کتاب نظریه پردازی درباره کودکی

کتاب الکترونیکی «نظریه‌پردازی دربارهٔ کودکی» (Theorizing Childhood) نوشتهٔ «آلیسون جیمز»، «کریس جنکس» و «آلن پروت» با ترجمهٔ «علیرضا کرمانی» و «علیرضا ابراهیم‌آبادی» و انتشار «فراهم»، اثری تخصصی در حوزهٔ جامعه‌شناسی کودکی است. این کتاب به بررسی جایگاه کودکی به‌عنوان یک حوزهٔ مستقل در علوم اجتماعی می‌پردازد و با رویکردی انتقادی، مفاهیم سنتی و مدرن دربارهٔ کودکی را تحلیل می‌کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب نظریه پردازی درباره کودکی

«نظریه‌پردازی دربارهٔ کودکی» اثری است که در اواخر قرن بیستم و در بستر رشد شتابان مطالعات جامعه‌شناسی کودکی نوشته شده است. نویسندگان کتاب تلاش کرده‌اند تا کودکی را نه به‌عنوان بخشی فرعی از جامعه‌شناسی خانواده یا آموزش، بلکه به‌عنوان حوزه‌ای مستقل و دارای اهمیت نظری و عملی بررسی کنند. این کتاب با تکیه بر پژوهش‌های جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی معاصر، ابعاد تاریخی، سیاسی و فرهنگی کودکی را واکاوی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه مفهوم کودکی در طول زمان دگرگون شده است. اثر حاضر از مهم‌ترین منابع برساخت‌گرایی در مطالعات جدید کودکی به‌شمار می‌رود و با الهام از آثار فیلیپ آریس، به بررسی اجتماعی‌شدن، عاملیت کودکان و نقش آن‌ها در ساختارهای اجتماعی می‌پردازد. کتاب در چندین بخش، مدل‌های مختلف نظری دربارهٔ کودکی را معرفی و نقد می‌کند و به جای تمرکز بر دسته‌بندی‌های سنتی، موضوعاتی مانند فضا، زمان، فرهنگ بدن و کار را محور قرار می‌دهد. این اثر در ویرایش جدید فارسی، با بازبینی و ویرایش مجدد ترجمه، برای مخاطبان ایرانی آماده شده است.

خلاصه کتاب نظریه پردازی درباره کودکی

در «نظریه‌پردازی دربارهٔ کودکی»، نویسندگان با مروری بر تاریخ اندیشه‌ها و نظریه‌های مرتبط با کودکی، نشان می‌دهند که این مفهوم چگونه در بسترهای مختلف اجتماعی و تاریخی شکل گرفته و دگرگون شده است. کتاب با بررسی مدل‌های پیش جامعه‌شناختی کودک، از جمله کودک شرور، کودک بی‌گناه، کودک فطری و کودک درحال‌رشد طبیعی، آغاز می‌شود و سپس به مدل‌های جامعه‌شناختی‌تر مانند کودک برساختهٔ اجتماعی، کودک قبیله‌ای و کودک گروه اقلیت می‌پردازد. نویسندگان تأکید دارند که کودکی نه یک وضعیت طبیعی و تغییرناپذیر، بلکه پدیده‌ای است که در تعامل با ساختارهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ساخته می‌شود. کتاب به موضوعاتی مانند فضا و زمان کودکی، فرهنگ بازی، کار کودکان، تنوع ساختاری کودکی و تجسم‌یافتگی بدن کودک می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه این ابعاد در جوامع مختلف و در طول تاریخ دستخوش تغییر شده‌اند. همچنین، اثر حاضر به نقد رویکردهای سنتی روان‌شناسی رشد و جامعه‌شناسی جامعه‌پذیری می‌پردازد و بر اهمیت عاملیت کودکان و نقش آن‌ها به‌عنوان کنشگران اجتماعی تأکید می‌کند. در نهایت، کتاب با جمع‌بندی نظریه‌های مختلف، به چالش‌های پژوهش دربارهٔ کودکی و ضرورت بازاندیشی در مفاهیم و روش‌های مطالعهٔ این حوزه اشاره دارد.

