کتاب تاریخ تحول دولت در اسلام و ایران

کتاب الکترونیکی «تاریخ تحول دولت در اسلام و ایران» نوشتهٔ ابراهیم برزگر را نشر سمت منتشر کرده است. این اثر به‌عنوان منبع اصلی درس «تاریخ تحول دولت در اسلام» برای دانشجویان علوم سیاسی و همچنین منبع کمکی برای دروس مرتبط با اندیشه سیاسی و نظام سیاسی در اسلام تدوین شده است. کتاب با رویکردی تحلیلی، به بررسی سیر تاریخی و مفهومی دولت در جهان اسلام و ایران می‌پردازد و تلاش می‌کند با تکیه‌بر منابع معتبر و دیدگاه‌های متنوع، تصویری جامع از تحولات دولت در این حوزه ارائه دهد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تاریخ تحول دولت در اسلام و ایران

«تاریخ تحول دولت در اسلام و ایران» اثری دانشگاهی در حوزهٔ علوم سیاسی است که به بررسی روند شکل‌گیری، تحول و فروپاشی دولت‌ها در بستر تاریخی ایران و جهان اسلام می‌پردازد. ابراهیم برزگر در این کتاب، با بهره‌گیری از نظریه‌ها و رهیافت‌های مختلف، سیر تطور دولت را از دوران پیش از اسلام تا دوره‌های مختلف پس از ظهور اسلام دنبال کرده است. ساختار کتاب بر پایهٔ تحلیل تاریخی و جامعه‌شناختی استوار است و نویسنده تلاش کرده با استفاده از منابع دست‌اول و پژوهش‌های نوین، ابعاد مختلف دولت را از منظرهای گوناگون مورد واکاوی قرار دهد. این کتاب در قالب ناداستان و به‌عنوان یک متن آموزشی و پژوهشی، نه‌تنها به روایت تاریخی دولت‌ها می‌پردازد، بلکه مفاهیم بنیادین دولت، حکومت، خلافت، امامت و نقش نهادها و افراد را نیز به بحث می‌گذارد. اثر حاضر با تقسیم‌بندی موضوعی و تاریخی، به بررسی دولت‌های مختلف از دورهٔ جاهلیت تا خلافت عباسیان و دولت‌های محلی می‌پردازد و در پایان، تلاش می‌کند چهارچوبی مفهومی برای تحلیل تحولات دولت در جهان اسلام و ایران ارائه کند.

خلاصه کتاب تاریخ تحول دولت در اسلام و ایران

کتاب «تاریخ تحول دولت در اسلام و ایران» با طرح پرسش‌هایی بنیادین دربارهٔ ماهیت و سیر تحول دولت در جهان اسلام و ایران آغاز می‌شود. نویسنده ابتدا به تعریف مفاهیم کلیدی مانند دولت، حکومت و تفاوت‌های آن‌ها می‌پردازد و سه معنای اصلی دولت را در سنت سیاسی ایران و اسلام شرح می‌دهد. سپس، با بررسی نظریه‌های مختلف دربارهٔ دولت، از جمله نظریهٔ شیوهٔ تولید آسیایی، نظریهٔ سیستم‌ها، دیدگاه ماکس وبر، پاره‌تو و ابن خلدون، تلاش می‌کند چارچوبی نظری برای تحلیل تاریخی دولت ارائه دهد. در ادامه، ساختار سیاسی دورهٔ جاهلیت و ویژگی‌های قبیله‌ای آن بررسی می‌شود و نقش عوامل جغرافیایی، عقیدتی و اجتماعی در شکل‌گیری یا ممانعت از دولت‌سازی تحلیل می‌گردد. کتاب سپس به ظهور دولت نبوی و ویژگی‌های خاص آن در مدینه می‌پردازد و عناصر دولت‌ساز مانند بنای مسجد، هجرت، نهادسازی و اطاعت سیاسی را برجسته می‌کند. پس از آن، ساختار دولت خلفای راشدین، بحران جانشینی، نظام اداری و جریان‌های فکری آن دوره مورد واکاوی قرار می‌گیرد. تحولات دولت در دورهٔ امویان و عباسیان، با تمرکز بر دگرگونی‌های ساختاری، اداری و فکری، بخش عمده‌ای از کتاب را تشکیل می‌دهد. نویسنده به نقش عصبیت‌های قومی، ظهور دولت‌های محلی، تأثیر ایرانیان و ترکان و همچنین چالش‌های مشروعیت و فروپاشی دولت‌ها می‌پردازد. در این میان، ابزارهایی مانند سکه‌شناسی، لقب‌شناسی و حق خطبه به‌عنوان شاخص‌های اقتدار و مشروعیت دولت‌ها معرفی می‌شوند. در نهایت، کتاب با جمع‌بندی تحولات تاریخی و ارائهٔ چهارچوبی مفهومی برای تحلیل دولت در جهان اسلام و ایران، بر اهمیت عبرت‌آموزی از تاریخ، شناخت هویت ملی و فهم دقیق‌تر اندیشهٔ سیاسی تأکید می‌کند. دغدغهٔ اصلی اثر، یافتن علل ثبات و فروپاشی دولت‌ها و استخراج قواعدی برای دولت‌داری و کشورداری در بستر تاریخی ایران و اسلام است.

