سید ابراهیم نبوی
زندگینامه و معرفی کتابهای ابراهیم نبوی
سید ابراهیم نبوی (Ebrahim Nabavi) فعال سیاسی و نویسنده طنز، یکی از چهرههای برجسته و تأثیرگذار در عرصهی ادبیات معاصر ایران به شمار میآید. او با نگاهی انتقادی و زبانی شیوا بهنقد اجتماعی و سیاسی مسائل روز جامعه میپردازد و در آثارش مشکلات مردم را به تصویر میکشد. نبوی در نوشتههای خود از طنز بهعنوان ابزاری برای بیان انتقادات و دغدغههای اجتماعی بهره میبرد و با استفاده از زبانی کنایهآمیز، موضوعات پیچیده و حساس را بهسادگی برای عموم مردم ارائه میدهد.
بیوگرافی ابراهیم نبوی
سید ابراهیم نبوی در ۲۲ آبان سال ۱۳۳۷ در آستارا متولد شد. تحصیلات ابتدایی را در تهران آغاز کرد و در کرمان به پایان رساند و البته پس از اتمام شش سال اول دبستان تا انتهای مقطع دبیرستان و اخذ مدرک دیپلم در کرمان به تحصیل پرداخت. پس از آن در دانشگاه شیراز در رشتهی جامعهشناسی پذیرفته شد و به صورت مهمان به دانشگاه تهران آمد و تحصیلاتش را تمام کرد. او به مدت هشت ماه در سال ۱۳۵۹ به تحصیل علوم دینی پرداخت. نکتهی جالب دربارهی زندگی وی سفرهای بسیار زیاد او به شهرهای مختلف به اقتضای شغل پدر و شرایط خانواده و بعد شرایط حرفه خودش است. او در دانشگاه جامعه شناسی خواند اما به واقع در اثر سفرهای مختلف و زندگی و ارتباط با مردم جوامع گوناگون در شهرهای مختلف کشور خودمان همچون کرمان، شیراز و جیرفت، کشورهای عربی مثل عربستان سعودی، عراق، مکه و مدینه، اروپا مانند سوئد، نروژ، آلمان، بلژیک و فرانسه و ایالتهای مختلف کشور آمریکا بسیار جهان دیده شده است. نبوی در فروردین ماه سال ۱۳۸۲ ایران را برای همیشه به مقصد فرانسه ترک کرد و در حال حاضر در آمریکا سکونت دارد. ابراهیم نبوی در سال ۱۳۵۹ و در ۲۲ سالگی ازدواج کرد. او سه دختر دارد که به ترتیب متولد سالهای ۱۳۶۱، ۱۳۶۲ و ۱۳۷۰ هستند.
زندگی حرفهای و سوابق
علت سفرهای مختلف آقای نبوی به کشورها اجرای استندآپکمدی بوده است. او همچنین سالها بهعنوان یک روزنامهنگار حرفهای در ایران فعالیت داشته است و پیش از آن در مقامهای اجرایی مشغول به کار بوده است. نبوی به مدت چهار سال، از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۴ مدیر دفتر سیاسی وزارت کشور بوده است. او هم اکنون با وبگاههای خبری متعددی همچون رادیو زمانه، روزنامه آنلاین، و روز آنلاین همکاری دارد و منتقد سیاسی است.
ابراهیم نبوی یکبار در سال ۱۳۷۷ به مدت یک ماه و بار دیگر در سال ۱۳۷۹ دستگیر و زندانی شد. پس از انتخاب آقای حسن روحانی در سال ۱۳۹۲ ابراز علاقه برای بازگشت به ایران کرده و گفته است:
«من برای زندگی در بیرون ایران مطلقاً مشکل ندارم. نه مشکل حقوقی، نه مشکل کاری و نه مشکل مالی. خیلی هم کشور خوبی است و دائم هم سفر میروم. آزادی و کار و فعالیت اجتماعی و فرهنگی را که در اینجا هست دوست دارم ولی من میخواهم همه اینها را در کشور خودم داشته باشم. من دوست دارم فعالیت رسانهایام در محیطی باشد که زبان مادریام در آن به گوشم شنیده شود. علت اینکه قصد بازگشت دارم این است که میخواهم به کارهای ماندگار و اساسیام از جمله تحقیقات ادبی دربارهی تاریخ طنز بپردازم، رمانها و داستانهای کوتاهم را منتشر کنم و در فضای فرهنگی داخل ایران زندگی کنم. این نعمت بزرگی است که صدای دور و برتان فارسی باشد. مشکل من این است که میخواهم در محیط زبان فارسی زندگی کنم. همان رنجهایی را که مردم میکشند، بکشم و در همان شادیهایی که از آن بهره میبرند، شریک باشم. مطمئنم در این هشت سال بلاهایی بر سر اقتصاد و جامعه ایران آمده اما من و امثال من میتوانیم برای بهتر شدن اوضاع کمک کنیم. من دوست دارم در همان شهر دودآلود، با مردمانی که سریع عصبانی میشوند، با قیمتهای دائماً متغیر زندگی کنم.»