چرا باید کتاب نظریه پردازی درباره کودکی را خواند؟

این کتاب با ارائهٔ رویکردی انتقادی و چندلایه به مفهوم کودکی، امکان بازنگری در برداشت‌های رایج و سنتی را فراهم می‌کند. خواننده با مطالعهٔ این اثر، با مدل‌های متنوع نظری دربارهٔ کودکی و تحولات تاریخی و اجتماعی آن آشنا می‌شود و می‌تواند درک عمیق‌تری از جایگاه کودکان در جامعه و نقش آن‌ها در فرآیندهای اجتماعی به‌دست آورد. همچنین، کتاب به پژوهشگران و علاقه‌مندان کمک می‌کند تا از چارچوب‌های محدود روان‌شناسی رشد و جامعه‌شناسی خانواده فراتر بروند و کودکی را به‌عنوان حوزه‌ای مستقل و پویا بررسی کنند.

خواندن کتاب نظریه پردازی درباره کودکی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران علوم اجتماعی، جامعه‌شناسی، مطالعات فرهنگی و آموزش، و همچنین فعالان حوزهٔ حقوق کودک و سیاست‌گذاران اجتماعی مفید است. افرادی که دغدغهٔ فهم عمیق‌تر جایگاه کودکان در جامعه یا نقد رویکردهای سنتی به کودکی را دارند، از این اثر بهره خواهند برد.

فهرست کتاب نظریه پردازی درباره کودکی

کتاب «نظریه‌پردازی دربارهٔ کودکی» ساختاری سه‌بخشی دارد: - بخش اول: تصویرپردازی کودکی این بخش به مدل‌های پیش جامعه‌شناختی کودک می‌پردازد؛ از جمله کودک شرور، کودک بی‌گناه، کودک فطری، کودک درحال‌رشد طبیعی و کودک ناهشیار. هر مدل از منظر تاریخی و فلسفی بررسی می‌شود و تأثیر آن بر برداشت‌های معاصر از کودکی تحلیل می‌گردد. - بخش دوم: موقعیت‌یابی کودکی در این بخش، کودکی در فضاهای اجتماعی مختلف مانند خانه، مدرسه و جامعه بررسی می‌شود. موضوعاتی مانند زمان کودکی، فرهنگ بازی، کار کودکان، تنوع ساختاری کودکی و تجسم‌یافتگی بدن کودک مطرح می‌شود. همچنین، به پژوهش دربارهٔ کودکی و چالش‌های اخلاقی و روشی آن پرداخته می‌شود. - بخش سوم: نظریه‌پردازی دربارهٔ کودکی این بخش به جمع‌بندی نظریه‌ها و مدل‌های مختلف دربارهٔ کودکی می‌پردازد و مضمون‌های دوگانه‌ای مانند عاملیت-ساختار، هویت-تمایز، ثبات-تغییر و محلی-جهانی را در تحلیل کودکی بررسی می‌کند. در پایان، کتاب با تأکید بر اهمیت بازاندیشی در مفاهیم و روش‌های مطالعهٔ کودکی، مسیرهای آیندهٔ پژوهش را ترسیم می‌کند.

بخشی از کتاب نظریه پردازی درباره کودکی

«هر اثری که نوشته می‌شود، حاصل شرایط زمان خویش است. این کتاب هم در دورانی نوشته شد که مفهوم کودکی از یک طرف مورد هجوم و انتقادهای گوناگون قرار گرفته بود و از طرف دیگر نسبت به سرنوشت کودکان، نگرانی خاصی وجود داشت. زمانی، کودکی به روابط فرزندان و والدین (فقط به رابطهٔ مادر و فرزند) محدود می‌شد و زمانی هم بحث رایج مربیان تربیتی بود و فقط ویژگی نظری روان‌شناسی رشد به شمار می‌آمد؛ اما اکنون، کودکی با شتابی شاید بی‌سابقه، به موضوعی قابل‌توجه عموم و سیاست تبدیل شده و در ابعاد گسترده و پیچیده‌ای مورد تجزیه‌وتحلیل دقیق قرار گرفته است. این تجزیه‌وتحلیل‌ها، ساده‌انگاری سنتی دربارهٔ کودکی و موقعیت اجتماعی کودکان را از اساس، مورد شک و تردید قرار داده است. به نظر ما این بررسی‌ها، افق‌ها و راه‌حل‌های جدیدی را جایگزین عقاید سنتی ساده‌انگارانه دربارهٔ کودکی می‌کند. در این کتاب، ما به بررسی و کشف برخی از این افق‌ها می‌پردازیم و چگونگی ظهور و ارتباط درونی آن‌ها با یکدیگر را با توجه به حوزهٔ نوبنیاد مطالعات اجتماعی دربارهٔ کودکی، به طور دقیق و موشکافانه بررسی خواهیم کرد.»