کتاب ایل عشایر خوزستان (مغان، اردبیل)

معرفی کتاب ایل عشایر خوزستان (مغان، اردبیل)

کتاب الکترونیکی «ایل عشایر خوزستان، مغان، اردبیل» نوشتهٔ «خدیجه کارخانه»، «ملیکا خندقی» و «ملینا خندقی» توسط انتشارات نظری منتشر شده است. این اثر به بررسی زندگی، آداب و رسوم و ساختار اجتماعی عشایر در مناطق خوزستان، دشت مغان و اردبیل می‌پردازد و تصویری از زیست سنتی و تحولات معاصر این جوامع ارائه می‌دهد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب ایل عشایر خوزستان (مغان، اردبیل)

این کتاب روایتی مستند و توصیفی از زندگی عشایر در سه منطقهٔ خوزستان، مغان و اردبیل است که با نگاهی نزدیک به جزئیات روزمره، آیین‌ها، کوچ‌نشینی و مناسبات خانوادگی و اجتماعی این جوامع می‌پردازد. نویسندگان با حضور در میان عشایر و ثبت مشاهدات خود، تلاش کرده‌اند تصویری واقعی از سبک زندگی، چالش‌ها و زیبایی‌های زندگی کوچ‌نشینی ارائه دهند. کتاب در سال ۱۴۰۳ منتشر شده و بخشی از آن به سفرنامه‌نگاری اختصاص دارد که تجربهٔ زیستن و هم‌نشینی با عشایر را بازتاب می‌دهد. روایت‌ها از زبان زنان و مردان ایل، کودکان و سالمندان، و حتی حیوانات اهلی، به خواننده امکان می‌دهد تا با لایه‌های مختلف فرهنگ و زیست عشایری آشنا شود. اثر حاضر نه‌تنها به توصیف آداب و رسوم و ساختار اجتماعی می‌پردازد، بلکه به تأثیرات طبیعت، تغییرات اقلیمی و تحولات معاصر بر زندگی عشایر نیز اشاره دارد. در کنار روایت‌های روزمره، بخش‌هایی از تاریخ و مبارزات عشایر و نقش آن‌ها در دفاع از سرزمین نیز در کتاب گنجانده شده است.

خلاصه کتاب ایل عشایر خوزستان (مغان، اردبیل)

این کتاب با روایت سفر و هم‌نشینی نویسندگان با عشایر خوزستان آغاز می‌شود؛ جایی که گرمای هوا، بازی کودکان در کنار چشمه و زندگی روزمرهٔ خانواده‌ها به تصویر کشیده می‌شود. نویسنده با ورود به روستاهای عشایری، از نزدیک با ساختار چادرها، تقسیم وظایف میان اعضای خانواده، و مناسبات اجتماعی آشنا می‌شود. روایت‌ها به جزئیات زندگی زنان، نقش آن‌ها در تهیهٔ غذا، بافتنی و مدیریت خانه و همچنین کارهای مردان در دامداری و کوچ می‌پردازد. در بخش‌هایی از کتاب، به مراسم‌ها، مهمان‌نوازی، جشن‌ها و آیین‌های سنتی اشاره می‌شود و نقش طبیعت و تغییرات فصلی در زندگی عشایر برجسته می‌گردد. نویسنده به چالش‌های زندگی کوچ‌نشینی، نبود امکانات اولیه، وابستگی به طبیعت و دشواری‌های تأمین معاش نیز می‌پردازد. بخش‌هایی از کتاب به سفر به دشت مغان و اردبیل اختصاص دارد؛ جایی که تفاوت‌های فرهنگی، زبان و آداب و رسوم ایل‌های مختلف روایت می‌شود. در این سفرنامه، تجربهٔ حضور در میان عشایر، مشاهدهٔ کارهای روزمره، شکار، پخت نان و کره، و گفتگو با بزرگان ایل بازتاب یافته است. کتاب با روایت‌هایی از تاریخ و مبارزات عشایر، قصه‌های شفاهی و خاطرات بزرگان پایان می‌یابد و تصویری چندلایه از زندگی، امیدها و دغدغه‌های این جوامع ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب ایل عشایر خوزستان (مغان، اردبیل) را خواند؟

این کتاب فرصتی فراهم می‌کند تا خواننده با زندگی واقعی عشایر ایران، دور از کلیشه‌ها و تصورات رایج، آشنا شود. روایت‌های عینی و توصیف‌های جزئی از مناسبات خانوادگی، آیین‌ها و چالش‌های روزمره، امکان درک عمیق‌تری از فرهنگ کوچ‌نشینی و نقش آن در تاریخ و جامعهٔ ایران را به دست می‌دهد. همچنین، کتاب به دغدغه‌های معاصر عشایر و تأثیرات تغییرات اقلیمی و اجتماعی بر سبک زندگی آن‌ها می‌پردازد.

