کتاب رهیافت هایی پیرامون فرصت ها و چالش های دیپلماسی اقتصادی (جلد دوم)

رهیافت‌هایی پیرامون فرصت‌ها و چالش‌های دیپلماسی اقتصادی (جلد دوم) مجموعه‌ای از مقالات تخصصی است که به همت اندیشکده دیپلماسی اقتصادی دانشگاه امام صادق و با کوشش یاسر احمدی بنی و محمد احمدی بنی گردآوری و تنظیم شده است. این کتاب به بررسی ابعاد مختلف دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد و مقالات ارائه‌شده در اولین همایش ملی دیپلماسی اقتصادی را در خود جای داده است. موضوعات مطرح‌شده در این مجموعه، از آسیب‌شناسی سیاست‌گذاری ارزی و بازگشت ارز صادراتی تا راهبردهای توسعه گردشگری روستایی، ارزیابی ظرفیت‌های صادرات محصولات فناورانه، بازاریابی ورزشی، گردشگری سلامت، بررسی کریدورهای اقتصادی، مدیریت برند ملی و پیوند دیپلماسی فرهنگی و اقتصادی را شامل می‌شود. نویسندگان این اثر، جمعی از پژوهشگران و اساتید حوزه اقتصاد و سیاست خارجی هستند که هر یک با رویکردی تحلیلی و کاربردی به مسائل روز اقتصاد ایران و تعاملات بین‌المللی آن پرداخته‌اند. انتشارات دانشگاه امام صادق این کتاب را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب رهیافت هایی پیرامون فرصت ها و چالش های دیپلماسی اقتصادی (جلد دوم)

رهیافت‌هایی پیرامون فرصت‌ها و چالش‌های دیپلماسی اقتصادی (جلد دوم) با گردآوری مقالات منتخب اولین همایش ملی دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، تصویری چندوجهی از وضعیت، فرصت‌ها و موانع دیپلماسی اقتصادی کشور ارائه می‌دهد. این کتاب با تمرکز بر مسائل کلیدی اقتصاد ایران در تعامل با جهان، به بررسی سیاست‌های ارزی، توسعه گردشگری، صادرات محصولات فناورانه، بازاریابی ورزشی، گردشگری سلامت، کریدورهای اقتصادی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، سازوکارهای پرداخت ارزی و نقش صنایع فرهنگی در دیپلماسی اقتصادی می‌پردازد. ساختار کتاب به گونه‌ای است که هر فصل به یک موضوع تخصصی اختصاص یافته و با ارائه تحلیل‌های موردی، داده‌های آماری و پیشنهادهای سیاستی، تلاش شده است راهکارهایی برای بهبود وضعیت اقتصادی و ارتقای جایگاه ایران در عرصه بین‌الملل ارائه شود. نویسندگان، با تکیه‌بر پژوهش‌های میدانی و مطالعات تطبیقی، به بررسی تجارب داخلی و جهانی پرداخته‌اند و در کنار آسیب‌شناسی، پیشنهادهایی برای اصلاح سیاست‌ها و بهره‌برداری از ظرفیت‌های موجود مطرح کرده‌اند. این مجموعه برای پژوهشگران، سیاست‌گذاران و علاقه‌مندان به حوزه اقتصاد سیاسی و روابط بین‌الملل، منبعی غنی و به‌روز به‌شمار می‌آید.

خلاصه کتاب رهیافت هایی پیرامون فرصت ها و چالش های دیپلماسی اقتصادی (جلد دوم)

پیام اصلی کتاب بر اهمیت دیپلماسی اقتصادی به‌عنوان پیونددهنده اقتصاد و سیاست خارجی تأکید دارد و نشان می‌دهد که موفقیت در این حوزه نیازمند شناخت دقیق فرصت‌ها و چالش‌ها، طراحی مدل‌های بومی و بهره‌گیری از تجارب جهانی است. در فصل نخست، سیاست‌گذاری در حوزه بازگشت ارز صادراتی از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ بررسی شده و چالش‌هایی مانند تعدد بخشنامه‌ها، مشکلات سامانه نیما، و آسیب‌های ناشی از تجمیع صادرکنندگان مختلف در یک سازوکار واحد تحلیل شده است. راهکار پیشنهادی، تفکیک صادرکنندگان و تسهیل واردات در مقابل صادرات برای گروه‌های غیرنفتی است تا هزینه مبادلات کاهش یابد و فساد و رانت محدود شود. در فصل دوم، راهبردهای عملیاتی برای توسعه گردشگری روستایی در دوران کرونا با تکیه‌بر تجارب کشورهایی مانند اندونزی و اسلوونی ارائه شده است. هوشمندسازی مقاصد گردشگری، تقویت زیرساخت‌های ارتباطی و خدماتی، و حمایت از نوآوری‌های محلی از جمله راهکارهای مطرح‌شده‌اند. فصل‌های بعدی به موضوعاتی چون ارزیابی ظرفیت‌های صادرات و واردات محصولات فناورانه، بازاریابی ورزشی برای دیپلماسی اقتصادی، تأثیر گردشگری سلامت بر رشد اقتصادی، آسیب‌شناسی عدم تحقق کریدور شمال-جنوب، تعیین استراتژی صادرات فرش دستباف، دیپلماسی گردشگری و توسعه راه ابریشم، جذب سرمایه‌گذاری خارجی پس از رفع تحریم‌ها، چالش‌های سازوکارهای پرداخت ارزی، پیوند صنایع فرهنگی و دیپلماسی اقتصادی (با تمرکز بر صنعت پویانمایی)، و مدیریت برند ملی در دیپلماسی اقتصادی اختصاص یافته است. در مجموع، کتاب با رویکردی تحلیلی و سیاست‌محور، ضمن بررسی مشکلات ساختاری و اجرایی، بر ضرورت اصلاح سیاست‌ها، بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی و تعامل هدفمند با اقتصاد جهانی تأکید دارد.

