کتاب برنامه درسی مقدمه ای بر تربیت اجتماعی در دوره ابتدایی با تاکید بر آموزه های قرآنی

کتاب الکترونیکی «مقدمه‌ای بر تربیت اجتماعی در دوره ابتدایی با تاکید بر آموزه‌های قرآنی» نوشتهٔ سعید مذبوحی و مسلم صالحی‌زاده، اثری پژوهشی در حوزهٔ آموزش ابتدایی است که نشر رشد فرهنگ آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی برنامه‌درسی و شیوه‌های تربیت اجتماعی کودکان دبستانی با محوریت آموزه‌های قرآنی می‌پردازد و تلاش دارد الگویی مطلوب برای آموزش اجتماعی در مدارس ابتدایی ارائه دهد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب برنامه درسی مقدمه ای بر تربیت اجتماعی در دوره ابتدایی با تاکید بر آموزه های قرآنی

این کتاب در قالب ناداستان آموزشی و پژوهشی، به تحلیل وضعیت موجود تربیت اجتماعی در برنامه‌درسی رسمی دوره ابتدایی می‌پردازد و سپس با تکیه‌بر آموزه‌های قرآنی، الگویی مطلوب برای تربیت اجتماعی کودکان ارائه می‌دهد. «مقدمه‌ای بر تربیت اجتماعی در دوره ابتدایی با تاکید بر آموزه‌های قرآنی» ساختاری دو بخشی دارد: بخش نخست به بررسی و نقد محتوای فعلی کتاب‌های درسی مانند مطالعات اجتماعی و هدیه‌های آسمانی اختصاص یافته و نقاط قوت و ضعف آن‌ها را بر اساس مولفه‌های اساسی تربیت اجتماعی استخراج‌شده از قرآن تحلیل می‌کند. بخش دوم، با توجه به یافته‌های بخش اول و با رجوع به تفسیر آیات قرآنی، عناصر و اهداف برنامه‌درسی مطلوب را طراحی و معرفی می‌کند. نویسندگان، علاوه‌بر تحلیل محتوای کتاب‌های درسی، به روش‌های تدریس، ارزشیابی و سازماندهی محتوا نیز پرداخته‌اند و تلاش کرده‌اند تا راهکارهایی برای بهبود تربیت اجتماعی دانش‌آموزان ابتدایی ارائه دهند. این کتاب برای معلمان، برنامه‌ریزان درسی و پژوهشگران حوزه تعلیم و تربیت نوشته شده و به‌عنوان منبعی برای بازنگری و ارتقای برنامه‌های درسی مدارس ابتدایی قابل استفاده است.

خلاصه کتاب برنامه درسی مقدمه ای بر تربیت اجتماعی در دوره ابتدایی با تاکید بر آموزه های قرآنی

در «مقدمه‌ای بر تربیت اجتماعی در دوره ابتدایی با تاکید بر آموزه‌های قرآنی»، ابتدا وضعیت فعلی تربیت اجتماعی در مدارس ابتدایی ایران مورد بررسی قرار گرفته است. نویسندگان با تحلیل محتوای کتاب‌های درسی رسمی، به این نتیجه رسیده‌اند که بسیاری از مولفه‌های اساسی تربیت اجتماعی، مانند مسئولیت‌پذیری، نقدورزی، انصاف، مشارکت و همیاری، یا به‌صورت سطحی مطرح شده‌اند یا به‌ندرت به آن‌ها پرداخته شده است. این کمبودها باعث شده‌اند که دانش‌آموزان بیشتر در سطح دانش و اطلاعات عمومی باقی بمانند و مهارت‌های نگرشی و رفتاری لازم برای زندگی اجتماعی را به‌خوبی کسب نکنند. در ادامه، کتاب با رجوع به آموزه‌های قرآنی و تفسیر آیات مرتبط، الگویی مطلوب برای برنامه‌درسی تربیت اجتماعی کودک ارائه می‌دهد. این الگو بر چهار عنصر اساسی اهداف، محتوا، روش‌ها و ارزشیابی استوار است و تلاش می‌کند اهدافی مانند هدایت، رشد، طهارت، تقوا، قرب الهی و عبودیت را در سه سطح شناختی، عاطفی و مهارتی در دانش‌آموزان نهادینه کند. محتوا باید ریشه در فرهنگ و ارزش‌های جامعه داشته باشد و با استفاده از داستان‌ها و تمثیل‌های قرآنی، مفاهیم اجتماعی را به‌صورت ملموس و قابل فهم برای کودکان ارائه دهد. در بخش روش‌های تدریس، تاکید بر روش‌های فعال و مشارکتی مانند پرسش و پاسخ، بحث گروهی، ایفای نقش، بازی و الگوبرداری از شخصیت‌های قرآنی است تا دانش‌آموزان بتوانند مهارت‌های اجتماعی را در عمل تمرین کنند. ارزشیابی نیز به‌صورت مستمر و توصیفی پیشنهاد شده تا رشد واقعی دانش‌آموزان در ابعاد مختلف سنجیده شود. در نهایت، کتاب بر اهمیت توجه به ویژگی‌های رشدی کودکان و ضرورت آموزش تربیت اجتماعی در دوره ابتدایی تاکید کرده است تا زمینه‌ساز شکل‌گیری شخصیت اجتماعی و اخلاقی آنان در آینده باشد.

