ناصر زرافشان
زندگینامه و معرفی کتاب‌های ناصر زرافشان
ناصر زرافشان (Nasser Zarafshan) حقوق‌دانی است که دستی بر آتش ترجمه‌ی کتاب هم دارد. کتاب‌های سیاسی بسیاری از او منتشر شده که همگی گرایش سیاسی زرافشان به سوسیالیسم را تأیید می‌کند. شهرت او به دلیل پذیرش پرونده‌ای است که ارتباط تنگاتنگی با سیاست دارد. او وکالت پرونده‌ای موسوم به قربانیان قتل‌های زنجیره‌ای اواخر دهه‌ی ۶۰ و اوایل دهه‌ی ۷۰ را به عهده داشت و وکیل انتخابی خانواده‌های آنان به شمار می‌رفت. پس از پیگیری‌های جسورانه، خودش هم راهی دادگاه شد، دفاعیه‌ای مستحکم از خودش را قرائت کرد، اما در نهایت سر از زندان درآورد. زرافشان که در حال حاضر ۷۸ ساله است، سال ۱۳۸۵ پس از تحمل بیش از ۵ سال حبس از زندان اوین آزاد شد.
بیوگرافی ناصر زرافشان
ناصر زرافشان سوم اسفند سال ۱۳۲۵ شمسی در اصفهان متولد شد. او پس از تمام‌کردن مدرسه و دبیرستان به تهران نقل‌مکان کرد و وارد دانشگاه تهران شد. او در رشته‌ی حقوق پذیرفته شده بود و هم‌زمان با تحصیل در این رشته، به هنر هم می‌پرداخت. علاقه‌ی او به هنر موسیقی آن‌قدر جدی بود که با تمام سختی‌ها، به هنرستان موسیقی هم می‌رفت و تحت نظر رحمت افشار آموزش می‌دید. ساز تخصصی او کلارینت بود که از کودکی به آن دلبستگی داشت. او پیش از انقلاب، در ارکستر دانشجویی می‌نواخت و مدال طلای کلارینت را در مسابقات دانشجویی موسیقی به گردن خود آویخت.
ناصر زرافشان پس از فارغ‌التحصیلی از رشته‌ی حقوق در مقطع لیسانس، تصمیم گرفت تا برای فوق‌لیسانس رشته‌ی دیگری را بخواند که از علایق دیگرش نشئت می‌گرفت. به همین علت در مقطع کارشناسی‌ارشد به سراغ علوم‌سیاسی رفت و در این رشته تحصیل کرد.
پس از فارغ‌التحصیلی از علوم‌سیاسی، زرافشان تصمیم گرفت تا مهاجرت کند. مقصد او فرانسه بود، یعنی کشوری سوسیالیستی که تمام باورهای سیاسی ناصر زرافشان را سروشکل داد. او در این کشور ادامه‌ی تحصیل داد و با مدرک دکترای حقوق به کشور بازگشت تا به‌عنوان یک وکیل حاذق مشغول به کار شود. او هشت سال پیش از انقلاب فعالیت حرفه‌ای خود در حوزه‌ی وکالت را شروع کرد.
دفاع، دادگاه و زندان
ناصر زرافشان در سال ۱۳۷۹ خورشیدی بعد از یک سخنرانی درباره‌ی پرونده‌ی قتل محمد مختاری، پروانه فروهر و داریوش فروهر در شهر شیراز دستگیر شد. در نهایت به تحمل ۵ سال حبس و ۵۰ ضربه شلاق محکوم شد. زرافشان در سال ۱۳۸۴ پس از ابطال پروانه‌ی وکالت، گذراندن روزهای سخت در زندان و دست‌زدن به اعتصاب غذا از زندان اوین آزاد شد. این در حالی بود که به مدت ۵ سال اجازه‌ی خروج از کشور را نداشت.
جوایز بین‌المللی و افتخارات ناصر زرافشان
هنگامی که ناصر زرافشان در زندان به سر می‌برد، دست به اعتصاب‌غذا زد تا به عدم رسیدگی درمانی و ممانعت از رسیدن داروهایش اعتراض کند و دنیا صدای اعتراض او را شنید. جوایزی به خاطر شجاعت و صراحتش به او اهدا شد. جایزه‌ی سوئدی پن یا قلم در سال ۲۰۰۴ و جایزه‌ی حقوق بشر از سمت انجمن قضات آلمان در سال ۲۰۰۷ به ناصر زرافشان اهدا شد.
