کتاب مدلسازی اقتصاد انرژی

کتاب الکترونیکی «مدلسازی اقتصاد انرژی» نوشتهٔ ویدا ورهرامی اثری تخصصی در حوزهٔ اقتصاد انرژی است که نشر نور علم آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی مفاهیم، نظریه‌ها و مدل‌های اقتصاد انرژی با تمرکز بر بازارهای نفت، گاز، برق و انرژی‌های تجدیدپذیر می‌پردازد و برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های اقتصاد انرژی و مدیریت منابع انرژی تدوین شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مدلسازی اقتصاد انرژی

«مدلسازی اقتصاد انرژی» از ویدا ورهرامی کتابی دانشگاهی و پژوهشی است که به‌صورت ناداستان و با ساختاری آموزشی تدوین شده است. این کتاب به بررسی جامع اقتصاد انرژی، از مفاهیم پایه تا مدل‌های پیشرفته اقتصادسنجی در حوزهٔ انرژی می‌پردازد. ساختار کتاب شامل ده فصل است که هر فصل به یکی از جنبه‌های کلیدی اقتصاد انرژی اختصاص یافته است؛ از مقدمات و معرفی انواع نفت و گاز و روش‌های بهره‌برداری، تا مدل‌سازی عرضه و تقاضا در بخش‌های مختلف، نظریه‌های اقتصاد نفت و گاز، تأثیر قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی، اقتصاد محیط زیست، بازار گاز و برق، بورس انرژی، انرژی‌های تجدیدپذیر، صنعت پتروشیمی و در نهایت کاربرد اقتصاد رفتاری در مدیریت مصرف برق. در هر فصل، علاوه‌بر مباحث نظری، نمونه‌های عملی و مطالعات موردی برگرفته از پایان‌نامه‌ها و مقالات دانشگاهی ارائه شده است. این کتاب به‌ویژه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی و پژوهشگران اقتصاد انرژی طراحی شده و تلاش کرده است تا پیوندی میان تئوری و تجربه‌های عملی برقرار کند.

خلاصه کتاب مدلسازی اقتصاد انرژی

این کتاب با مروری بر مفاهیم پایه‌ای اقتصاد انرژی آغاز می‌شود و در فصل نخست، انواع نفت و گاز، ویژگی‌های مخازن، روش‌های بهره‌برداری و قراردادهای مالی مرتبط با استخراج نفت و گاز را شرح می‌دهد. سپس در فصل دوم، مدل‌سازی عرضه و تقاضای حامل‌های انرژی در بخش‌های مختلف مانند صنعت، کشاورزی، خانگی، تجاری، پالایشگاهی و حمل‌ونقل بررسی شده است. در این بخش، عوامل مؤثر بر عرضه و تقاضا، همچون قیمت، تکنولوژی، اندازه مخزن، سرمایه و درآمد، به‌صورت تحلیلی و با ارائهٔ نمونه‌های عملی مدل‌سازی می‌شوند. در فصل سوم، نظریه‌های مهم اقتصاد نفت و گاز مانند تئوری هاتلینگ، پندیک، ربلو، موکر، بوهی و تومن، برگشت‌پذیری دارگی-گتلی-هانتیگتون و گریفن مطرح شده‌اند. این نظریه‌ها به بررسی رفتار استخراج‌کنندگان، تأثیر انتظارات قیمتی، نقش بازارهای انحصاری و رقابتی، و واکنش به تغییرات قیمت و درآمد می‌پردازند. همچنین، نمونه‌های عملی از برازش مدل‌های تقاضا و عرضه در بخش‌های مختلف ارائه شده است. در ادامه، تأثیر نوسانات قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی کشورهای مختلف، به‌ویژه کشورهای واردکننده و صادرکننده نفت، بررسی می‌شود. فصل پنجم به اقتصاد محیط زیست اختصاص دارد و موضوعاتی مانند تئوری کوزنتس، مالیات سبز، بازار کربن و ارزش‌گذاری محیط زیست را پوشش می‌دهد. در فصل‌های بعدی، بازار گاز طبیعی و برق، نحوهٔ قیمت‌گذاری آن‌ها و تجربه‌های عملی تخمین تقاضا در بخش‌های مختلف تحلیل شده‌اند. بورس انرژی و انواع قراردادهای آتی، اختیار و اسپات نیز معرفی شده‌اند. انرژی‌های تجدیدپذیر مانند بیوماس، خورشیدی، بادی، دریایی و زمین‌گرمایی، مزایا و معایب هریک و کاربردهای عملی آن‌ها در فصل هشتم آمده است. صنعت پتروشیمی، دسته‌بندی واحدها و محصولات و مطالعهٔ موردی در این صنعت، موضوع فصل نهم است. در نهایت، فصل دهم به کاربرد اقتصاد رفتاری در مدیریت مصرف برق و تحلیل رفتار مصرف‌کنندگان انرژی می‌پردازد. در سراسر کتاب، تأکید بر پیوند تئوری و تجربه عملی، استفاده از داده‌های واقعی و مدل‌های اقتصادسنجی، و ارائهٔ راهکارهای تحلیلی برای مسائل اقتصاد انرژی مشهود است.

