کتاب گستره تمکین عام زوجه از منظر فقه مذاهب اسلامی

کتاب «گستره تمکین عام زوجه از منظر فقه مذاهب اسلامی» نوشتۀ محمود ویسی و رعنا صفائی است و انتشارات دیبادخت آن را منتشر کرده است. این اثر با کاوش در نقاط اختلاف و اشتراک مذاهب مختلف، گامی ارزشمند برای تقریب دیدگاه‌ها و فهم منصفانه‌تر از روابط خانوادگی در اسلام برداشته است.

درباره کتاب گستره تمکین عام زوجه از منظر فقه مذاهب اسلامی

کتاب گستره تمکین عام زوجه از منظر فقه مذاهب اسلامی، اثری پژوهشی و تحلیلی در زمینۀ فقه خانواده است که با نگاهی تطبیقی، به یکی از مباحث حساس و پرچالش در روابط زن و شوهر در نظام حقوقی اسلام می‌پردازد: تمکین زن از شوهر. موضوعی که نه‌تنها ریشه در متون فقهی دارد، بلکه در عمل، بازتاب‌های اجتماعی، اخلاقی و حقوقی گسترده‌ای در زندگی مشترک دارد.

در کتاب گستره تمکین عام زوجه از منظر فقه مذاهب اسلامی، نویسنده تلاش کرده است با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع معتبر فقهی، حدود، مبانی و استثنائات مربوط به تمکین عام را از دیدگاه فقه امامیه و مذاهب چهارگانۀ اهل‌سنت بررسی کند. تمکین که به معنای اطاعت زن از شوهر تعریف می‌شود، بیش از آنکه صرفاً ناظر به مسائل جنسی باشد، در این کتاب به‌عنوان یکی از آثار عقد نکاح بررسی شده است؛ اثری که از لحظۀ انعقاد عقد، برای زن مسئولیت‌هایی پدید می‌آورد؛ اما درعین‌حال در دایرهٔ انصاف، عدل و حکمت شرعی معنا می‌یابد.

یکی از نکات برجستۀ کتاب گستره تمکین عام زوجه از منظر فقه مذاهب اسلامی، بررسی پرسش‌برانگیزترین بخش این موضوع است: آیا شرط عدم تمکین در ضمن عقد نکاح صحیح است؟ پاسخ به این پرسش، محل اختلاف در میان مذاهب اسلامی است. نویسنده با ظرافت نشان می‌دهد که فقهای امامیه تا چه حد بر مبنای اهداف نکاح، همچون تولیدمثل یا مودت و رحمت، دربارۀ مشروعیت یا بطلان این شرط نظر داده‌اند و در مقابل، فقهای اهل‌سنت چرا این شرط را مخالف مقتضای عقد و در نتیجه باطل تلقی کرده‌اند.

نویسنده در کتاب  گستره تمکین عام زوجه از منظر فقه مذاهب اسلامی تلاش می‌کند تمکین را نه به‌عنوان ابزاری برای سلطهٔ مردانه، بلکه به‌عنوان یکی از اجزای نظام حقوقی دوطرفه و متعادل در خانواده اسلامی تحلیل کند. ازاین‌رو، بر هشدارهای فقهی در برابر سوءاستفاده مردان از حکم تمکین و همچنین توصیه‌های اخلاقی و عاطفی اسلام دربارۀ احترام متقابل زن و شوهر نیز تأکید شده است. این نگاه متوازن، کتاب را از صرفاً یک بحث فقهی خشک، به متنی قابل‌درک‌تر و کاربردی‌تر برای علاقه‌مندان به حقوق خانواده تبدیل کرده است.

خواندن کتاب گستره تمکین عام زوجه از منظر فقه مذاهب اسلامی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دانشجویان حقوق، پژوهشگران فقه تطبیقی و کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تری از مناسبات حقوقی و اخلاقی زن و شوهر در چارچوب شریعت اسلامی هستند، پیشنهاد می‌کنیم.