کتاب دوزبانگی و توانمندی های شناختی

کتاب الکترونیکی «دوزبانگی و توانمندی‌های شناختی» نوشتهٔ مسعود درنواز، فاطمه شیخی، عزیز محمدی و مرضیه جعفریان اثری پژوهشی است که نشر رشد فرهنگ آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی پدیدهٔ دوزبانگی، تعریف‌ها، طبقه‌بندی‌ها، روش‌های آموزشی و تأثیرات آن بر کارکردهای شناختی و اجرایی مغز می‌پردازد. مخاطبان در این اثر با مباحثی چون رشد زبان، نظریه‌های مختلف دربارهٔ زبان‌آموزی، پیامدهای مثبت و منفی دوزبانگی و ارتباط آن با عملکرد تحصیلی و اجتماعی کودکان آشنا می‌شوند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب دوزبانگی و توانمندی های شناختی

«دوزبانگی و توانمندی‌های شناختی» اثری ناداستان و پژوهشی است که به‌صورت تحلیلی و با استناد به منابع علمی، پدیدهٔ دوزبانگی را در کودکان و بزرگسالان بررسی کرده است. نویسندگان با رویکردی میان‌رشته‌ای، موضوع را از منظر زبان‌شناسی، روان‌شناسی و علوم تربیتی کاویده‌اند. ساختار کتاب شامل شش فصل است که هرکدام به جنبه‌ای از دوزبانگی می‌پردازد: از تعریف و طبقه‌بندی دوزبانگی و روش‌های آموزشی آن، تا تأثیرات این پدیده بر سازمان‌بندی مغز و کارکردهای اجرایی شناختی. کتاب با مروری بر نظریه‌های رشد زبان، پیامدهای اجتماعی و عاطفی دوزبانگی و نیز چالش‌های آموزشی در نظام‌های مختلف، به‌ویژه در ایران، تصویری جامع از موضوع ارائه می‌دهد. این اثر برای پژوهشگران، معلمان، والدین و علاقه‌مندان به مباحث زبان‌آموزی و روان‌شناسی تربیتی قابل استفاده است و تلاش کرده است با زبانی دقیق و مستند، ابعاد مختلف دوزبانگی را روشن کند.

خلاصه کتاب دوزبانگی و توانمندی های شناختی

کتاب «دوزبانگی و توانمندی‌های شناختی» به بررسی جامع پدیدهٔ دوزبانگی و تأثیر آن بر توانمندی‌های شناختی و اجرایی می‌پردازد. نویسندگان ابتدا با تعریف دوزبانگی و ارائهٔ طبقه‌بندی‌های مختلف، نشان می‌دهند که این پدیده طیفی از مهارت‌ها و درجات تسلط بر دو زبان را دربرمی‌گیرد و عوامل فردی، آموزشی و اجتماعی در شکل‌گیری آن نقش دارند. کتاب به روش‌های مختلف دوزبانه‌شدن اشاره کرده است: روش طبیعی (یادگیری همزمان دو زبان در محیط خانواده و جامعه)، روش آموزشی (آموزش رسمی زبان دوم)، کسب خودبه‌خودی و یادگیری آکادمیک. همچنین، انواع دوزبانگی بر اساس میزان مهارت (برابر و نابرابر) و کاربرد (خانگی، مدرسه‌ای، خیابانی) مورد بحث قرار گرفته‌اند. در ادامه، اثرات مثبت و منفی دوزبانگی بر کودکان و بزرگسالان بررسی شده است. از یک سو، دوزبانگی می‌تواند موجب افزایش انعطاف‌پذیری ذهنی، بهبود حافظهٔ کاری، تأخیر در بروز علائم زوال شناختی و ارتقای توانایی حل مسئله شود. از سوی دیگر، چالش‌هایی مانند افت تحصیلی، مشکلات درک مطلب و دشواری‌های ارتباطی نیز برای برخی کودکان دوزبانه گزارش شده است، به‌ویژه زمانی که زبان آموزش رسمی با زبان مادری متفاوت باشد. کتاب به ساختار مغزی زبان در افراد دوزبانه پرداخته و نشان داده است که یادگیری زبان دوم می‌تواند سازمان‌بندی مغز را تحت‌تأثیر قرار دهد و نیمکره‌های مغزی نقش متفاوتی در پردازش زبان‌ها ایفا می‌کنند. همچنین، کارکردهای اجرایی مانند حافظهٔ کاری، بازداری پاسخ، برنامه‌ریزی و انعطاف‌پذیری ذهنی به‌عنوان توانمندی‌هایی که تحت‌تأثیر دوزبانگی قرار می‌گیرند، به‌تفصیل شرح داده شده‌اند. نویسندگان با استناد به پژوهش‌های داخلی و بین‌المللی، پیامدهای آموزشی و اجتماعی دوزبانگی را در ایران و سایر کشورها بررسی کرده‌اند و به اهمیت آموزش به زبان مادری در سال‌های ابتدایی تحصیل اشاره کرده‌اند. در مجموع، کتاب تصویری چندوجهی از دوزبانگی و ارتباط آن با رشد شناختی و تحصیلی ارائه داده است.