چرا باید کتاب تاریخ تحول دولت در اسلام و ایران را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، امکان فهم عمیق‌تر سیر تحول دولت در ایران و جهان اسلام را فراهم می‌کند. مطالعهٔ آن به خواننده کمک می‌کند تا با مفاهیم بنیادین دولت، حکومت، خلافت و امامت آشنا شود و نقش عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و جغرافیایی را در شکل‌گیری و فروپاشی دولت‌ها درک کند. همچنین، اثر حاضر با بررسی نظریه‌های مختلف و تطبیق آن‌ها با واقعیت‌های تاریخی، ابزار مناسبی برای تحلیل تحولات سیاسی و اجتماعی در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد. آشنایی با روندهای تاریخی دولت‌سازی و عبرت‌آموزی از تجربه‌های گذشته، از دیگر دستاوردهای مطالعهٔ این کتاب است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران علوم سیاسی، تاریخ، مطالعات اسلامی و جامعه‌شناسی سیاسی مناسب است. همچنین، برای علاقه‌مندان به تاریخ ایران و جهان اسلام و کسانی که به دنبال درک عمیق‌تر از روندهای دولت‌سازی و تحولات سیاسی در این حوزه‌ها هستند، مطالعهٔ آن توصیه می‌شود. به‌ویژه دانشجویان مقطع کارشناسی رشتهٔ علوم سیاسی می‌توانند از آن به‌عنوان منبع اصلی درس «تاریخ تحول دولت در اسلام» بهره ببرند.

بخشی از کتاب تاریخ تحول دولت در اسلام و ایران

«دولت» در جهان اسلام و ایران چه فرایندی را طی کرده است؟ چه لایه‌هایی در دوره‌های اعراب، ایرانیان و ترکان و مغولان و در طول زمان بر روی این پدیده کشیده شده است؟ تعامل نژادهای مسلمان سه‌گانه عربی، ایرانی و ترکی و دیالکتیک اندیشه‌ها و واقعیت‌ها در جهان اسلام چگونه رقم خورده است؟ دولت‌ها چگونه فرو می‌پاشند؟ سازوکارها و فرایندهای این فروپاشی چیست؟ این‌ها پرسش‌هایی است که نویسنده و خواننده در جستجوی پاسخی برای آن‌اند. با توجه به تاریخی بودن این دولت‌ها که در یک فاصله زمانی طولانی ۱۴۰۰ ساله و در حوزه وسیع جغرافیایی جهان اسلام پا به عرصه وجود گذاشته‌اند، ممکن است این پرسش طرح شود که مطالعهٔ روایت پروسه تولد و مرگ این دولت‌ها چه سودی دارد. طرح این پرسش در آغاز کتاب، موضوعی اساسی است. به‌ویژه که توجیه دقیق و منطقی آن موجب می‌شود تا دانش‌پژوه و خواننده ارجمند در پیچ‌وخم و پیچیدگی تجزیه و تحلیل دولت‌ها آن را رها نکند و وی را به همراهی، تشویق و به تفکر و همراهی با مولف راغب کند. شاید بتوان چکیده‌وار این فواید را به شرح ذیل برشمرد: تصویرپردازی کل، آرامش فکری، عبرت‌آموزی و تکیه بر تجارب گذشتگان، هویت‌شناسی و فهم دقیق‌تر اندیشه سیاسی.»