کتاب فراتر از پایداری

معرفی کتاب فراتر از پایداری

کتاب الکترونیکی «فراتر از پایداری: بسط نظریهٔ طراحی و رشد فرازا» نوشتهٔ پاملا مانگ و بن هاگارد از گروه ریجنسیس، با ترجمهٔ هدی همایونی و محمدعلی خان‌محمدی و ویراستاری سمیه هاشمی، توسط مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی منتشر شده است. این کتاب به بررسی نظریه‌های نوین طراحی و توسعهٔ پایدار و فراتر از آن می‌پردازد و رویکردی تازه به ظرفیت‌های انسانی و طبیعی جوامع معاصر ارائه می‌دهد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب فراتر از پایداری

«فراتر از پایداری» در دوره‌ای نوشته شده که دغدغه‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی به نقطهٔ بحرانی رسیده‌اند و نظریه‌های رایج توسعه و طراحی دیگر پاسخگوی پیچیدگی‌های جهان امروز نیستند. نویسندگان با تکیه بر تجربه‌های گروه ریجنسیس، تلاش می‌کنند تصویری از سیر تحول نظریه‌های طراحی، از مدرن تا اکولوژیک و پایدار، ارائه دهند و نشان دهند که چرا حتی رویکردهای سبز و پایدار نیز برای حل بحران‌های کنونی کافی نیستند. کتاب با معرفی مفهوم «رشد فرازا» به‌عنوان مرحله‌ای فراتر از پایداری، بر ضرورت تغییر نگرش و بازتعریف رابطهٔ انسان و طبیعت تأکید می‌کند. این اثر با مثال‌های واقعی و تحلیل‌های نظری، به دنبال ارائهٔ چهارچوبی است که بتواند راهنمای عمل برای طراحان، برنامه‌ریزان و همهٔ کسانی باشد که دغدغهٔ توسعهٔ پایدار و شکوفایی جوامع انسانی و طبیعی را دارند.

خلاصه کتاب فراتر از پایداری

پیام اصلی کتاب «فراتر از پایداری» این است که نظریه‌های رایج توسعه و طراحی، حتی با رویکردهای سبز و پایدار، نمی‌توانند به‌تنهایی پاسخگوی چالش‌های پیچیدهٔ عصر حاضر باشند. نویسندگان با مرور تاریخی بر سیر تحول نظریه‌های طراحی، نشان می‌دهند که رویکرد مدرن با تأکید بر تسلط انسان بر طبیعت و بهره‌برداری حداکثری، به زوال و بحران‌های زیست‌محیطی و اجتماعی انجامیده است. رویکردهای سبز و اکولوژیک نیز، هرچند آسیب‌ها را کاهش داده‌اند، اما قادر به توقف روند زوال نبوده‌اند. نظریهٔ پایداری با هدف حفظ ظرفیت‌های موجود، بیشتر بر تعادل و مدیریت بحران تمرکز دارد و کمتر به رشد و تکامل سامانه‌های زنده توجه می‌کند. در مقابل، نظریهٔ «رشد فرازا» بر این باور است که باید به جای حفظ وضع موجود، به دنبال ارتقای ظرفیت‌های انسانی، اجتماعی و طبیعی و ایجاد سامانه‌هایی باشیم که بتوانند به‌طور پویا و تکاملی با تغییرات محیطی و اجتماعی سازگار شوند. این رویکرد بر مشارکت، خلاقیت، شناخت ظرفیت‌های بومی و پیوند عمیق با مکان تأکید دارد و طراحی را نه صرفاً خلق ساختارهای فیزیکی، بلکه فرآیندی برای توانمندسازی جوامع و طبیعت می‌داند. کتاب با مثال‌هایی از پروژه‌های واقعی، نشان می‌دهد که چگونه می‌توان با تغییر نگرش و عمل، از چرخهٔ زوال فاصله گرفت و به سوی شکوفایی و رشد فرازا حرکت کرد.

چرا باید کتاب فراتر از پایداری را خواند؟

این کتاب با عبور از مرزهای رایج توسعهٔ پایدار، چارچوبی نظری و عملی برای مواجهه با بحران‌های پیچیدهٔ زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی ارائه می‌دهد. «فراتر از پایداری» با طرح مفهوم رشد فرازا، مخاطب را به بازاندیشی در نقش انسان، طراحی و توسعه دعوت می‌کند و راه‌هایی برای توانمندسازی جوامع و طبیعت پیشنهاد می‌دهد. مطالعهٔ این اثر می‌تواند دیدگاه‌های تازه‌ای دربارهٔ پایداری، مشارکت، ظرفیت‌های بومی و پیوند انسان و طبیعت ایجاد کند و الهام‌بخش پروژه‌های نوآورانه در حوزه‌های معماری، شهرسازی و برنامه‌ریزی باشد.

