سایمون کوپر
برای آندسته از علاقمندان به فوتبال که با دنیای کتاب بیگانه نیستند، سایمون کوپر نامی آشنا است؛ نویسندهای که غالباً از دیدگاه انسانشناسی به فوتبال مینگرد و تأثیر آن را بر جوامع گوناگون بررسی میکند. با اینکه کوپر بهواسطهی تمایز در شیوهی پرداختن به دو مقولهی ورزش و جامعهشناسی از شهرت جهانی برخوردار است، اما برای مخاطب فارسیزبان شهرت مترجمِ نخستین اثر ترجمهشدهی او، عادل فردوسی پور، نیز مزید بر علت شده تا بیشازپیش شناخته شود. در ادامه مختصری از زندگینامهی این نویسندهی بریتانیایی-آفریقایی را مرور خواهیم کرد.
بیوگرافی سایمون کوپر
سایمون کوپر در سال ۱۹۶۹ میلادی در اوگاندا از والدینی اهل آفریقای جنوبی متولد شد و به خاطر پدربزرگش که یک قاضی دادگاه عالی آفریقای جنوبی بود و در سال ۱۹۶۳ ترور شده بود، سایمون نام گرفت. خانوادهی کوپر در دوران کودکی سایمون به شهر لیدن در هلند نقل مکان کرد، جایی که پدرش، آدام کوپر، در دانشکدهی انسانشناسی دانشگاه آن به تدریس مشغول بود.
سایمون مطالعهی رشتهی «تاریخ و آلمانی» را در دانشگاه آکسفورد فراگرفت و سپس با اخذ بورسیهی کِنِدی (شامل تأمین تمام هزینههای ده دانشجوی انگلیسی برای تحصیل در دانشگاههای هاروارد و ام.آی.تی) به تحصیل در دانشگاه هاروارد پرداخت.
کوپر در بیستودوسالگی تصمیم گرفت کتابی با محوریت فوتبال در جهان بنویسد و از آنجایی که در آن ایام یافتن اطلاعات دربارهی بسیاری از کشورها نظیر اوکراین یا کامرون بدون سفر به آنها کار بسیار سختی بود، ماشینتحریرش را در یک کولهپشتی گذاشت و سفر خود را از ژوئیهی ۱۹۹۲ با قایق آغاز کرد. او در سال ۱۹۹۳ مهمترین اثر خود با نام فوتبال علیه دشمن را در ۱۹ فصل به چاپ رساند و ۱۰ سال بعد با افزودن دو فصل دیگر نسخهی بهروزشدهی آن را منتشر ساخت. این کتاب در سال ۱۹۹۴ جایزهی کتاب ورزشی سال ویلیام هیل را برای کوپر به ارمغان آورد.
او پس از پایان نگارش این کتاب تصمیم گرفت زندگی ژورنالیستی خود را صرف پرداختن به موضاعت مهمی چون اقتصاد نماید و از اینرو خیلی زود توانست بهعنوان خبرنگار امور ارزی روزنامهی فایننشال تایمز مشغول به کار شود. کوپر که در جایگاه جدید خود مجبور بود هرروز از اوضاع دلار، ین و مارک در آلمان بنویسد، پس از دو سال به دلیل ملال و یکنواختی این کار آن را رها کرد و به ستوننویسی در بخش فوتبال جهان روزنامهی آبزِرور پرداخت.
کوپر اغلب دربارهی فوتبال و فرهنگی که آن را احاطه کرده است، مینویسد؛ اما بهجز فوتبال، مقالاتی نیز دربارهی کریکت به خصوص در هلند و آفریقای جنوبی نوشته است. از سایر آثار سایمون کوپر میتوان به کتابهای «آژاکس، هلندی، جنگ» و «مردان فوتبال: نگاهی نزدیک به غولهای بازی مدرن» اشاره کرد.
سایمون کوپر که سابقهی زندگی در کشورها و شهرهای مختلفی چون آفریقای جنوبی (برای فرار از زمستانهای هلندی)، استنفورد (در ایالت کالیفرنیا در آمریکا)، برلین و لندن را داشته است، اکنون به همراه همسر و سه فرزندش در پاریس زندگی میکند.
همانطور که گفته شد، سایمون کوپر علاوهبر نویسندگی، سابقهی همکاری با روزنامههای مطرحی چون آبزرور و گاردین را در کارنامه دارد و در حال حاضر، در کنار نوشتن کتابهای متعدد در زمینهی ورزشی، پیوسته به عنوان ستوننویس ورزشی فایننشالتایمز، یکی از قدیمیترین، پرتیراژترین و پرنفوذترین روزنامههای اقتصادی-سیاسی در جهان، فعالیت میکند. با اینکه، فعالیتهای ژورنالیستی کوپر تنها به فوتبال محدود نشده و او در این روزنامه کماکان از مباحث روز دنیای سیاست نظیر «حذب محافظهکار بریتانیا» یا «نظرسنجی برای [انتخاب] مهمترین شخصیت بلژیکی» مینویسد، اما عشق همیشگی او به فوتبال باعث شده است تا نتواند پیوند میان دنیای فوتبال و سیاست را نادیده بگیرد (مطالبی که دربارهی سیلویو برلوسکونی، نخستوریز پیشین ایتالیا و مالک اسبق باشگاه میلان و همچنین تلاش بازیکن سابقش برای احراز مقام ریاستجمهوری لیبریا نوشته است، بهوضوح مؤید این موضوعاند).
سایمون کوپر نویسندگی و روزنگاری را در خدمت یکدیگر و هریک را در جهت ارتقاء دیگری بهکار میگیرد، برای مثال ستون هفتگی ورزشی کوپر در روزنامه اغلب شامل مطالب بهروزشدهی کتاب فوتبال علیه دشمن است و مطالب فصل تازهی چاپ دوم کتاب فوتبال علیه دشمن با عنوان «بازی جهانی، مبارزهی جهانی» را از ستونهای فایننشالتایمز، آبزرور و نیویورکتایمز وام گرفته است.
ترجمهی فارسی کتاب فوتبال علیه دشمن در سال ۱۳۸۸ توسط عادل فردوسیپور، برنامهساز و مجری مشهور تلویزیون آغاز شد و نخستین چاپ آن را نشر چشمه در بیستوسومین نمایشگاه بینالمللی کتاب عرضه کرد که با استقبال چشمگیری نیز مواجه شد؛ اما ادعای سایمون کوپر مبنیبر انتشار بدون اجازهی این کتاب و نقض قانون کپی رایت به مسئلهی مناقشهبرانگیزی بدل شد و چاپ این اثر را با حواشی متعددی مواجه ساخت.