کتاب دیوار

کتاب دیوار، نوشته فروغ فرخزاد، نخستین مجموعه شعر این شاعر است و توسط نشر دیوار منتشر شده است. این اثر که در سال ۱۴۰۳ به چاپ هشتم رسیده، مجموعه‌ای از شعرهای عاشقانه، اجتماعی و فلسفی را در خود جای داده که هرکدام با زبانی صمیمی و بی‌پرده، احساسات و دغدغه‌های شاعر را بازتاب می‌دهند. فروغ فرخزاد در این کتاب، با نگاهی نو و بی‌واسطه به جهان پیرامون و درون خود، تجربه‌های زیسته و عواطف انسانی را به تصویر کشیده است. شعرهای این مجموعه گاه روایتگر عشق و امید، گاه بیانگر اندوه و تنهایی و گاه در جست‌وجوی معنای زندگی و هویت زنانه‌اند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب دیوار اثر فروغ فرخزاد

کتاب دیوار، اثر فروغ فرخزاد، مجموعه‌ای از شعرهای کوتاه و بلند است که در قالب‌های نو و کلاسیک سروده شده‌اند. این کتاب تصویری از جهان ذهنی و عاطفی شاعر ارائه می‌دهد؛ جهانی که در آن عشق، رنج، امید، یأس، رؤیا و واقعیت در هم‌ تنیده‌اند. فروغ فرخزاد در این مجموعه، با زبانی بی‌پرده و صادقانه، به بیان احساسات زنانه، دغدغه‌های فردی و اجتماعی و تجربه‌های زیسته‌ی خود پرداخته است. کتاب شامل شعرهایی با موضوعات متنوع است که هرکدام به‌گونه‌ای به مفاهیمی چون آزادی، قربانی‌شدن، جدایی، آرزو، اندوه و جست‌وجوی هویت می‌پردازند.

کتاب دیوار هم بازتابی از زندگی و نگاه شاعر است، هم تصویری از جامعه و زمانه‌ای نشان می‌دهد که فروغ فرخزاد در آن زیسته است. این کتاب آغازگر مسیری تازه در شعر معاصر فارسی است و نشانه‌هایی از تحول در زبان و اندیشه‌ی شاعر را در خود دارد.

خلاصه کتاب دیوار

شعرهای کتاب دیوار حول محور تجربه‌های عاطفی و زیستی شاعر شکل گرفته‌اند. فروغ فرخزاد در این مجموعه، از عشق و رؤیا تا اندوه و جدایی، از امید تا یأس و از جست‌وجوی هویت تا اعتراض به سنت‌ها و محدودیت‌ها، سخن گفته است. شعرهایی مانند رؤیا، نغمه‌ی درد، گمشده و اندوه‌پرست روایتگر تمنای عاشقانه و رنج‌های درونی‌اند. در شعرهایی چون قربانی و پاسخ، شاعر با الهام از تجربه‌های شخصی، به نقد باورهای رایج و ریاکاری‌های اجتماعی پرداخته است.

دیوار، شعر نمادین این مجموعه، تصویری از فاصله و جدایی میان انسان‌ها و ناتوانی در عبور از مرزهای ذهنی و عاطفی ترسیم می‌کند. در سراسر کتاب، زبان شاعرانه‌ی فروغ فرخزاد سرشار از تصاویر تازه و احساسات صادقانه است و هر شعر دریچه‌ای به جهان پررمزوراز و پرتنش او می‌گشاید.

چرا باید کتاب دیوار را بخوانیم؟

کتاب دیوار اثری است که با زبان صریح و بی‌پرده‌ی خود، تجربه‌های انسانی را به‌گونه‌ای بیان کرده که پیش از آن کمتر در شعر فارسی دیده می‌شد. این کتاب فرصتی برای آشنایی با نگاه و احساسات زنی است که در زمانه‌ی خود صدای متفاوتی داشت و دغدغه‌هایش را بی‌واسطه بیان کرد. خواندن این مجموعه امکان لمس فرازونشیب‌های عاطفی، اجتماعی و فلسفی را فراهم می‌کند و مخاطب را با لایه‌های پنهان احساسات انسانی روبه‌رو می‌سازد. کتاب دیوار هم برای علاقه‌مندان به شعر و هم برای کسانی که به‌دنبال شناخت بهتر تجربه‌های زنانه و تحولات شعر معاصر فارسی هستند، اثری ارزشمند به‌ شمار می‌آید.

خواندن کتاب دیوار را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان به شعر معاصر فارسی، کسانی که دغدغه‌های عاطفی و هویتی دارند، پژوهشگران ادبیات و افرادی که به تجربه‌های زنانه و نگاه‌های نو در شعر علاقه‌مندند، پیشنهاد می‌شود.

