کتاب تمنای نثار در بیان فضایل زیارت عاشورا

کتاب تمنای نثار در بیان فضایل زیارت عاشورا نوشتهٔ عباس خواجه پیری است. انتشارات آثار سبز این کتاب را روانهٔ بازار کرده است. این اثر دربارهٔ زیارت عاشورا است.

درباره کتاب تمنای نثار در بیان فضایل زیارت عاشورا

کتاب تمنای نثار در بیان فضایل زیارت عاشورا پس از یک دیباچه، سخن خود را با ذکر مستندات زیارت عاشورا آغاز کرده است. فضیلت و منزلت زیارت عاشورا، زیارت عاشورا درکلام بزرگان، اسرار و پیام های زیارت عاشورا، کرامات و معجزات توسّل به زیارت عاشورا و... از موضوعاتی هستند که عباس خواجه پیری در کتابش به آن‌ها پرداخته است. به‌طورکلی منابع اصلی زیارت عاشورا، ۲ کتاب معتبر و مورد وثوق علمای شیعه است که هر یک اسنادی را دال بر صحت نقل این زیارت ارائه کرده‌اند: قدیمی‌ترین نقل مربوط به «جعفر بن محمد بن قولویهٔ قمی» (صاحب کتاب کامل الزیارات) است و قول دیگر مربوط به «شیخ طوسی» (صاحب کتاب مصباح المتهجّد) که در این کتاب به آن‌ها اشاره شده است.

زیارت عاشورا یادآور واقعهٔ عاشورا و نیایشی است که از دور و نزدیک برای زیارت امام حسین (ع) خوانده می‌شود. زیارت عاشورا را یک دعای سلام اسلامی برای خدا می‌دانند. این دعا بخشی از مراسم عبادی است که در زیارت حرم امام حسین (ع) در کربلا استفاده می‌شود

در اسلام، زیارت یعنی دیدار از قبر یک قدیس یا شخص مقدس دیگر و «عاشورا» نیز به‌معنای واقعی کلمه مترادف با واژهٔ «دهم» است که به‌خاطر واقعه‌ای که در دهم محرم در کربلا رخ داد، یک روز تعطیل و روز غم و اندوه برای شیعیان است که در ۱۰ محرم تقویم اسلامی و ایرانی قرار دارد. در این روز از کشته‌شدن حسین بن علی و اعضای خانواده و ۷۲ همراهش در نبرد کربلا یاد می‌شود.

گفته می‌شود که زیارت عاشورا منسوب به امام محمد باقر (ع)، پنجمین امام شیعه، است که آن را به پیروان خود منتقل کرد. این دعا در حدیث قدسی وجود دارد که به‌ویژه «شیخ طوسی» در «مصباح المتهجید» و «ابن قولویه» در کامل «الزیارات» روایت شده است. این دعا نیز در «بحار الانوار» توسط «علامه مجلسی» و در «مفاتیح الجنان» توسط «شیخ عباس قومی» یافته شده است

زیارت عاشورا شامل مفاهیمی مانند «تبری» (جداشدن از کسانی که با خدا و پیامبر اسلام مخالف‌اند)، «تولی» (محبت به اهل‌بیت پیامبر اسلام)، ایثار برای جامعه است. یکی دیگر از مفاهیم و درون‌مایه‌های این زیارت مشهور تسلیم ظلم و ستم نشدن است. تفسیرهای گوناگونی بر این زیارت نوشته شده است که از میان آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

«جنت السارور فی کیفیث تحقیق زیارت عاشورا» به قلم «شیخ علی استرآبادی تهرانی» (به زبان عربی)،

«تذکرات الزعرین» (تذکرة الزائرین) به قلم «سید ابوحسن بن محمد طباطبایی سراوی» (به زبان عربی)،

«شفاء الصدور» اثر «میرزا ابوالفضل تهرانی» (فارسی) و نسخه‌های خطی تفسیر زیارت عاشورا توسط «محمدباقر مجلسی» (به زبان فارسی).