علاوه‌بر این جوایز، فیلم مستندی بر اساس زندگی ناصر زرافشان ساخته شد. این فیلم را بکتاش آبتین در سال ۱۳۹۸ساخت که البته با زندانی‌شدن و مرگ او نیمه‌کاره ماند. این اثر ۶۲ دقیقه است و کاوه فرنام تهیه‌کنندگی آن را به عهده داشت و محمد رسول اف مشاور کارگردان آن بود.
معرفی آثار و کتاب‌های ناصر زرافشان
ناصر زرافشان علاوه بر این که از اعضای رسمی انجمن نویسندگان ایران است، هیچ‌گاه از بیان گرایش چپ و سوسیالیستی‌اش ابایی نداشته و همیشه به‌صراحت از سوسیالیسم دفاع کرده است. از طرفی، در سیستم فکری او لیبرالیسم و نئولیبرالیسم مردود است و کتاب‌هایی که ترجمه یا تالیف کرده‌اند گواه این موضوع هستند. در ادامه به معرفی تعدادی از کتاب‌هایی می‌پردازیم که ناصر زرافشان ترجمه کرده است.
کتاب ویروس لیبرال
از اسم کتاب ویروس لیبرال مشخص است که قرار است حسابی به مفهوم لیبرالیسم در دنیا بتازد. به عقیده‌ی نویسنده‌ی کتاب سمیر امین، ویروسی از یک سه‌ضلعی به نام لندن، آمستردام و پاریس شروع شد و تمام دنیا را فرا گرفت. کسی بر اثر این ویروس کشته نشد، اما این ویروس توانست ذهن‌ها را شیزوفرنیک کند و حالتی فرقه‌گون به جهان دهد. کتاب ویروس لیبرال داستانی نیست و در دسته‌ی کتاب‌های سیاسی می‌گنجد. این کتاب آمریکایی شدن دنیا را به بوته‌ی نقد می‌کشد.
کتاب آینده‌ی سوسیالیسم
کتاب آینده‌ی سوسیالیسم به دنبال ارائه‌ی پاسخ برای پرسش‌هایی است که با فروپاشی بلوک شرق در دهه‌ی ۹۰ میلادی شکل گرفت. عده‌ی بسیاری تصور می‌کنند که سوسیالیسم با ازهم‌پاشیدن شوروی برای همیشه از جهان رخت بربست، اما این کتاب در تلاش است تا بر نقش ایده‌های سوسیالیستی در آینده تاکید کند.
کتاب بیست و سه گفتار درباره‌ی سرمایه‌داری
کتاب بیست و سه گفتار درباره‌ی سرمایه‌داری در سال ۲۰۱۰ منتشر شد و ها جون چانگ نویسنده‌ی آن در تلاش است تا اقتصاد نئولیبرالی را به چالش بکشد و نقدهای تیز و برنده‌ای را هم حواله‌ی اقتصادی تماماً وابسته به آمریکا می‌کند. نویسنده‌ی این کتاب یک اقتصاددان اهل کره‌ی جنوبی است که اغلب آثار او دنباله‌روی نظریات کارل مارکس و جان کینگز هستند.
کتاب کودتا
زرافشان کتاب کودتا از یرواند آبراهامیان را به فارسی ترجمه کرده که برداشتی چپ‌گرایانه از کودتای بیست و هشتم مرداد را روایت می‌کند و نقش پررنگ آمریکا در این کودتای تاریخی را بررسی می‌کند.
کتاب زمینه‌ی تکامل اجتماعی
کتاب زمینه‌ی تکامل اجتماعی نوشته‌ی د.ک. متروپولسکی، ی. ا. زوبریتسکی و و.ل. کروف به تحلیل تاریخ تکامل جامعه‌ی انسانی از دیدگاه مارکسیستی می‌پردازد. این کتاب منشأ انسان، تحولات اجتماعی و نیروهای محرک تاریخ را تشریح می‌کند و مفاهیم مختلف اجتماعی را مانند علل ناهنجاری‌های اجتماعی و مشکلات تحصیلی بررسی می‌کند. نویسندگان در این اثر تأکید دارند که تکامل انسانی تنها به زیست‌شناسی محدود نمی‌شود و جنبه‌های اجتماعی و فرهنگی نیز نقشی اساسی در شکل‌گیری جامعه‌ی انسان‌ها ایفا کرده‌اند. ترجمه‌ی ناصر زرافشان به این کتاب، فهم عمیق‌تری از تئوری‌های مارکسیستی در زمینه‌ی جامعه‌شناسی ارائه می‌دهد.
