کتاب خاستگاه های سرمایه داری غیرلیبرال

کتاب خاستگاه‌های سرمایه‌داری غیرلیبرال (مقایسه‌ی آلمان و ژاپن) با ویراستاری ولفگانگ استریک و کوزو یامامورا و ترجمه‌ زهرا عبدالمحمدی، اثری پژوهشی و میان‌رشته‌ای در حوزه‌ی اقتصاد سیاسی تطبیقی است که به بررسی ریشه‌ها و ویژگی‌های سرمایه‌داری غیرلیبرال در دو کشور آلمان و ژاپن می‌پردازد. این کتاب با همکاری گروهی از پژوهشگران برجسته و با حمایت نهادی و مالی از مراکز مختلف، مجموعه‌ای از مقالات و مطالعات موردی را گردآوری کرده که هر یک به جنبه‌ای از ساختارهای نهادی، حکمرانی شرکتی، دولت رفاه، نظام‌های مالی و آموزش در این دو کشور می‌پردازد. نشر نهادگرا آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب خاستگاه های سرمایه داری غیرلیبرال

خاستگاه‌های سرمایه‌داری غیرلیبرال اثری است که با رویکرد تطبیقی و تاریخی، به تحلیل تفاوت‌ها و شباهت‌های ساختاری میان سرمایه‌داری آلمان و ژاپن می‌پردازد. نویسندگان و ویراستاران کتاب، با تکیه‌بر مطالعات موردی و تحلیل نهادی، نشان داده‌اند که چگونه این دو کشور، برخلاف مدل لیبرال انگلیسی-آمریکایی، مسیرهای متفاوتی را در توسعه‌ی اقتصادی و اجتماعی طی کرده‌اند. کتاب خاستگاه‌های سرمایه‌داری غیرلیبرال متشکل از چندفصل است و هر فصل به موضوعی مانند حکمرانی شرکتی، دولت رفاه، نظام‌های مالی بانک‌محور و بازارمحور، و نظام‌های آموزش و مهارت‌افزایی اختصاص یافته است. در مقدمه و پیشگفتار، اهمیت نگاه میان‌رشته‌ای و روش‌شناسی تاریخی برای فهم پیچیدگی‌های توسعه و نقش دولت و نهادها در موفقیت یا بحران‌های اقتصادی این کشورها برجسته شده است. این اثر نه‌تنها برای متخصصان اقتصاد سیاسی، بلکه برای علاقه‌مندان به مطالعات توسعه، تاریخ اقتصادی و سیاست‌گذاری عمومی نیز قابل توجه است.

خلاصه کتاب خاستگاه های سرمایه داری غیرلیبرال

کتاب خاستگاه‌های سرمایه‌داری غیرلیبرال با طرح این پرسش آغاز می‌شود که چرا و چگونه آلمان و ژاپن، به‌رغم تفاوت‌های فرهنگی و تاریخی، مدل‌هایی از سرمایه‌داری را شکل داده‌اند که از سرمایه‌داری لیبرال متمایز است. نویسندگان با بررسی ریشه‌های نهادی و تاریخی، نشان داده‌اند که هر دو کشور، به جای اتکا به بازار آزاد و فردگرایی افراطی، بر نقش دولت، همکاری‌های جمعی، و تنظیم‌گری نهادی تأکید داشته‌اند. در فصل‌های مختلف، روند شکل‌گیری اقتصاد بازار حک‌شده در آلمان و تأثیر آن بر ژاپن، نقش دولت رفاه و هماهنگی اقتصادی، ساختار حکمرانی شرکتی و مالکیت شرکت‌ها، و تفاوت‌های نظام‌های مالی بانک‌محور و بازارمحور بررسی شده است. برای مثال، در آلمان و ژاپن، بانک‌ها و نهادهای مالی نقشی کلیدی در تأمین مالی شرکت‌ها و ثبات اقتصادی ایفا کرده‌اند، در حالی که در مدل لیبرال، بازار سرمایه و سهام نقش پررنگ‌تری دارد. همچنین، نظام‌های آموزش و مهارت‌افزایی در این دو کشور بر تربیت نیروی کار ماهر و وفادار به بنگاه‌ها تأکید داشته‌اند، که این امر به انسجام اجتماعی و بهره‌وری بلندمدت کمک کرده است. کتاب با تحلیل بحران‌های دهه‌ی ۱۹۹۰ و فشارهای ناشی از جهانی‌شدن، نشان می‌دهد که چگونه آلمان و ژاپن با چالش‌های تغییر نهادی و فشار برای لیبرال‌سازی مواجه شده‌اند و تا چه حد توانسته‌اند ویژگی‌های مدل غیرلیبرال خود را حفظ یا تعدیل کنند. در نهایت، نویسندگان بر اهمیت کیفیت دولت، مشارکت اجتماعی، و تولید فناورانه به‌عنوان عوامل کلیدی موفقیت این مدل‌ها تأکید کرده‌اند.

چرا باید کتاب خاستگاه های سرمایه داری غیرلیبرال را بخوانیم؟

این کتاب با ارائه‌ی تحلیلی عمیق و مستند از تجربه‌های آلمان و ژاپن، امکان فهم بهتر تفاوت‌های ساختاری سرمایه‌داری در جهان را فراهم می‌کند. یکی از ویژگی‌های شاخص آن، رویکرد میان‌رشته‌ای و استفاده از مطالعات موردی تاریخی است که به خواننده کمک می‌کند پیچیدگی‌های توسعه اقتصادی و نقش نهادها را در موفقیت یا بحران کشورها درک کند. همچنین، کتاب به جای تکرار کلیشه‌های رایج درباره‌ی توسعه، بر اهمیت دانش چگونگی، کیفیت دولت، و همکاری‌های جمعی تأکید دارد.

