کتاب برنامه جهانی مبارزه با فساد

کتاب برنامه جهانی مبارزه با فساد با مطالعه تطبیقی سیره حکومت علوی نوشته‌ی میلاد قطبی و محسن اسماعیلی، اثری پژوهشی در حوزه علوم سیاسی و حقوق عمومی است که به بررسی ریشه‌ها، انواع و راهکارهای مقابله با فساد حکومتی می‌پردازد. این کتاب با رویکردی تطبیقی، برنامه‌ها و نظریه‌های جهانی مبارزه با فساد را در کنار آموزه‌ها و سیره حکومت امام علی (ع) قرار داده و تلاش کرده است تا نقاط قوت و ضعف هر رویکرد را آشکار کند. انتشارات دانشگاه امام صادق این کتاب را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب برنامه جهانی مبارزه با فساد

برنامه جهانی مبارزه با فساد با مطالعه تطبیقی سیره حکومت علوی اثری است که به یکی از مهم‌ترین چالش‌های حکمرانی در جوامع معاصر یعنی فساد می‌پردازد. نویسندگان با نگاهی تحلیلی و تطبیقی، ابتدا مفاهیم پایه‌ای مانند قدرت، فساد و انواع آن را شرح داده‌اند و سپس به بررسی برنامه‌های جهانی مقابله با فساد در دو بعد نظری (مانند تفکیک قوا و حکمرانی خوب) و عملی (مانند قانون‌گذاری، نهادسازی و شفافیت مالی) پرداخته‌اند. بخش مهمی از کتاب به واکاوی سیره حکومت امام علی (ع) اختصاص یافته است تا نشان دهد چگونه آموزه‌های اسلامی و تجربه حکومت علوی می‌تواند الگویی برای مقابله با فساد ارائه دهد. ساختار کتاب سه‌گانه است: بخش اول به مفهوم‌شناسی و انواع فساد، بخش دوم به برنامه‌های جهانی و بخش سوم به سیره حکومت علوی می‌پردازد. این اثر با هدف مقایسه تطبیقی و استخراج راهکارهای عملی و نظری، تلاش کرده است تا هم به نیازهای پژوهشی پاسخ دهد و هم برای سیاست‌گذاران و علاقه‌مندان به مباحث حکمرانی مفید باشد.

خلاصه کتاب برنامه جهانی مبارزه با فساد

کتاب برنامه جهانی مبارزه با فساد با مطالعه تطبیقی سیره حکومت علوی با طرح این پرسش آغاز می‌شود که فساد چیست و چگونه در ساختارهای حکومتی شکل می‌گیرد. نویسندگان ابتدا به تعریف فساد و ارتباط آن با قدرت می‌پردازند و انواع فساد را در حوزه‌های قانونی، سیاسی، اداری، اقتصادی و نهادی دسته‌بندی می‌کنند. آن‌ها توضیح می‌دهند که فساد حکومتی، برخلاف فساد صرفاً سیاسی یا اقتصادی، به ساختار و شیوه تقسیم قدرت، اصول حکمرانی و کیفیت نظارت بر زمامداران مربوط است. در ادامه، برنامه‌های جهانی مبارزه با فساد در دو بخش نظری و عملی بررسی شده است. در بخش نظری، نظریه‌هایی مانند تفکیک قوا (با تمرکز بر اندیشه‌های منتسکیو و جان لاک)، حکمرانی خوب (با شاخص‌هایی چون شفافیت، پاسخ‌گویی و اثربخشی) و اهمیت نظارت بر قدرت تحلیل شده‌اند. نویسندگان نشان داده‌اند که این نظریه‌ها چگونه در کشورهای مختلف پیاده‌سازی شده و چه نقاط قوت و ضعفی دارند. در بخش عملی، اقدامات اجرایی مانند قانون‌گذاری ضد فساد، ایجاد نهادهای نظارتی مستقل، شفافیت مالی، اعلام دارایی مسئولان و اعمال مجازات‌های ویژه برای جرائم مرتبط با فساد بررسی شده‌اند. همچنین به اسناد بین‌المللی مانند کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه فساد و نمونه‌هایی از نهادهای موفق در کشورهای مختلف اشاره شده است. بخش سوم کتاب به سیره حکومت علوی اختصاص دارد. در این بخش، مدل تقسیم قدرت، اصول حکمرانی، نظارت و برخورد با فساد در حکومت امام علی (ع) تحلیل شده است. نویسندگان تأکید کرده‌اند که در سیره علوی، قدرت به عنوان امانت الهی تلقی می‌شود و تقسیم کار، شایسته‌سالاری، پاسخ‌گویی، قاطعیت در اجرای عدالت و نظارت درونی و بیرونی از اصول اساسی حکمرانی است. همچنین به تفاوت نگاه اسلام و اندیشه‌های غربی به قدرت و فساد پرداخته شده و نشان داده شده است که در حکومت علوی، اخلاق و تقوا جایگاه ویژه‌ای دارد و صرف تقسیم قوا بدون توجه به ارزش‌های اخلاقی نمی‌تواند فساد را ریشه‌کن کند. در نهایت، کتاب با جمع‌بندی تطبیقی، شباهت‌ها و تفاوت‌های برنامه‌های جهانی و سیره علوی را بررسی و پیشنهادهایی برای بهبود نظام حکمرانی و مقابله با فساد ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب برنامه جهانی مبارزه با فساد را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تطبیقی و تحلیلی، امکان مقایسه میان راهکارهای جهانی و آموزه‌های اسلامی را فراهم کرده است. از ویژگی‌های شاخص آن می‌توان به دسته‌بندی دقیق انواع فساد، بررسی ریشه‌های ساختاری و نهادی فساد حکومتی و تحلیل انتقادی نظریه‌های رایج در حوزه حکمرانی اشاره کرد. همچنین، کتاب با ارائه نمونه‌های عینی از اسناد بین‌المللی و تجربه‌های موفق جهانی، تصویری واقع‌بینانه از چالش‌ها و راهکارهای مقابله با فساد ارائه داده است. یکی دیگر از دستاوردهای این اثر، تبیین جایگاه اخلاق و معنویت در حکمرانی و نشان‌دادن این نکته است که صرفاً با ابزارهای حقوقی و ساختاری نمی‌توان فساد را مهار کرد، بلکه باید به اصول اخلاقی و شایسته‌سالاری نیز توجه داشت. این کتاب برای کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تر از رابطه قدرت و فساد و راه‌های مقابله با آن هستند، منبعی قابل‌توجه به‌شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران و دانشجویان حوزه علوم سیاسی، حقوق عمومی، مدیریت دولتی و مطالعات اسلامی پیشنهاد می‌شود. همچنین به سیاست‌گذاران، مدیران اجرایی و علاقه‌مندان به مباحث حکمرانی و مبارزه با فساد که به دنبال راهکارهای تطبیقی و تحلیلی هستند، توصیه می‌شود.