کتاب مسیر امنیت غذایی زنجیره تولید نیشکر

کتاب الکترونیکی «زنجیره تولید نیشکر (مسیر امنیت غذایی)» اثری پژوهشی است که توسط سید حمید پورمنوچهری، پدرام جدی و نیما زاغری تحقیق و تدوین شده و نشر مرکز پژوهشی و آموزشی کوثر آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی جامع زنجیره تولید نیشکر از جنبه‌های کشاورزی، صنعتی و امنیت غذایی می‌پردازد و با رویکردی تخصصی، مراحل مختلف تولید، فرآوری و بازار نیشکر را واکاوی می‌کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مسیر امنیت غذایی زنجیره تولید نیشکر

«زنجیره تولید نیشکر (مسیر امنیت غذایی)» نوشتهٔ سید حمید پورمنوچهری، پدرام جدی و نیما زاغری، یک ناداستان تخصصی در حوزه کشاورزی و امنیت غذایی است که به‌صورت تحلیلی و پژوهشی تدوین شده است. این کتاب بخشی از مجموعه‌ای ده‌جلدی دربارهٔ امنیت غذایی و زنجیره محصولات اساسی کشاورزی است و به‌طور ویژه به بررسی همه‌جانبهٔ نیشکر در ایران می‌پردازد. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که ابتدا کلیات و اهمیت نیشکر را شرح می‌دهد، سپس مراحل کاشت، داشت و برداشت، فرآوری و نگهداری، بازار داخلی و خارجی، و در نهایت چالش‌ها و راهکارهای مرتبط با این زنجیره را بررسی می‌کند. در این اثر، علاوه‌بر ارائهٔ اطلاعات علمی و فنی دربارهٔ نیشکر، به سیاست‌ها، قوانین، وضعیت تولید و مصرف، و نقش نیشکر در امنیت غذایی کشور نیز پرداخته شده است. کتاب با بهره‌گیری از داده‌ها، جداول، تصاویر و نمودارهای متعدد، تصویری جامع از جایگاه نیشکر در کشاورزی ایران و جهان ارائه می‌دهد و برای پژوهشگران، سیاست‌گذاران و علاقه‌مندان به توسعهٔ کشاورزی و امنیت غذایی منبعی قابل استناد به‌شمار می‌آید.

خلاصه کتاب مسیر امنیت غذایی زنجیره تولید نیشکر

در «زنجیره تولید نیشکر (مسیر امنیت غذایی)»، نویسندگان با نگاهی جامع به زنجیره ارزش نیشکر، از خاستگاه و ویژگی‌های زیستی این گیاه تا فرآوری و بازار آن را بررسی کرده‌اند. کتاب با مقدمه‌ای دربارهٔ اهمیت قند و نقش آن در تغذیه انسان آغاز می‌شود و سپس به معرفی نیشکر، خاستگاه، گونه‌ها و فرآورده‌های جانبی آن می‌پردازد. در ادامه، شرایط اکولوژیکی مطلوب برای کشت نیشکر، از جمله نیازهای حرارتی، نوری، آبی، رطوبتی و خاکی به‌تفصیل شرح داده شده است. بخش عمده‌ای از کتاب به مراحل کاشت، داشت و برداشت نیشکر اختصاص یافته است. در این بخش، آماده‌سازی زمین، روش‌های خاک‌ورزی، کاشت قلمه و بذر، معرفی واریته‌ها و ارقام مورد استفاده، روش‌های آبیاری، کوددهی، کنترل علف‌های هرز، بیماری‌ها و آفات مهم و همچنین عملیات برداشت و حمل‌ونقل نیشکر به کارخانه‌ها توضیح داده شده است. نویسندگان به جزئیات فنی هر مرحله، از انتخاب قلمه تا نحوهٔ برداشت مکانیزه و مدیریت بقایای گیاهی، توجه ویژه‌ای داشته‌اند. در فصل‌های بعدی، فرآوری نیشکر و تولید شکر خام، محصولات جانبی مانند باگاس، ملاس و گل‌صافی، و کاربردهای آن‌ها در صنایع مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین، وضعیت بازار داخلی و خارجی شکر، سرانه مصرف، سیاست‌ها و قوانین مرتبط، نظام توزیع، تعرفه‌ها و جایگاه ایران در تولید و تجارت جهانی شکر تحلیل شده است. در بخش پایانی، چالش‌های پیش‌روی زنجیره تولید نیشکر، از جمله مشکلات زیست‌محیطی، کمبود منابع آب، بیماری‌ها، نوسانات بازار و راهکارهای پیشنهادی برای ارتقای بهره‌وری و پایداری این زنجیره مطرح شده است. کتاب تلاش دارد با ارائهٔ داده‌های آماری، تجربیات میدانی و تحلیل‌های کارشناسی، تصویری واقع‌بینانه از وضعیت فعلی و آیندهٔ نیشکر در ایران ارائه دهد.