خواندن کتاب ایل عشایر خوزستان (مغان، اردبیل) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای علاقه‌مندان به مردم‌شناسی، جامعه‌شناسی، تاریخ اجتماعی ایران و فرهنگ‌های بومی مفید است. همچنین کسانی که دغدغهٔ شناخت سبک زندگی عشایر، کوچ‌نشینی و تحولات روستاها و ایلات را دارند، می‌توانند از این اثر بهره ببرند.

فهرست کتاب ایل عشایر خوزستان (مغان، اردبیل)

- مقدمه: معرفی هدف کتاب و اهمیت مطالعهٔ زندگی عشایر در ایران. - بخش اول: عشایر خوزستان روایت زندگی روزمره، ساختار خانوادگی، نقش زنان و مردان، چالش‌های معیشتی و مناسبات اجتماعی در ایل‌های خوزستان. - بخش دوم: کوچ و مهاجرت توصیف فرآیند کوچ، آمادگی‌ها، مسیرهای کوچ و تأثیرات طبیعت و اقلیم بر زندگی عشایر. - بخش سوم: آیین‌ها و رسوم شرح مراسم سنتی، جشن‌ها، مهمان‌نوازی، قصه‌ها و باورهای رایج در میان عشایر. - بخش چهارم: دشت مغان و اردبیل روایت سفر به ایل‌های مغان و اردبیل، تفاوت‌های فرهنگی، زبان و آداب و رسوم، نقش مردان و زنان در زندگی روزمره. - بخش پنجم: تاریخ و خاطرات بازگویی قصه‌های شفاهی، خاطرات بزرگان ایل و نقش عشایر در مبارزات تاریخی و دفاع از سرزمین.

بخشی از کتاب ایل عشایر خوزستان (مغان، اردبیل)

«سایه‌بانی برای نشستن و آرامیدن. از این گرمای خشک سوزان تو را نجات می‌دهد. در این صحرا بخواهی سرپا بایستی و کار کنی باید بروی زیر آسمان تمام روز کسی در چادر نمی‌ماند. سیاه چادر روی سکوی کوتاهی است و از زمین ۲۰ سانت بالاتر است. دورتادور آن تا نیمه وسایل اندکی چیده‌اند وسیله‌ها را با پارچه‌های رنگی پنهان کرده‌اند. کف چادر یک فرش قرمز پهن شده و زینتش منقوله‌های رنگی است. نارنجی و سبز و قرمز و آبی که ننه عبداللّه آن را درست کرده است و هرکدام را همراه با یک چشم زخم به نوار فرمزی وصل کرده و از وسط یک ضلع تا کمی جلوتر از ضلع دیگر نصب کرده است. می‌گوید: «۳۰ تا کاموا بیورید تا برایتان درست کنم. رنگی باشد قشنگ‌تر است» ننه عبداللّه قد بلند و رشیدی دارد و سنش به زحمت به ۶۰ سال می‌رسد. پیراهن قهوه‌ای و گل‌دار تنش است. عینک طلایی فلزی زیبایی روی چشم دارد. امروزی و سرزبان‌دار است. با معلم شهری که در روستا در داخل چادر به بچه‌ها درس می‌دهد ایاغ است. او به چادر می‌رود و درس بچه‌ها را می‌پرسد. تا عبداللّه بیاید مرد خانه او است. ننه عبداللّه دستور می‌دهد زن‌ها بیرون چادر جمع شوند و به جنب‌وجوش می‌روند تا میوه بیاورند. میوه‌های شسته و خیس و تمیز در میوه‌خوری کریستال و بشقاب گل قرمزی چینی چای هم می‌آورند. به به. در استکان کمر باریک با قند و شکلات. چطور این همه شکستنی در کوچ نمی‌شکند؟»