کتاب انقلاب صنعتی آلمان

کتاب انقلاب صنعتی آلمان (الگوی اقتصاد فناور و مولد) نوشته‌ هانس ورنر هان و با ترجمه‌ رضا آذین، به بررسی روند صنعتی شدن آلمان و عوامل مؤثر بر آن می‌پردازد. این کتاب جلد ۴۹ از مجموعه دانشنامه‌ای تاریخ آلمان است و انتشارات نهادگرا آن را منتشر کرده است. نویسنده با رویکردی تحلیلی، تحولات اقتصادی، اجتماعی و فناورانه آلمان را از آغاز قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم دنبال می‌کند و نقش دولت، کارآفرینان، فناوری و ساختارهای نهادی را در شکل‌گیری اقتصاد مدرن آلمان بررسی کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب انقلاب صنعتی آلمان

انقلاب صنعتی آلمان اثری پژوهشی و تحلیلی است که به بررسی فرایند صنعتی شدن این کشور از اوایل قرن نوزدهم تا آغاز قرن بیستم می‌پردازد. هانس ورنر هان، با تکیه بر منابع تاریخی و پژوهش‌های جدید، سیر تحول اقتصاد آلمان را از جامعه‌ای کشاورزی و سنتی به یک قدرت صنعتی پیشرو ترسیم کرده است. کتاب انقلاب صنعتی آلمان در ابتدا زمینه‌های تاریخی و جغرافیایی آلمان را شرح داده و سپس به عوامل و مراحل مختلف صنعتی شدن می‌پردازد. در بخش‌هایی از کتاب، مقایسه‌هایی میان آلمان و کشورهای پیشگام صنعتی مانند بریتانیا صورت گرفته و تفاوت‌ها و شباهت‌های الگوهای توسعه بررسی شده است. همچنین، نقش دولت، اتحادیه‌های گمرکی، بانک‌ها، کارآفرینان و دانشگاه‌ها در این فرایند مورد توجه قرار گرفته است. کتاب انقلاب صنعتی آلمان علاوه‌بر تحلیل اقتصادی، به پیامدهای اجتماعی، فرهنگی و زیست‌محیطی صنعتی شدن نیز پرداخته و در بخش‌هایی به نقد نظریه‌های رایج درباره انقلاب صنعتی و اصطلاحات مرتبط با آن می‌پردازد. ورنر هان تلاش کرده است تصویری چندوجهی از این تحول بزرگ ارائه دهد و جایگاه آلمان را در اقتصاد جهانی و روندهای پژوهشی جدید در این حوزه بررسی کند.

خلاصه کتاب انقلاب صنعتی آلمان

کتاب انقلاب صنعتی آلمان با مروری بر شرایط اقتصادی و اجتماعی اروپا در آغاز قرن نوزدهم، به بررسی زمینه‌های عقب‌ماندگی آلمان نسبت به بریتانیا می‌پردازد. نویسنده ابتدا به نقش کشاورزی، ساختارهای محلی و پراکندگی سیاسی آلمان اشاره کرده و توضیح داده است که چگونه این عوامل باعث تأخیر در صنعتی شدن شدند. سپس، با شکل‌گیری اتحادیه‌ی گمرکی و توسعه‌ی راه‌آهن، زمینه برای رشد صنایع و افزایش تجارت داخلی فراهم شد. در ادامه، کتاب به مراحل مختلف صنعتی شدن آلمان می‌پردازد؛ از رشد صنایع نساجی و آهن تا ظهور صنایع شیمیایی و الکتریکی در موج دوم انقلاب صنعتی. نقش کارآفرینان، استادکاران، تکنسین‌ها و بانک‌های بزرگ در توسعه صنایع و ایجاد شرکت‌های خانوادگی و هولدینگ‌های صنعتی به تفصیل بررسی شده است. نویسنده به انگیزه‌های متنوع کارآفرینان، از جمله میل به درآمد پایدار، ارتقای جایگاه اجتماعی و مشارکت در توسعه‌ی ملی اشاره کرده و نشان داده است که چگونه این انگیزه‌ها به شکل‌گیری طبقه‌ی جدیدی از صنعتگران و سرمایه‌داران انجامید. کتاب همچنین به نقش دانشگاه‌ها، آموزش عالی و پیوند علم و صنعت در موفقیت آلمان پرداخته و تأکید کرده است که سرمایه‌گذاری در علوم پایه و فناوری‌های نوین، زمینه‌ساز جهش صنعتی و اقتصادی شد. در بخش‌هایی از کتاب، پیامدهای اجتماعی و زیست‌محیطی صنعتی شدن، نابرابری‌های منطقه‌ای و تغییر ساختار اشتغال نیز بررسی شده است. نویسنده با نقد نظریه‌های رایج درباره‌ی انقلاب صنعتی، بر ویژگی‌های خاص مدل آلمانی تأکید کرده و تفاوت‌های آن با الگوی بریتانیایی را برجسته ساخته است. در نهایت، کتاب به روندهای پژوهشی جدید و اهمیت نگاه میان‌رشته‌ای در مطالعه‌ی تاریخ صنعتی‌شدن اشاره دارد.