درباره ویراستاران این کتاب

ولفگانگ اشترک (متولد ۲۷ اکتبر ۱۹۴۶) جامعه‌شناس اقتصادی برجسته‌ی آلمانی است که به خاطر پژوهش‌های تأثیرگذارش درباره‌ی اقتصاد سیاسی سرمایه‌داری، تغییرات نهادی و تحول سرمایه‌داری دموکراتیک در اروپا شناخته می‌شود. او مدیر بازنشسته‌ی مؤسسه‌ی ماکس پلانک برای پژوهش‌های اجتماعی (MPIfG) در شهر کلن است و از چهره‌های برجسته در مباحث معاصر درباره‌ی آینده‌ی سرمایه‌داری و اتحادیه‌ی اروپا به شمار می‌آید.

اشترک در نزدیکی شهر مونستر و در خانواده‌ای از آلمانی‌تباران پناهنده که پس از جنگ جهانی دوم آواره شدند، به دنیا آمد. مادر او سودتنی و اهل چکسلواکی بود. وی جامعه‌شناسی را در دانشگاه گوته‌ی فرانکفورت آموخت و بین سال‌های ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۴ در دانشگاه کلمبیا در نیویورک به تحصیلات تکمیلی در همین رشته پرداخت.

او در سال ۱۹۷۴ به عنوان استادیار جامعه‌شناسی در دانشگاه مونستر آغاز به کار کرد و در سال ۱۹۸۶ توانست درجه‌ی هابیلیتاسیون خود را در جامعه‌شناسی از دانشگاه بیلفلد دریافت کند. از ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۵ استاد جامعه‌شناسی و روابط صنعتی در دانشگاه ویسکانسین-مدیسون در ایالات متحده بود. در سال ۱۹۹۵ به آلمان بازگشت و سمت مدیر مؤسسه‌ی ماکس پلانک برای پژوهش‌های اجتماعی و استاد جامعه‌شناسی در دانشگاه کلن را بر عهده گرفت. او در سال ۲۰۱۴ از مدیریت مؤسسه بازنشسته شد و از آن زمان عنوان «مدیر افتخاری» را دارد. اشترک در حال حاضر به همراه همسرش در بخشی از یک مزرعه‌ی بازسازی‌شده که متعلق به محوطه‌ی یک قلعه‌ی تاریخی در شهر کوچک بروهل، نزدیک کلن است، زندگی می‌کند.

پژوهش‌های اشترک در مرز میان جامعه‌شناسی، اقتصاد و علوم سیاسی قرار دارد. او به‌ویژه به‌خاطر تحلیل‌هایش از تنوع نهادی سرمایه‌داری و رویکرد دیالکتیکی‌اش به اقتصاد سیاسی شهرت یافته است. در آثار متأخرش، بحران‌های سرمایه‌داری معاصر را بررسی می‌کند؛ از جمله سیاست ریاضت اقتصادی، شکل‌گیری «دولت بدهکار» و زوال دموکراسی. او در کتاب «چگونه سرمایه‌داری به پایان خواهد رسید؟» (۲۰۱۶) پنج اختلال ساختاری را به‌عنوان نشانه‌های فروپاشی سرمایه‌داری برمی‌شمارد: کاهش رشد اقتصادی، الیگارشی، تضعیف بخش عمومی، فساد، و هرج‌ومرج بین‌المللی.

از جمله آثار او می‌توان به «بازپس‌گیری کنترل؟ دولت‌ها و نظام‌های دولتی پس از جهانی‌گرایی» (۲۰۲۴)، دموکراسی در کار: قرارداد، موقعیت و عدالت پساصنعتی (۲۰۲۲)، برخوردهای انتقادی: سرمایه‌داری، دموکراسی، ایده‌ها (۲۰۲۰) و خریدن زمان: بحران به‌تعویق‌افتاده‌ی سرمایه‌داری دموکراتیک (۲۰۱۴) نام برد.

کوزو یامامورا تا مدتی پیش استاد کرسی «جاب و گرتروود تاماکی» در رشته‌ی مطالعات آسیایی و اقتصاد در دانشگاه واشنگتن در سیاتل بود. او همچنین در دانشگاه‌هایی در ایالات متحده، ژاپن، آلمان و فرانسه تدریس کرده است. یامامورا تاکنون ۲۵ کتاب را در ایالات متحده، بریتانیا و ژاپن منتشر یا ویرایش کرده که بسیاری از آن‌ها بر اقتصاد و تاریخ اقتصادی ژاپن متمرکز هستند، علاوه بر چندین اثر درباره‌ی نهادها و سیاست‌های اقتصادی تطبیقی.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران و دانشجویان اقتصاد سیاسی، توسعه، جامعه‌شناسی اقتصادی و تاریخ اقتصادی پیشنهاد می‌شود. همچنین برای سیاست‌گذاران، مدیران و علاقه‌مندان به مطالعات تطبیقی نظام‌های اقتصادی و کسانی که دغدغه فهم ریشه‌های موفقیت یا بحران در مدل‌های توسعه را دارند، مناسب است و نیز هم  برای کسانی که به دنبال شناخت عمیق‌تر از مدل‌های توسعه و سیاست‌گذاری اقتصادی هستند، این اثر منبعی غنی و قابل اتکا به‌شمار می‌آید.