کتاب چالش های هویت یابی نوجوان دوفضایی واقعی - مجازی ایران معاصر

کتاب چالش‌های هویت‌یابی نوجوان دوفضایی ایران معاصر (سند ترسیم وضعیت سلامت هویت نوجوان مسلمان ایرانی) نوشته‌ی مهدی علیزاده، سیدحسام‌الدین حسینی و حسین رضایی اثری پژوهشی است که به بررسی ابعاد هویت نوجوانان ایرانی در عصر دیجیتال می‌پردازد. این کتاب با تمرکز بر زیست دوفضایی نوجوانان—یعنی حضور همزمان در فضای واقعی و مجازی—به تحلیل چالش‌ها، تحولات و پیامدهای هویت‌یابی نسل جدید می‌پردازد. نویسندگان با بهره‌گیری از روش تحلیل مضمون و مصاحبه با صاحب‌نظران حوزه‌های مختلف، تلاش کرده‌اند تصویری جامع از وضعیت هویت نوجوانان ایرانی ارائه دهند و راهکارهایی برای مواجهه با چالش‌های پیش‌رو پیشنهاد کنند. انتشارات دانشگاه باقرالعلوم آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب چالش های هویت یابی نوجوان دوفضایی واقعی - مجازی ایران معاصر

کتاب چالش‌های هویت‌یابی نوجوان دوفضایی ایران معاصر با رویکردی انتقادی و تحلیلی، به بررسی وضعیت هویت نوجوانان ایرانی در شرایطی می‌پردازد که فناوری‌های نوین و فضای مجازی نقش پررنگی در زندگی روزمره آن‌ها یافته‌اند. نویسندگان، مهدی علیزاده، سیدحسام‌الدین حسینی و حسین رضایی، با تکیه‌بر پژوهش‌های علمی و مصاحبه با متخصصان، ساختار کتاب را بر چهار محور اصلی بنا کرده‌اند: ماهیت تحولات و چالش‌های هویت‌یابی، علل و زمینه‌های این چالش‌ها، پیامدها و آسیب‌ها، و در نهایت راهکارهای مواجهه با این مسائل. کتاب با ارائه سندی درباره وضعیت سلامت هویت نوجوان مسلمان ایرانی، تلاش می‌کند تصویری واقع‌بینانه از شرایط فعلی ارائه دهد و بستری برای طراحی مداخلات تربیتی و فرهنگی فراهم کند. این اثر نه‌تنها به ابعاد فردی هویت نوجوانان می‌پردازد، بلکه نقش نهادهای اجتماعی، خانواده، مدرسه و رسانه‌ها را در شکل‌گیری هویت بررسی کرده و به تعامل پیچیده میان فضای واقعی و مجازی توجه ویژه‌ای دارد.

خلاصه کتاب چالش های هویت یابی نوجوان دوفضایی واقعی - مجازی ایران معاصر

کتاب چالش‌های هویت‌یابی نوجوان دوفضایی ایران معاصر با تمرکز بر نوجوانان ایرانی، به بررسی روند شکل‌گیری هویت در شرایطی می‌پردازد که فضای مجازی و واقعی به‌طور همزمان بر زندگی آن‌ها تأثیر می‌گذارند. نویسندگان ابتدا مفهوم هویت و هویت‌یابی را از منظر روان‌شناسی و جامعه‌شناسی شرح داده‌اند و تفاوت میان هویت‌یابی (فرایندی درونی و فعال) و هویت‌سازی (فرایندی بیرونی و تحمیلی) را برجسته کرده‌اند. در ادامه، کتاب به تحولات هویت نوجوانان در عصر دیجیتال می‌پردازد. سه محور اصلی در این بخش عبارت‌اند از: تغییر منابع هویت‌بخش از خانواده و مدرسه به فضای مجازی، ظهور هویت‌های بصری و بدن‌مند شده، و شکل‌گیری هویت تکنولوژی‌پایه به‌جای هویت تربیت‌پایه. نوجوانان امروزی با تعارض انتظارات گروه‌های مرجع، شکاف میان انتظارات و توانایی‌های خود، و بحران معنا و ازخودبیگانگی مواجه‌اند. فضای مجازی با ارائه الگوهای متنوع و گاه متناقض، هویت نوجوانان را دستخوش تغییرات سریع و گاه متضاد می‌کند. کتاب همچنین به پیامدهای این چالش‌ها می‌پردازد: از جمله اختلال در روابط خانوادگی و اجتماعی، افت تحصیلی، افزایش شکاف نسلی، تضعیف هویت اسلامی-ایرانی، و شکل‌گیری هویت‌های مصرفی و کاذب. در بخش راهکارها، نویسندگان بر ارتقای سواد رسانه‌ای، تقویت نهادهای سنتی، تربیت نوجوانان کنشگر رسانه‌ای، و بازسازی سازه‌های معنایی هویت متناسب با اقتضائات نسل جدید تأکید کرده‌اند. فصل پایانی کتاب به سندی درباره وضعیت سلامت هویت نوجوان مسلمان ایرانی اختصاص یافته که ابعاد مختلف هویت و اصول حاکم بر سلامت هویتی را تبیین می‌کند.

چرا باید کتاب چالش های هویت یابی نوجوان دوفضایی واقعی - مجازی ایران معاصر را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی جامع و تحلیلی، به یکی از دغدغه‌های مهم جامعه امروز یعنی هویت‌یابی نوجوانان در عصر دیجیتال می‌پردازد. ویژگی شاخص آن، بررسی همزمان تأثیرات فضای واقعی و مجازی بر هویت نوجوانان ایرانی است؛ موضوعی که کمتر به‌صورت منسجم و عمیق در آثار دیگر دیده می‌شود. نویسندگان با استفاده از داده‌های پژوهشی و مصاحبه با متخصصان، تصویری چندبعدی از چالش‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای پیش‌روی نوجوانان ارائه داده‌اند. علاوه‌بر تحلیل ریشه‌ها و پیامدهای بحران هویت، راهکارهایی عملی برای خانواده‌ها، معلمان و سیاست‌گذاران پیشنهاد شده است. این اثر می‌تواند به درک بهتر پیچیدگی‌های هویت نوجوانان و طراحی مداخلات مؤثر در حوزه تعلیم و تربیت کمک کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران حوزه نوجوان، معلمان، مشاوران، والدین، فعالان فرهنگی و رسانه‌ای و سیاست‌گذاران حوزه تعلیم و تربیت پیشنهاد می‌شود؛ به‌ویژه کسانی که دغدغه مدیریت چالش‌های هویتی نوجوانان در عصر دیجیتال و فضای مجازی را دارند.