چرا باید کتاب رهیافت هایی پیرامون فرصت ها و چالش های دیپلماسی اقتصادی (جلد دوم) را بخوانیم؟

این کتاب با گردآوری مقالات تخصصی و تحلیلی، تصویری جامع از وضعیت دیپلماسی اقتصادی ایران و چالش‌های پیش‌روی آن ارائه می‌دهد. ویژگی شاخص این مجموعه، تنوع موضوعات و پرداختن به مسائل روز اقتصاد ایران در بستر سیاست خارجی است؛ از سیاست‌های ارزی و صادرات تا گردشگری، فناوری، ورزش و صنایع فرهنگی. هر فصل با ارائه داده‌های آماری، تحلیل‌های موردی و پیشنهادهای سیاستی، امکان مقایسه تجارب داخلی و جهانی را فراهم کرده است. خواننده با مطالعه این کتاب می‌تواند با روندهای سیاست‌گذاری اقتصادی، نقاط ضعف و قوت ساختارهای اجرایی و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود تعاملات اقتصادی ایران با جهان آشنا شود. این مجموعه نه‌تنها برای پژوهشگران و دانشجویان، بلکه برای مدیران و سیاست‌گذاران نیز کاربردی است و به درک بهتر از پیچیدگی‌های دیپلماسی اقتصادی کمک می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران، دانشجویان رشته‌های اقتصاد، روابط بین‌الملل و علوم سیاسی، مدیران و سیاست‌گذاران حوزه اقتصاد و تجارت خارجی، و افرادی که دغدغه توسعه اقتصادی، سیاست‌گذاری ارزی، گردشگری یا صادرات دارند پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب رهیافت هایی پیرامون فرصت ها و چالش های دیپلماسی اقتصادی (جلد دوم)

مدیریت منابع و مصارف ارزی یکی از مهم‌ترین وظایف سیاست‌گذاران اقتصادی کشور ازجمله بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت است. در هنگام وقوع بحران‌های ارزی، سیاست‌گذاران اقتصادی کشور اقدام به اتخاذ تصمیماتی به منظور جلوگیری از نوسانات ارزی و مدیریت منابع و مصارف ارزی می‌نمایند. یکی از این سیاست‌ها، الزام صادرکنندگان به بازگشت ارزهای صادراتی است. بحران ارزی ۱۳۹۶ که منجر به ایجاد نوسانات در بازار ارز و افزایش نرخ ارز شد، منجر به اتخاذ سیاست‌هایی ازجمله الزام صادرکنندگان به پیمان‌سپاری ارزی و بازگشت ارز حاصل از صادرات در فروردین‌ماه ۱۳۹۷ بود. از آن تاریخ تا به امروز مصوبات گوناگونی دراین‌باره از سوی مراجع قانونی مختلف صادر و ابلاغ شده و ابعاد مختلف پیمان‌سپاری ارزی ازجمله مهلت زمان بازگشت، سازوکار بازگشت و میزان بازگشت ارزهای صادراتی و تخصیص آن به واردکنندگان کالاهای مختلف در مصوبات مذکور دچار تغییرات و نوسانات مختلفی شد. در این میان چالش‌های گوناگونی بر سر راه پیمان‌سپاری ارزی ایجاد شد که مهم‌ترین آن‌ها چالش‌های مربوط به سامانه نیما به‌عنوان مهم‌ترین سازوکار عرضه ارزهای صادراتی و تأمین ارز موردنیاز واردات بود. وجود اختلال قیمتی در سامانه نیما به دلیل تجمیع صادرکنندگان محصولات پتروشیمی، معدنی، فولادی و فرآورده‌های نفتی با سایر صادرکنندگان کالاهای غیرنفتی، هزینه بالای مبادله به دلیل کارمزدهای زیاد برخی از صرافی‌ها در سامانه نیما و مشکلات صادرکنندگان خرد در عرضه ارز در سامانه نیما به دلیل عرضه زیاد صادرکنندگان محصولات پتروشیمی، معدنی، فولادی و فرآورده‌های نفتی ازجمله مهم‌ترین چالش‌های موجود در سامانه نیما بود.