌مان که اکنون از همدیگر جدا افتاده بودند، چیزی ما را به هم پیوند نمی‌داد و یاد هم نمی‌انداخت.

آن وقت فهمیدم آدمی که یک روز هم زندگی کرده باشد می‌تواند بی‌هیچ زحمت صد سال را در زندان سپری کند.

«خب، بله، واسهٔ آزادی. از آزادی محروم‌تون می‌کنند.»

برای آن‌که همه‌چیز خاتمه بگیرد، برای آن‌که کم‌تر احساس تنهایی کنم، فقط مانده آرزو کنم روز اعدامم خیلی‌ها به تماشا بیایند و نفرت‌شان را با فریاد نثارم کنند.

مامان امروز مُرد. شاید هم دیروز، نمی‌دانم.

گفت به نظرش آدم عجیبی هستم و شاید به همین خاطر دوستم دارد و چه‌بسا روزی به همین علت از من بیزار شود.

همه می‌دانند زندگی آش دهن‌سوزی هم نیست. از این نکته هم غافل نبودم که اول‌وآخرش فرق نمی‌کند در سی‌سالگی بمیرم یا هفتادسالگی چون مسلماً، در هر دو حالت، همواره مردان و زنانی دیگر به زندگی ادامه می‌دهند و این وضع تا هزاران سال بعد هم تعطیل‌بردار نیست. این مطلب مثل روز روشن بود. همیشه کسی که می‌مُرد من بودم، خواه الآن باشد، خواه بیست سال دیگر.

به تپش قلبم گوش می‌سپردم. باورم نمی‌شد صدایی که تمام عمر همراهم بوده ناگهان متوقف شود.

همهٔ انسان‌ها به خدا اعتقاد دارند، حتی آن‌هایی که از او روی برمی‌گردانند.

مشکل اصلی این بود که چه‌طور وقت‌کُشی کنم. از لحظه‌ای که یاد گرفتم به خاطره‌ها بچسبم، دیگر اصلاً حوصله‌ام سر نرفت.

می‌گفت در حقیقت اصلاً روح ندارم و با هر چه انسانی است و با تمام اصول اخلاقی که به ابنای بشر دلگرمی می‌بخشد و آنان را از وسوسهٔ شرارت در امان نگه می‌دارد بیگانه‌ام.

اما همه می‌دانند زندگی آش دهن‌سوزی هم نیست. از این نکته هم غافل نبودم که اول‌وآخرش فرق نمی‌کند در سی‌سالگی بمیرم یا هفتادسالگی چون مسلماً، در هر دو حالت، همواره مردان و زنانی دیگر به زندگی ادامه می‌دهند و این وضع تا هزاران سال بعد هم تعطیل‌بردار نیست. این مطلب مثل روز روشن بود.

«آدم که یک مادر بیش‌تر نداره.»

آخرین‌باری که به ییلاق رفته بودم خیلی وقت پیش بود و احساس می‌کردم چه‌قدر گردش در آن‌جا کیف می‌داد، اگر قضیهٔ مامان نبود.