چرا باید کتاب برنامه درسی مقدمه ای بر تربیت اجتماعی در دوره ابتدایی با تاکید بر آموزه های قرآنی را بخوانیم؟

این کتاب با تمرکز بر پیوند میان آموزه‌های قرآنی و نیازهای تربیت اجتماعی کودکان، به خلأهای موجود در برنامه‌درسی رسمی مدارس ابتدایی می‌پردازد و راهکارهایی برای ارتقای کیفیت آموزش اجتماعی ارائه می‌دهد. مطالعهٔ این اثر به معلمان و برنامه‌ریزان کمک می‌کند تا با شناخت دقیق‌تر از اهداف و روش‌های تربیت اجتماعی مبتنی بر قرآن، برنامه‌های آموزشی موثرتری طراحی کنند. همچنین، کتاب با ارائهٔ الگوهای عملی و قابل اجرا، امکان بهبود مهارت‌های اجتماعی، اخلاقی و رفتاری دانش‌آموزان را فراهم می‌سازد و به رشد همه‌جانبهٔ آنان کمک می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای معلمان دوره ابتدایی، برنامه‌ریزان درسی، دانشجویان رشته علوم تربیتی و پژوهشگران حوزه تعلیم و تربیت مفید است. همچنین والدینی که دغدغهٔ تربیت اجتماعی فرزندان خود را دارند و علاقه‌مند به استفاده از آموزه‌های قرآنی در این مسیر هستند، می‌توانند از محتوای کتاب بهره‌مند شوند.

بخشی از کتاب برنامه درسی مقدمه ای بر تربیت اجتماعی در دوره ابتدایی با تاکید بر آموزه های قرآنی

«در کتب تعلیمات اجتماعی دوره‌ی ابتدایی آموزش و پرورش پانزده موّلفه مورد مطالعه قرار گرفت. بیشترین فراوانی مربوط به موّلفه‌های مسئولیت‌پذیری اجتماعی، علم‌آموزی و احترام به علماء، تعقل و اندیشه‌ورزی، پرورش اخلاقی می‌باشد. نکته حائز اهمیت آن است که بسیاری از مولفه‌های اساسی تربیت اجتماعی در پایین‌ترین سطح می‌باشند و مولفه‌هایی همچون نقدورزی، وجدان کاری، انصاف در اندیشه و رفتار کمتر به آنها پرداخته شده است که لزوم بازنگری در اهداف، سرفصل‌ها و محتوای کتب تعلیمات اجتماعی را می‌طلبد. همچنین مولفه‌های مورد نظر در کتب هدیه‌های آسمانی نیز مورد تحلیل محتوای کیفی قرار گرفت و نکته حائز اهمیت همانند کتب تعلیمات اجتماعی نتایج مشابه بود که بسیاری از مولفه‌های اساسی تربیت اجتماعی در این کتبها مغفول واقع شده است و یا به ندرت به آن پرداخته شده است. برای مثال مولفه‌هایی همچون مسئولیت‌پذیری اجتماعی، نقدورزی، مشورت و مشارکت به عنوان بنیان تربیت اجتماعی و جامعه در حال توسعه در کتب این دوره در چند مورد محدود یافت می‌شود و در مواردی هم که مفاهیمی در این قالب وجود دارد در سطح دانشی پا حفظ و تکرار آن مضمون پرداخته شده است و موجبات ممارست و نهادینه شدن در شخصیت دانش‌آموز دبستانی را فراهم نمی‌نماید.»