چرا باید کتاب مسیر امنیت غذایی زنجیره تولید نیشکر را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تخصصی و جامع، زنجیره تولید نیشکر را از منظر کشاورزی، صنعتی و امنیت غذایی بررسی می‌کند و اطلاعات دقیقی دربارهٔ مراحل مختلف تولید، فرآوری و بازار نیشکر ارائه می‌دهد. مطالعهٔ این اثر به درک بهتر نقش نیشکر در تأمین امنیت غذایی کشور، شناخت چالش‌ها و فرصت‌های این صنعت و آشنایی با راهکارهای علمی و عملی برای بهبود بهره‌وری و پایداری زنجیره تولید کمک می‌کند. همچنین، کتاب با استفاده از داده‌ها، جداول و نمودارهای متعدد، امکان مقایسهٔ وضعیت ایران با سایر کشورهای تولیدکنندهٔ نیشکر را فراهم می‌سازد و برای پژوهشگران و فعالان حوزه کشاورزی منبعی ارزشمند به‌شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای پژوهشگران، دانشجویان رشته‌های کشاورزی، منابع طبیعی و صنایع غذایی، سیاست‌گذاران حوزه امنیت غذایی، مدیران و کارشناسان صنعت نیشکر و علاقه‌مندان به توسعهٔ پایدار کشاورزی مفید است. همچنین، کسانی که دغدغهٔ خودکفایی غذایی، مدیریت منابع آب و ارتقای بهره‌وری در زنجیره‌های تولید محصولات کشاورزی را دارند، می‌توانند از مطالب این اثر بهره‌مند شوند.

بخشی از کتاب مسیر امنیت غذایی زنجیره تولید نیشکر

«قند یکی از قدیمی‌ترین فرآورده‌هایی است که بشر توانسته آن را از طبیعت به دست آورد. هزاران سال پیش مردم هندوستان طرز تهیه قند از نیشکر را کشف کردند. اما اروپاییان هرگز چیزی به نام قند نمی‌شناختند تا آنکه در جریان جنگ‌های صلیبی، به‌وسیله عرب‌ها به وجود آن پی بردند. در آغاز، قند بسیار کمیاب بود و حتی به‌عنوان دارو مصرف می‌شد. اما امروزه از خوراکی‌های ارزان‌قیمت به‌شمار می‌رود. وقتی‌که ما می‌گوییم قند، مقصودمان از این واژه بیش از صد نوع ماده شیرین‌مزه است که به لحاظ ترکیب شیمیایی همه یکسان‌اند؛ یعنی همه‌شان از سه عنصر زیر پدید آمده‌اند: کربن، هیدروژن، اکسیژن. مقدار «کربن» ممکن است تغییر یابد ولی «هیدروژن» و «اکسیژن» همیشه باید به نسبت دو به یک باشند. ازاین‌رو قند نوعی هیدرات‌کربن به‌شمار می‌رود. گیاهان نیز برای مصرف خود قند می‌سازند، آن را در خود ذخیره کرده، بعد به‌تدریج برای درست‌کردن الیاف، دانه و مواد لازم برای رشد خود به مصرف می‌رسانند. قند در وجود انسان حرارت و نیرو تولید می‌کند و سبب رشد او نیز می‌شود. قند انواع گوناگونی دارد و هر قندی از منبع خاصی پدید می‌آید. لاکتوز؛ قند شیر است و کودک آن را به همراه شیر وارد بدن خود می‌کند. فروکتوز؛ قندی است که ما از میوه‌ها به دست می‌آوریم. گلوکز؛ قندی است که از سبزیجات، حبویات و از سیب‌زمینی به دست می‌آید. اما ساکارز؛ متداول‌ترین قندی است که ما مصرف می‌کنیم و از چغندرقند یا نیشکر تهیه می‌شود.»