آثار ابراهیم نبوی
آثار نبوی شامل مجموعهای از کتابهایی با موضوع طنز، مجموعهای از گفتوگوهای مختلف، آثاری دربارهی موسیقی، سینما و شعر، داستان و خاطره و سفرنامه و گردآوریهای مختلف هستند. مضمون آثار او نقدهای اجتماعی سیاسی هستند و اکثرا با زبان طنز بیان شدهاند. البته طنز سیاسی تا پیش از روی کار آمدن دولت اصلاحات محدود به آثار کیومرث فومنی بوده است، اما پس از او آقای ابراهیم نبوی پرچمدار طنز سیاسی به شمار میرود. آقای نبوی پژوهشهای مختلفی با موضوع طنز انجام داده و آنها را در انتشارات روزنه و تهران به چاپ رسانده است. از جمله موضوعات پژوهشی وی میتوان به عبید زاکانی، کاوشی در طنز ایران، زهر الربیع و لطائف و طوائف اشاره کرد.
کتاب قصههای نصرالدین
این کتاب در اصل پژوهشی است بر زندگی ملانصرالدین و حکایتهای او که در اصل لطیفههایی هستند که بسیاری از آنها نسلبهنسل و سینهبهسینه در فرهنگ مردم جا افتاده، ذکر شده و نقل قول شده است. نبوی معتقد است احوالات و خواستهها و روحیات مردم در آن سالها در لطیفههای ملانصرالدین نمود پیدا کرده و قابل تشخیص است. این کتاب را نشر روزنه در سال ۱۳۷۸ به چاپ رسانده است.
کتاب نبوی آنلاین داتکام
این کتاب مجموعهای از نوشتههای وبسایت نبوی است که از سوی انتشارات روزنه در سال ۱۳۸۱ به چاپ رسیده است.
کتاب راپرتهای یومیه و تذکرهها
این کتاب اثری است با زبان طنز و محتوای انتقادی به بحرانهای سینمای ایران و کارگردانان. نکتهی جالب نثر به سبک دوران قاجار راپرتهای یومیه است.
کتاب یک فنجان چای داغ
یک فنجان چای داغ در اصل گردآوری از تمام یادداشتهای نبوی در روزنامه آریاست. این یادداشتها با زبان طنز از عقاید و زندگی شخصیاش و بخشی از اتفاقات مهم جامعهی ایران را روایت میکنند. این کتاب بر اساس فصلهایی که یادداشتها چاپ شده بودند فصلبندی شده است.
کتاب آوازهای زیرزمین
کتابی شاخص و شناختهشده از ابراهیم نبوی. موضوع این کتاب سبک موسیقی راک است. نویسنده سعی کرده تا تاریخچهی طولانی موسیقی راک را بررسی کند و علاوهبر آن به تاثیرات این نوع موسیقی و ارتباطی که بر اثر آن بین تولیدکنندگان و مخاطبان شکل میگیرد صحبت کند.
کتاب گزیده لطائف الطوائف
این کتاب اثری بسیار قدیمی از مولانا فخرالدّین علی صفی است که با مقدمه و ویراستاری آقای نبوی به چاپ رسیده است و نویسنده با کمک بیان لطیفههای گوناگون وضع دوران خودش را بیان کرده است. نبوی در مقدمه کتاب گفته است:
«لطایف از منظری دیگر نیز از ارزشهایی ویژه برخوردار است. از این منظر که این لطیفهها گویای وضع زمانهاند و بیش از آنچه در تاریخ رسمی آمده است نمایانگر وضع واقعا موجود به شمار میروند. از این لطیفهها میتوان نشانههای زمان و مکان تاریخی را دریافت، به اخلاق و رفتار و ارزشهای اجتماعی واقف شد و منزلت واقعی و حقیقی طبقات اجتماعی را ارزیابی کرد.»
سایر آثار
در سال ۷۸ اتفاق افتاد، در سال ۷۹ اتفاق افتاد، در سال ۸۰ اتفاق افتاد سه کتاب که با همکاری نیکآهنگ کوثر و سید ابراهیم نبوی نوشته شدهاند، با بیانی طنز و با استفاده از کاریکاتور از وقایع سالهای ۱۳۷۸، ۱۳۷۹ و ۱۳۸۰ سخن گفتهاند.