کتاب صحیفه صحت

معرفی کتاب صحیفه صحت

کتاب الکترونیکی «نامهٔ طلایی امام رضا (رسالهٔ ذهبیه)» با پژوهش و گردآوری از «آستان قدس رضوی» و ترجمهٔ نصرالدین امیرصادقی، اثری است که به بررسی آموزه‌های طبی و بهداشتی منسوب به امام رضا علیه‌السلام می‌پردازد. این کتاب در دستهٔ آثار دینی، پزشکی سنتی و سلامت قرار می‌گیرد و تلاش دارد با استناد به متون روایی و تاریخی، توصیه‌های بهداشتی و درمانی امام هشتم شیعیان را شرح و تحلیل کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب صحیفه صحت

این کتاب به یکی از مهم‌ترین متون طبی اسلامی یعنی «رسالهٔ ذهبیه» می‌پردازد که منسوب به امام رضا علیه‌السلام است و به درخواست مأمون عباسی در اوایل قرن سوم هجری نگاشته شده است. روایت تاریخی نگارش این نامه، حضور امام رضا در جمع دانشمندان و پزشکان عصر خود و پاسخ به پرسش‌های مأمون دربارهٔ سلامت و بهداشت را بازگو می‌کند. کتاب علاوه بر متن رساله، به بررسی سند، شرح‌های مختلف و تحلیل محتوای آن می‌پردازد و جایگاه این اثر را در میان متون طبی اسلامی و سنتی روشن می‌سازد. همچنین، به اهمیت توجه به شرایط زمانی، مکانی و فردی در فهم احادیث طبی اشاره می‌شود و مخاطب را با شیوهٔ نقد و بررسی این روایات آشنا می‌کند. «نامهٔ طلایی امام رضا» در کنار ارائهٔ توصیه‌های بهداشتی و درمانی، به ارتباط میان دین، سلامت و علم پزشکی نیز می‌پردازد و تلاش دارد جایگاه این آموزه‌ها را در زندگی امروز تبیین کند.

خلاصه کتاب صحیفه صحت

این کتاب مجموعه‌ای از توصیه‌های بهداشتی و درمانی منسوب به امام رضا علیه‌السلام را گردآوری و تحلیل می‌کند. در ابتدا، به هدف دین و امامت در هدایت انسان و نقش سلامت جسم در تحقق این هدف اشاره می‌شود. سپس، اهمیت توجه به شرایط زمانی، مکانی و فردی در فهم احادیث طبی و لزوم بررسی سند و محتوای این روایات مطرح می‌شود. بخش عمده‌ای از کتاب به شرح و توضیح «رسالهٔ ذهبیه» اختصاص دارد که در آن، اصول کلی بهداشت، پیشگیری و درمان بیماری‌ها بیان شده است. توصیه‌هایی دربارهٔ بهداشت خواب، دهان، مسافرت، حمام، ازدواج و تغذیه ارائه می‌شود. همچنین، خواص مواد غذایی مانند عسل، شیر، ماست، گوشت و ماهی و نحوهٔ مصرف آن‌ها بررسی می‌شود. کتاب بر اهمیت اعتدال در خوردن و آشامیدن، رعایت آداب غذاخوردن، پرهیز از افراط و توجه به رژیم غذایی متناسب با فصول سال تأکید دارد. در بخش درمان، اصل وجود دارو برای هر بیماری، ضرورت مراجعه به متخصص و اهمیت پیشگیری از بیماری‌های بزرگ با درمان به موقع بیماری‌های کوچک مطرح می‌شود. همچنین، نقش ورزش، کم‌خوری در شب، رعایت بهداشت فردی و توصیه‌هایی دربارهٔ حجامت و درمان‌های سنتی بیان شده است. کتاب با نگاهی تحلیلی، جایگاه این آموزه‌ها را در پزشکی سنتی و اسلامی بررسی می‌کند.