چرا باید کتاب مدلسازی اقتصاد انرژی را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و جامع، به بررسی مدل‌های اقتصاد انرژی در بخش‌های مختلف می‌پردازد و علاوه‌بر ارائهٔ مباحث نظری، نمونه‌های عملی و مطالعات موردی را نیز در اختیار خواننده قرار می‌دهد. «مدلسازی اقتصاد انرژی» به‌ویژه برای کسانی که به دنبال درک عمیق‌تر از بازارهای نفت، گاز، برق و انرژی‌های تجدیدپذیر هستند، منبعی کاربردی به‌شمار می‌آید. این اثر با پوشش موضوعاتی مانند مدل‌سازی عرضه و تقاضا، نظریه‌های اقتصاد انرژی، تأثیر قیمت‌ها بر متغیرهای کلان اقتصادی و سیاست‌های محیط زیستی، به خواننده امکان می‌دهد تا با ابزارهای تحلیلی و مدل‌های اقتصادسنجی آشنا شود و آن‌ها را در پژوهش‌ها و تصمیم‌گیری‌های مرتبط با انرژی به‌کار گیرد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران اقتصاد انرژی، مدیریت منابع انرژی، مهندسی نفت و گاز، و علاقه‌مندان به تحلیل بازارهای انرژی مناسب است. همچنین برای کسانی که در حوزهٔ سیاست‌گذاری انرژی، محیط زیست و اقتصاد کلان فعالیت دارند و به دنبال مدل‌سازی و تحلیل داده‌های انرژی هستند، مفید خواهد بود.

بخشی از کتاب مدلسازی اقتصاد انرژی

«در بخش کشاورزی، نفت و سایر حامل‌های انرژی به منظور گرمایش گلخانه‌ها، سوخت تراکتورها و موتور برق استفاده می‌شوند. عواملی چون قیمت حامل انرژی، میزان تولید یا ارزش افزوده بخش کشاورزی، قیمت سایر حامل‌های انرژی، آب و هوا، سطح تکنولوژی و اندازه زمین زراعی یا گلخانه بر میزان تقاضای حامل انرژی مؤثر است. لازم به ذکر است که نوع محصول نیز در میزان تقاضای انرژی بسیار مؤثر می‌باشد. برخی محصولات نیازمند گرمای بیشتر و برخی در محیط سردتر بهتر رشد می‌کنند. در بخش کشاورزی دستمزد و نرخ بهره و قیمت محصول نیز بر تقاضای حامل انرژی مؤثر است که به آن تقاضای جبرانی گفته می‌شود. در ادامه مدلسازی تقاضای گاز طبیعی در بخش کشاورزی، به عنوان یک مدل عملی ارائه می‌گردد. در این مطالعه برای تخمین کشش‌های قیمتی و درآمدی کوتاه‌مدت و بلندمدت گاز طبیعی در بخش کشاورزی استان همدان از داده‌های فصلی سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ مربوط به استان استفاده شده است. داده‌های مربوطه با همکاری شرکت گاز استان همدان و استفاده از ترازنامه انرژی در سال‌های مختلف جمع‌آوری شده است. این داده‌ها شامل قیمت واقعی گاز طبیعی در بخش کشاورزی، ارزش افزوده واقعی در بخش کشاورزی در استان همدان و قیمت برق در بخش کشاورزی استان (برق به عنوان یک کالای جانشین یا مکمل در مدل لحاظ گردیده) می‌باشد. مصرف گاز طبیعی در بخش کشاورزی مربوط به استان همدان، متغیر وابسته در این تحقیق است که واحد آن متر مکعب می‌باشد.»