چرا باید کتاب دوزبانگی و توانمندی های شناختی را بخوانیم؟

این کتاب با جمع‌آوری و تحلیل پژوهش‌های علمی، تصویری واقع‌بینانه از دوزبانگی و تأثیرات آن بر توانمندی‌های شناختی و اجرایی ارائه داده است. خواننده با مطالعهٔ این اثر می‌تواند با مفاهیم پایه‌ای دوزبانگی، نظریه‌های رشد زبان، پیامدهای مثبت و منفی دوزبانگی و چالش‌های آموزشی مرتبط با آن آشنا شود. اثر حاضر به‌ویژه برای کسانی که دغدغهٔ آموزش، پرورش و رشد شناختی کودکان را دارند، می‌تواند راهگشا باشد و به درک بهتر تفاوت‌های فردی و فرهنگی در زبان‌آموزی کمک کند. همچنین، بررسی پیامدهای اجتماعی و عاطفی دوزبانگی و تأثیر آن بر عملکرد تحصیلی، این کتاب را به منبعی کاربردی برای معلمان، والدین و پژوهشگران تبدیل کرده است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای معلمان، مربیان، دانشجویان رشته‌های روان‌شناسی، علوم تربیتی و زبان‌شناسی، والدین کودکان دوزبانه و پژوهشگران علاقه‌مند به موضوعات زبان‌آموزی و رشد شناختی مناسب است. همچنین، افرادی که با چالش‌های آموزشی و اجتماعی دوزبانگی در محیط‌های چندزبانه مواجه‌اند، می‌توانند از مطالب این اثر بهره‌مند شوند.

بخشی از کتاب دوزبانگی و توانمندی های شناختی

«دوزبانگی پدیده‌ای است جهانی که در اکثر کشورهای جهان وجود دارد و بیش از ۵۰ درصد جمعیت دنیا دوزبانه هستند، با این وجود تعصبات ایدئولوژیکی و سیاسی صورتی وارونه از حقیقت به وجود آورده است که بر اساس آن افراد دوزبانه عده‌ای معدود به‌شمار می‌آیند. دوزبانگی عبارت از حالتی است که فرد به زبان دیگری غیر از زبان مادری خود آموزش می‌بیند. زبان مادری اولین زبان آموخته‌شده توسط فرد است؛ زبانی که فرد بدان تکلم می‌کند، با آن رشد می‌یابد و عناصر فرهنگی و اجتماعی محیط خود را توسط آن دریافت، لمس کرده و با آن هویت می‌یابد. اما در بسیاری از کشورها و از جمله کشور ما، زمانی که کودک به سنی می‌رسد که باید تحت آموزش رسمی قرار گیرد با زبان غیر از مادری خود و با زبانی که در سراسر کشور به‌عنوان زبان رسمی شناخته شده و از لحاظ نظام آوایی-واژگانی و دستوری متفاوت از زبان مادری اوست آموزش می‌بیند و از این مرحله است که پدیده دوزبانگی مطرح می‌شود. بنابراین فرد دوزبانه به فردی اطلاق می‌شود که از زمان آغاز آموزش رسمی، با زبان دیگری که در کشور عمومیت یافته و در حکم زبان دوم می‌باشد آشنا شده و آموزش می‌بیند. معمولاً اصطلاح دوزبانگی را در مورد افراد یا اجتماعاتی به‌کار می‌گیرند که از دو زبان در ارتباط استفاده می‌کنند. با این حال دوزبانگی یکی از اصطلاحاتی است که تعریف آن به دلیل وجود وضعیت‌های زبانی بسیار گوناگون، بسیار مشکل است. این وضعیت‌ها ممکن است طیفی از دانستن معنی یک کلمه از زبان دوم تا تسلط کامل و بومی‌مانند بر آن را شامل شود.»