درباره فروغ فرخزاد

فروغ فرخزاد در هشت دی ۱۳۱۳ در تهران و در خانواده‌ای نظامی به دنیا آمد. پدرش سرهنگ محمدباقر فرخزاد و مادرش توران وزیری‌تبار بود و خانواده‌ی فرخزاد اصالتی تفرشی داشتند. او چهارمین فرزند از هفت خواهر و برادر بود. پس از پایان کلاس نهم، تحصیل رسمی را رها کرد و در مدرسه‌ای دخترانه به یادگیری نقاشی و خیاطی پرداخت. در ۱۶سالگی با پرویز شاپور ازدواج کرد و پس از نقل‌مکان به اهواز، تنها فرزندش، کامیار، به دنیا آمد.

طلاق از شاپور در سال ۱۹۵۴ برای فروغ پیامدهای تلخی داشت. به‌علت روابط عاطفی‌اش، حضانت پسرش را از دست داد و تنها حق دیدارهای محدود به او داده شد. کامیار نزد خانواده‌ی پدر بزرگ شد و این تصور را یافت که مادرش او را به‌خاطر شعر و زندگی شخصی‌اش رها کرده است. این یکی از عمیق‌ترین زخم‌های زندگی فروغ بود و او را به‌شدت می‌آزرد. سال بعد با یک دوره‌ی فروپاشی عصبی مواجه شد و یک ماه در کلینیک روان‌پزشکی بستری بود.

فروغ در سال ۱۹۵۸، نُه ماه را در اروپا گذراند و پس از بازگشت، در جست‌وجوی کار، با ابراهیم گلستان آشنا شد. گلستان در شکوفایی استعداد و استقلال فکری او نقشی جدی داشت و رابطه‌ای عاشقانه میانشان شکل گرفت. او پیش از آن، دو مجموعه‌ی دیوار و عصیان را منتشر کرده بود. سپس برای ساخت مستندی درباره‌ی جذامیان به تبریز رفت؛ فیلم خانه سیاه است که در سال ۱۹۶۲ ساخته شد، یکی از آثار مهم موج نوی سینمای ایران به شمار می‌آید. در جریان ساخت فیلم، فروغ به حسین منصوری، کودک دو بیمار جذامی، دل بست و او را به فرزندی پذیرفت و نزد خانواده‌اش آورد.

در سال ۱۹۶۴ مجموعه‌ی تولدی دیگر منتشر شد و شعرهای فروغ وارد مرحله‌ای کاملاً تازه شد؛ مرحله‌ای که به‌طور آشکار از شعر سنتی فارسی فاصله داشت و صدایی زنانه، انسانی و جسورانه در آن شکل گرفته بود. همین صدا باعث شد با مخالفت‌ها و داوری‌های سنگین مواجه شود. او در یکی از گفت‌وگوهایش توضیح داد که زن‌بودن بخشی طبیعی از هویت است، اما ارزش هنری اثر باید مستقل از جنسیت سنجیده شود و شاعر باید به سطحی برسد که اثرش به جهان انسانی تعلق یابد، نه به هویت زن یا مرد.

فروغ در ۱۴ فوریه‌ی ۱۹۶۷، در ۳۲سالگی در اثر تصادف رانندگی جان باخت. طبق گزارش رسمی، او برای جلوگیری از برخورد با اتوبوس مدرسه منحرف شد و از خودرو بیرون افتاد و پیش از رسیدن به بیمارستان از دنیا رفت. سال‌ها بعد ابراهیم گلستان گفت که فروغ در واپسین لحظه‌ها در آغوش او جان سپرد.

پس از انقلاب، شعرهایش بیش از ۱۰ سال ممنوع بود، اما از دهه‌های بعد نقدها، پژوهش‌ها و مستندهای متعدد جایگاه او را تثبیت کردند. پژوهشگران بسیاری او را پیشگام شعر مدرن فارسی و نماد صدای زنانه‌ی آزاداندیش می‌دانند و فیلم‌سازانی مانند ناصر صفاریان آثاری درباره‌ی زندگی و شعر او ساخته‌اند.

بخشی از کتاب دیوار

«تو در چشم من همچو موجی

خروشنده و سرکش و ناشکیبا

که هر لحظه‌ات می‌‌کشاند به سویی

نسیم هزار آرزوی فریبا

تو موجی

تو موجی و دریای حسرت مکانت

پریشان‌رنگین افق‌های فردا

نگاه مه‌آلوده دیدگانت

تو دائم به خود در ستیزی

تو هرگز نداری سکونی

تو دائم ز خود می‌‌گریزی

تو آن ابر آشفتهٔ نیلگونی

چه می‌‌شد خدایا...

چه می‌‌شد اگر ساحلی دور بودم؟

شبی با دو بازوی بگشودهٔ خود

تو را می‌‌ربودم‌... تو را می‌‌ربودم»