چرا باید کتاب انقلاب صنعتی آلمان را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و جامع، فرایند صنعتی شدن آلمان را از زوایای مختلف اقتصادی، اجتماعی و فناورانه بررسی کرده است. یکی از ویژگی‌های شاخص آن، پرداختن به نقش عوامل نهادی، دولت، کارآفرینان و دانشگاه‌ها در شکل‌گیری اقتصاد مدرن آلمان است. همچنین، کتاب با مقایسه تطبیقی میان آلمان و سایر کشورهای صنعتی، امکان درک بهتر تفاوت‌ها و شباهت‌های الگوهای توسعه را فراهم می‌کند. خواننده با مطالعه‌ی این اثر، با چالش‌ها، بحران‌ها و راهبردهای موفقیت‌آمیز آلمان در مسیر صنعتی شدن آشنا می‌شود و می‌تواند از تجربه‌های تاریخی این کشور برای تحلیل توسعه اقتصادی در سایر جوامع بهره بگیرد. علاوه‌بر این، کتاب به پیامدهای اجتماعی و زیست‌محیطی صنعتی شدن نیز توجه داشته و تصویری چندبعدی از این تحول بزرگ ارائه داده است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران تاریخ، اقتصاد، علوم اجتماعی و مطالعات توسعه پیشنهاد می‌شود. همچنین برای علاقه‌مندان به تاریخ فناوری، کارآفرینی و کسانی که به دنبال شناخت الگوهای توسعه‌ی صنعتی و اقتصادی در کشورهای مختلف هستند، مناسب است.

درباره هانس ورنر هان

هانس ورنر هان  در سال ۱۹۴۹ در وتزلار متولد شد. طی سالهای ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۵ در رشته‌های تاریخ، علوم سیاسی و آموزش در دانشگاه یوستوس لیبیش شهر گیسن تحصیل کرد و دکترای خود را در سال ۱۹۷۹ از همین دانشگاه دریافت نمود. او در سالهای ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۸ دستیار پژوهشی در دانشگاه زارلاند در زاربروکن  بود و در همین سال به مرتبۀ استادی در این دانشگاه رسید. او همچنین از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۰ دستیار پژوهشی در دانشگاه گوته شهر فرانکفورت بود. در سال ۱۹۹۱ بورس تحصیلی در کالج تاریخی مونیخ گرفت و از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۵ استاد تاریخ مدرن در دانشگاه فردریش شیلر در شهر ینا بود. پروفسور هانس ورنر هان عضو کمیسیون تاریخی آکادمی علوم و علوم انسانی باواریا، کمیسیون تاریخ پارلمانگرایی و احزاب سیاسی، انجمن تاریخ مشروطه و کمیسیون‌های تاریخی هسن، تورینگن و ناسائو است. علایق پژوهشی اصلی او در تاریخ آلمان قرن ۱۹ به ویژه تاریخ کنفدراسیون آلمان، اتحادیۀ گمرکی آلمان، انقلاب صنعتی و تاریخ قانون اساسی و اجتماعی است.

قسمتی از کتاب انقلاب صنعتی آلمان

«با وجود این، هر دو شکل تولید انبوه تجاری یعنی صنایع اولیه و کارخانه‌های جدیدِ بزرگ مقیاس، نتوانستند پیش درآمدهای مستقیم برای مرحله‌ی بعدی صنعتی شدن را فراهم آورند. مراکز مهم صنایع نساجی سنتی نظیر شلسین سفلی یا بخش‌هایی از هسه از زمان شروع صنعتی شدن، زوال اقتصادی را تجربه کردند. بسیاری از کارخانه‌های بزرگ سنتی نیز نتوانستند گذار به کارخانه‌‌ی مدرنِ عصر صنعتی با ویژگیهای تمرکز، تقسیم کار و به‌کارگیری ماشین‌آلات را تجربه کنند؛ این شرکتهای بزرگ و ممتاز تنها توانستند خود را با موارد اندکی از الزامات بازار آزاد مطابقت دهند. از سوی دیگر، تحولات جدید در بخش تجاری به هیچ‌وجه بی ربط به فرآیندهای صنعتی شدن آینده نبود و دلایلی برای ارتباط بین این تحولات با فرآیندهای آتی کشور وجود دارد. نخست، گسترش صنایع اولیه همراه با خلق فرصتهای شغلی جدید به تقویت رشد جمعیت انجامید که این امر در درازمدت، فشار صنعتی شدن را افزایش داد. دوم، موفقیتهای رو به رشد صادراتی باعث ادغام در بازار سرمایه‌داری فرامنطقه‌ای شد. این امر به روند فزاینده‌ی تجارت خارجی آلمان در نیمه‌ی دوم قرن 18 کمک کرد.»