خواندن کتاب فراتر از پایداری را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای معماران، شهرسازان، برنامه‌ریزان، فعالان محیط‌زیست، پژوهشگران توسعه و همهٔ کسانی که دغدغهٔ پایداری، رشد جوامع و طراحی آینده‌نگر دارند مناسب است. همچنین برای دانشجویان و اساتید رشته‌های معماری، شهرسازی، محیط‌زیست و توسعهٔ پایدار منبعی ارزشمند به‌شمار می‌آید.

فهرست کتاب فراتر از پایداری

- پیشگفتار مترجمان و نویسندگان: معرفی دغدغه‌ها و اهداف کتاب و زمینه‌های نظری و عملی رشد فرازا. - تغییر نگرش: بررسی ضرورت تغییر رویکرد در مواجهه با بحران‌های زیست‌محیطی و اجتماعی. - توسعهٔ فرازا: تبیین مفهوم رشد فرازا و تفاوت آن با توسعهٔ پایدار و رویکردهای سبز و اکولوژیک. - ما همگی طراح هستیم: تأکید بر نقش مشارکت همگانی و ظرفیت‌های انسانی در فرآیند طراحی و توسعه. - آیندهٔ پایداری: تحلیل روندهای جهانی، چالش‌های پایداری و ضرورت عبور از رویکردهای سنتی. - نیاز به یکپارچگی: بررسی اهمیت پیوند میان راهبردهای مختلف و نقش سامانه‌های زنده در توسعه. - پایداری به‌واقع چیست؟: واکاوی معانی مختلف پایداری و نقد رویکردهای رایج. - رشد و توسعهٔ فرازا: معرفی سطوح عملکرد سامانه‌های زنده و نقش فرازایش در تکامل جوامع و طبیعت. - اقدامات توسعه‌بخش: ارائهٔ نمونه‌های عملی از پروژه‌های موفق و بررسی فرآیندهای مشارکتی و توسعه‌بخش. - واژه‌نامه و نمایه: توضیح مفاهیم کلیدی و راهنمای اصطلاحات تخصصی کتاب.

بخشی از کتاب فراتر از پایداری

«بحران‌های عصر حاضر فرصت و قابلیت ویژه‌ای ایجاد می‌کند تا انسان‌ها بتوانند براساس آن نحوة سُکناگزیدن در زمین را دگرگون سازند. برای این کار ما باید بیاموزیم به تحولات جهاأنی به‌شدت پیش‌بینی‌ناپذیر خلاقانه پاسخ دهیم. ما باید بتوانیم مکان‌هایی را که در آن کار و زندگی می‌کنیم [ازنظر فرهنگی, اقتصادی, اجتماعی و محیطی] شکوفا کنیم. نه اینکه فقط تعادل ناپایدارآنها را حفظ کنیم. ما باید پیچیدگی زیبا و ذاتی زندگی را یک منبع نوآوری و تکامل در نظر بگیریم. ما باید روش‌های جدید برای مشارکت در یک جهان پویا را کشف کنیم. داستان حکیمی پیر این لحظة تاریخی ما را به‌خوبی توصیف می‌کند: روزگاری مردی بود که در روستای خود و مناطق اطراف به خردمندی مشهور بود. دو جوان تصمیم گرفتند او را بیازمایند. یکی یه دیگری گفت هییا یک پرتد؛ کوچک بگیریم. از او می‌پرسیم, که پرنده زشده است ربا مرده. ار گویت: تننه است» من آز را غر فستانم نس و لقر بگبویک سره اسنته سر آن را پرواز می‌دهم و به او ثابت می‌کنم که اشتباه کرده است.» وقتی نزدیک حکیم رسیدند. جوان فریاد زد «پیرمرد. در دستان من یک پرنده است. تو دانای کلی. آیا می‌توانی بگویی که زنده است یا مرده؟» مرد حکیم در چشمان او نگاه کرد و با لبخندی جواب داد «در دستان توست».