چرا باید کتاب صحیفه صحت را خواند؟

این اثر فرصتی فراهم می‌کند تا مخاطب با یکی از مهم‌ترین متون طبی اسلامی و توصیه‌های بهداشتی و درمانی منسوب به امام رضا علیه‌السلام آشنا شود. کتاب علاوه بر ارائهٔ آموزه‌های سنتی دربارهٔ سلامت، به نقد و تحلیل سند و محتوای احادیث طبی می‌پردازد و مخاطب را با شیوهٔ برخورد علمی و تاریخی با این متون آشنا می‌سازد. همچنین، ارتباط میان دین، سلامت جسم و روان و نقش پیشگیری و بهداشت در زندگی فردی و اجتماعی را برجسته می‌کند.

خواندن کتاب صحیفه صحت را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای علاقه‌مندان به طب سنتی اسلامی، پژوهشگران حوزهٔ تاریخ پزشکی، دانشجویان علوم دینی و کسانی که به دنبال شناخت ریشه‌های توصیه‌های بهداشتی در متون اسلامی هستند، مفید است. همچنین، برای افرادی که دغدغهٔ سلامت جسم و روان دارند و به دنبال توصیه‌های پیشگیرانه و سبک زندگی سالم بر اساس آموزه‌های دینی هستند، کاربردی خواهد بود.

فهرست کتاب صحیفه صحت

فصل اول: کلیات – به هدف دین و امامت، نقش زمان و مکان در فهم احادیث، بررسی سند و محتوای احادیث طبی، داستان نگارش رسالهٔ ذهبیه، شرح‌های مختلف بر این نامه و گزارشی از محتوای آن می‌پردازد. همچنین، فواید توجه به احادیث طبی و رابطهٔ آن‌ها با اعتقادات و مفهوم‌شناسی بهداشت، سلامت و درمان بررسی می‌شود.فصل دوم: بهداشت و پیشگیری – شامل مقدمه‌ای دربارهٔ اهمیت بهداشت، بهداشت خواب، دهان، مسافرت، حمام و ازدواج است. سپس به مواد غذایی مفید و مضر، روش صحیح غذاخوردن، رژیم غذایی متناسب با فصول و ماه‌های سال، اهمیت سازگاری غذا با بدن و رعایت اعتدال در خوردن و آشامیدن پرداخته می‌شود.فصل سوم: درمان – اصول کلی درمان، وجود دارو برای هر بیماری، اهمیت مراجعه به متخصص، پیشگیری از بیماری‌های بزرگ با درمان به موقع بیماری‌های کوچک، نقش تغذیه، ورزش، کم‌خوری شبانه، رعایت بهداشت فردی، توصیه‌هایی دربارهٔ حجامت و درمان‌های سنتی و نکاتی دربارهٔ درمان ضعف حافظه و بیماری‌های خاص را شامل می‌شود.

بخشی از کتاب صحیفه صحت

«بهداشت و سلامت از دغدغه‌های اساسی بشر در طول تاریخ بوده و هست و خواهد بود؛ چرا که سلامت جسم، زمینه‌ساز همهٔ فعالیت‌های علمی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و دینی است. بنابراین اگر بهداشت و سلامت انسان به خطر بیفتد، گویا همهٔ فعالیت‌های او در معرض خطر است. از این رو انسان به بهداشت و درمان خود اهمیت بسیاری می‌دهد. طبیعتاً این مسئله مهم مورد توجه دین و رهبران الهی نیز قرار گرفته است. از این رو می‌بینیم که قرآن کریم دربارهٔ بهداشت و درمان به اصول کلی بهداشت مثل لزوم استفاده از غذاهای پاک و پاکیزه و پرهیز از اسراف در غذاخوردن و آشامیدن پرداخته و به خواص درمانی برخی غذاها مثل عسل، مستقیماً اشاره کرده است. در روایات پیامبر و اهل بیت نیز به بهداشت و سلامت انسان توجه شده و این گونه احادیث آنان، با عنوان «احادیث طبی» گردآوری شده است. از این جمله رسالهٔ ذهبیه امام رضا است که گاهی با عنوان طب الرضا منتشر می‌شود. اما برای فهم این احادیث و استفاده از آن‌ها لازم است به چند نکتهٔ اساسی توجه کنیم.»