برخی می‌گویند که امام محمد باقر (ع)، پنجمین امام شیعیان، خواندن زیارت عاشورا در روز عاشورا را توصیه کرده است.

«زیارت عاشورا» مهم‌ترین متن در بین متون مشابه خود در زیارت ساحت مقدس سیدالشهدا است. مبادرت علما برای شرح متون ادعیه و زیارات به همین دلیل بوده است.

متن زیارت عاشورا نیز در انتهای کتاب تمنای نثار در بیان فضایل زیارت عاشورا قرار گرفته است.

خواندن کتاب تمنای نثار در بیان فضایل زیارت عاشورا را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران مطالعه پیرامون زیارت عاشورا پیشنهاد می‌کنیم.

بخش‌هایی از کتاب تمنای نثار در بیان فضایل زیارت عاشورا

«گرچه سیره تمامی علمای شیعه درطول تاریخ و تأکید ایشان بر قرائت و مداومت بر زیارت عاشورا، تردیدی در صحّت و مستندات آن باقی نمی گذارد و ما را از هرگونه بررسی در اسناد آن بی نیاز می سازد، لیکن توجّه به مستندات این زیارت شریف، مبیّن اهمیّت و جایگاه ویژه و بی بدیل آن در بین زیارات مأثوره می باشد.

در باب بررسی اسناد زیارت عاشورا، پژوهشهای گسترده و فراوانی صورت پذیرفته است که علاوه بر تحقیق در نسخه های موجود، سلسله راویان آن مورد بررسی و دقّت قرار گرفته اند و با مراجعه به کتب رجال شیعه، شخصیّت هر یک مورد مدّاقه و توجّه قرار گرفته است، که ما به اختصاربه اسناد مهّم این زیارت تنها اشارتی خواهیم داشت.

منابع اصلی زیارت عاشورا، دو کتاب معتبر ومورد وثوق علمای شیعه است که هر یک اسنادی را دال بر صحّت نقل این زیارت ارائه نموده اند: قدیمی ترین نقل مربوط به جعفر بن محمّد بن قولویه قمی (صاحب کتاب کامل الزیارات) است و قول دیگر مربوط به شیخ طوسی (ُصاحب کتاب مصباح المتهجّد)، که بر هریک از دو قول توضیح اجمالی خواهیم کرد:

الف – مرحوم محمدبن قولویه قمی در کتاب خویش اینگونه بیان کرده است:

(علقمة بن محمّد حضرمی می گوید: محضر مبارک ابیجعفر – امام باقر علیه السلام – عرض کردم: دعایی به من تعلیم فرمایید که وقتی از نزدیک به زیارت سید الشهداء (ع) رفتم آن را بخوانم، و دعایی به من یاد دهید که هرگاه از شهرهای دور و پشت بام به آن حضرت اشاره سلام دادم،‌ آن را بخوانم.

حضرت (ع) فرمودند: ای علقمه، بعد از آنکه با اشاره به آن حضرت سلام دادی، و پس از آن دو رکعت نماز گزاردی، اگر این دعا و زیارت را – که شرحش را برایت می گویم، زیارت عاشورا – بخوانی، پس به آنچه فرشتگان زائر آن حضرت دعا کرده اند، تو نیز دعا نموده ای و خداوند متعال برای تو هزار هزار حسنه نوشته، و هزار هزار گناه را از تو محو می فرماید، و صد هزار هزار درجه و مقام و مرتبه تو را بالا برده، و تو را از کسانی قرار می دهد که با حضرت حسین بن علی (علیهماالسلام) شهید شده اند و بدین ترتیب در درجه ایشان قرارت می دهد، و شناخته نمی شوی مگر در زمره شهدایی که با آن حضرت شهید شده اند، و ثواب تمام انبیاء و رسولان الهی و کسانی که حضرت امام حسین (ع) را از زمان شهادتش تا به الآن زیارت نموده اند برایت می نویسد.»