کتاب تصوف در مصر

کتاب تصوف در مصر نوشته علی ابوالخیر و با ترجمه و تنظیم عبدالرضا بنی‌علی، اثری پژوهشی درباره تاریخ، ساختار و جایگاه تصوف در جامعه مصر است. این کتاب توسط انتشارات بین‌المللی الهدی منتشر شده و با همکاری مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تهیه شده است. نویسنده با رویکردی تحلیلی، به بررسی ریشه‌های تصوف، سیر تاریخی آن، طریقت‌های مختلف صوفیانه و تأثیرات اجتماعی و فرهنگی این جریان در مصر پرداخته است. اثر حاضر نه‌تنها به معرفی چهره‌های برجسته و طریقت‌های مهم صوفی در مصر می‌پردازد، بلکه نقش تصوف را در شکل‌دهی به آیین‌ها، هنر، موسیقی و حتی سیاست این کشور بررسی می‌کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تصوف در مصر

کتاب تصوف در مصر با گردآوری علی ابوالخیر و ترجمه عبدالرضا بنی‌علی، تصویری جامع از جایگاه تصوف در فرهنگ و تاریخ مصر ارائه می‌دهد. این کتاب با نگاهی به پیشینه تاریخی، از ورود اسلام به مصر و آشنایی مصری‌ها با تصوف و اهل بیت آغاز می‌کند و سپس به بررسی سیر تطور طریقت‌های صوفیانه در این کشور می‌پردازد. ساختار کتاب شامل بخش‌هایی درباره تعریف تصوف، معرفی چهره‌های برجسته عرفان فلسفی، تاریخچه تصوف در مصر، آیین‌ها و مراسم‌های صوفیانه، قوانین مربوط به طریقت‌ها و نقش اجتماعی و سیاسی اهل تصوف است. نویسنده با استناد به منابع تاریخی و پژوهش‌های میدانی، به تحلیل تأثیر تصوف بر زندگی روزمره، هنر، موسیقی و حتی سیاست مصر پرداخته است. همچنین، کتاب به بررسی چالش‌های معاصر تصوف، از جمله مواجهه با جریان‌های سلفی و وهابی، و قوانین ساماندهی طریقت‌ها در مصر می‌پردازد. این اثر با ارائه آمار و اطلاعات درباره طریقت‌های مختلف و شمار مریدان، تصویری روشن از گستردگی و نفوذ تصوف در جامعه مصر ترسیم کرده است.

خلاصه کتاب تصوف در مصر

کتاب تصوف در مصر با مروری بر ریشه‌های تصوف، ابتدا به تعریف و تبیین مفاهیم کلیدی این جریان معنوی در اسلام می‌پردازد. نویسنده با نقل دیدگاه‌هایی از بزرگان تصوف مانند عبدالوهاب شعرانی و ابوحامد غزالی، تصوف را علمی می‌داند که با عمل به کتاب و سنت و دوری از خواهش‌های نفسانی، انسان را به مقامات معنوی می‌رساند. سپس، به معرفی چهره‌های برجسته عرفان فلسفی همچون حلاج، ابن فارض، ابن عربی، ابن سبعین و سهروردی پرداخته و نقش آنان را در شکل‌گیری جریان‌های فکری تصوف در مصر و جهان اسلام بررسی می‌کند. در ادامه، کتاب به سیر تاریخی تصوف در مصر می‌پردازد و نشان می‌دهد که این جریان از همان آغاز ورود اسلام به مصر، با فرهنگ و آیین‌های محلی درآمیخته و در دوره‌های مختلف، به‌ویژه در زمان فاطمیان و پس از آن، گسترش یافته است. نویسنده تأکید کرده است که پیوند میان تصوف و اهل بیت، نقش مهمی در شکل‌گیری هویت دینی مصری‌ها داشته و آیین‌ها و جشن‌های مذهبی متعددی از این ارتباط ریشه گرفته‌اند. بخش مهمی از کتاب به معرفی طریقت‌های اصلی صوفی در مصر اختصاص یافته است؛ از جمله رفاعیه، بدویه، قادریه، شاذلیه، دسوقیه، برهانیه، خلوتیه و عزمیه. هر یک از این طریقت‌ها با آیین‌ها، شاخه‌ها و رویکردهای خاص خود معرفی شده‌اند و نویسنده به آداب عضویت، مراسم‌های ویژه و نقش اجتماعی هر طریقت پرداخته است. همچنین، کتاب به قوانین تأسیس و ساماندهی طریقت‌ها، نقش شیخ طریقت و ساختار اداری این گروه‌ها اشاره دارد. در بخش‌های پایانی، نویسنده به تأثیر تصوف بر هنر، موسیقی و تلاوت قرآن در مصر پرداخته و نشان داده است که بسیاری از قاریان و هنرمندان برجسته مصری از مکتب‌های صوفیانه تأثیر گرفته‌اند. همچنین، به چالش‌های معاصر تصوف، از جمله مواجهه با جریان‌های وهابی و سلفی و تلاش برای حفظ هویت صوفیانه در برابر فشارهای بیرونی اشاره شده است. کتاب با ارائه آمار تقریبی از شمار مریدان طریقت‌های مختلف، گستردگی و نفوذ تصوف را در جامعه مصر به تصویر کشیده است.

چرا باید کتاب تصوف در مصر را بخوانیم؟

کتاب تصوف در مصر با رویکردی تحلیلی و مستند، امکان شناخت عمیق‌تری از یکی از مهم‌ترین جریان‌های معنوی و اجتماعی جهان اسلام را فراهم می‌کند. این اثر با بررسی ریشه‌ها، تحولات تاریخی و ساختارهای طریقت‌های صوفیانه، به خواننده کمک می‌کند تا نقش تصوف را در شکل‌دهی به فرهنگ، هنر و حتی سیاست مصر درک کند. همچنین، کتاب با پرداختن به آیین‌ها، جشن‌ها و قوانین مرتبط با تصوف، تصویری واقعی و چندلایه از زندگی دینی و اجتماعی مصری‌ها ارائه می‌دهد. آشنایی با چالش‌های معاصر تصوف و نحوه مواجهه آن با جریان‌های مخالف، از دیگر ویژگی‌های شاخص این کتاب است که آن را به منبعی ارزشمند برای علاقه‌مندان به مطالعات فرهنگی و دینی تبدیل کرده است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران حوزه مطالعات اسلامی، علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ مصر، دانشجویان رشته‌های علوم اجتماعی و انسان‌شناسی، و کسانی که به شناخت جریان‌های معنوی و طریقت‌های صوفیانه علاقه دارند پیشنهاد می‌شود. همچنین، به افرادی که دغدغه فهم تأثیر دین بر جامعه و هنر را دارند، این کتاب توصیه می‌شود.