کتاب مبانی اقتصاد سیاسی
کتاب مبانی اقتصاد سیاسی مقدمه‌ای بر علم اقتصاد سیاسی است. این کتاب با استفاده از ابزارهای اقتصاد، علوم سیاسی و جامعه‌شناسی به بررسی روابط میان افراد، جامعه، بازارها و دولت می‌پردازد. نویسنده، پ. نیکی‌تین، در این کتاب روند تکامل اجتماعی را از عصر پیش از سرمایه‌داری تا دوره‌ی سرمایه‌داری و امپریالیسم توضیح می‌دهد و به نقد نظام سرمایه‌داری و تحلیل بحران‌های آن می‌پردازد. همچنین، مراحل مختلف تحول اجتماعی و اقتصادی مانند شیوه‌های تولید پیش از سرمایه‌داری، تولید کالایی، ارزش اضافی و بحران‌های اقتصادی بررسی شده است. ترجمه‌ی ناصر زرافشان در این کتاب، نثری روان و جذاب ارائه می‌دهد که به فهم بهتر مفاهیم اقتصادی کمک می‌کند.
کتاب سرمایه در سده‌ی بیست و یکم
کتاب سرمایه در سده‌ی بیست و یکم نوشته‌ی توماس پیکتی به بررسی نابرابری‌های اقتصادی و توزیع ثروت در جهان معاصر می‌پردازد. پیکتی در این کتاب با استفاده از ۱۵ سال تحقیق، تاریخ و روندهای اقتصادی را تحلیل می‌کند و نشان می‌دهد که روند برابر‌سازی پس از جنگ جهانی دوم تنها یک استثنا بوده است. او استدلال می‌کند که در حال حاضر، اقتصاد جهانی به سمت سرمایه‌داری موروثی پیش می‌رود، جایی که ثروت موروثی بیش از تلاش فردی یا استعداد، بر قدرت اقتصادی تأثیر می‌گذارد. این کتاب به طور جامع و بلندپروازانه، درک ما از تاریخ و شرایط اقتصادی امروز را تغییر می‌دهد.
کتاب نظام پولی بین‌المللی و بحران مالی جهانی
کتاب نظام پولی بین‌المللی و بحران مالی جهانی نوشته‌ی آلکسی استادنی چنکو به بررسی بحران‌های مالی و دلایل شکل‌گیری آن‌ها در نظام سرمایه‌داری جهانی می‌پردازد. این اثر توضیح می‌دهد که چگونه سیاست‌های پولی و اهرم‌های مالی از سوی حکومت‌ها و مراکز قدرتمند مالی برای غارت مردم و کشورهای مختلف استفاده شده است. کتاب تاریخچه‌ی بحران‌های پولی نظام سرمایه‌داری را از فروپاشی سیستم برتون وودز تا بحران‌های مالی اخیر تحلیل می‌کند و به خوانندگان کمک می‌کند تا تحولات مالی و اقتصادی در سطح جهانی را بهتر درک کنند.
کتاب سیری در فلسفه و فلسفه‌ی تاریخ
کتاب سیری در فلسفه و فلسفه تاریخ ترجمه نیست و ناصر زرافشان آن را نوشته است. این کتاب نگاهی جامع به تکامل تفکر فلسفی و تاریخ فلسفه‌ی بشر دارد. زرافشان با بررسی روند تکامل دانش و شناخت انسانی، نشان می‌دهد که هر دانشی، از جمله فلسفه، حاصل سنتز افکار و آراء نسل‌های گذشته است. وی بر این باور است که فلسفه در طول تاریخ به طور پیوسته تکامل‌یافته و با دستاوردهای علوم دیگر غنی‌تر شده است. زرافشان در این کتاب همچنین به بررسی دیدگاه‌های مختلف درباره‌ی فلسفه می‌پردازد. برخی آن را علمی زنده و غنی می‌دانند، درحالی‌که دیگران به‌خاطر مفاهیم مجرد فلسفه که از زندگی عملی دور است، آن را کم‌اهمیت می‌شمارند. این کتاب در مجموع، تحلیلی از تاریخ و تحول اندیشه‌های فلسفی و جایگاه آن در دنیای امروز ارائه می‌دهد.
