کتاب درآمدی بر فقه تربیت

معرفی کتاب درآمدی بر فقه تربیت

کتاب الکترونیکی «درآمدی بر فقه تربیت (مدرسه فصلی- زمستان ۱۴۰۰)» به تقریر و تحقیق مجتبی کفیل و با همکاری پژوهشگاه فقه نظام و مرکز جامع علوم اسلامی ولی امر (عج) منتشر شده است. این اثر مجموعه‌ای از مباحث علمی و پژوهشی درباره فقه تربیت اسلامی است که در قالب نشست‌های تخصصی با حضور اساتید و پژوهشگران حوزه علمیه گردآوری شده است. موضوع کتاب بررسی مبانی، اصول و پیشینه فقه تربیت و جایگاه آن در نظام‌سازی اسلامی است. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب درآمدی بر فقه تربیت

این کتاب به بررسی فقه تربیت از منظر اسلامی می‌پردازد و تلاش دارد جایگاه این دانش را در نظام‌سازی و تمدن‌سازی اسلامی تبیین کند. اثر حاضر حاصل نشست‌های علمی مدرسه فصلی فقه تربیت است که با حضور اساتید برجسته‌ای مانند «محسن اراکی»، «ابوالقاسم مقیمی حاجی»، «محمدل عالم‌زاده نوری» و دیگر پژوهشگران برگزار شده است. کتاب در سال ۱۴۰۰ تدوین شده و به دغدغه‌های حوزه‌های علمیه درباره نقش فقه تربیت در سیاست‌گذاری، قانون‌گذاری و اجرای نظام اسلامی پاسخ می‌دهد. ساختار کتاب بر پایه ارائه مباحث نظری، پیشینه تاریخی، تحلیل منابع فقهی و بررسی تعامل فقه با علوم تجربی شکل گرفته است. در کنار مباحث نظری، نمونه‌هایی از استنباط‌های فقهی تربیتی و تحلیل روایات و آیات مرتبط با تربیت اسلامی نیز ارائه شده است. این کتاب به عنوان یک منبع مقدماتی برای آشنایی با ابعاد مختلف فقه تربیت و کاربردهای آن در جامعه اسلامی تدوین شده است.

خلاصه کتاب درآمدی بر فقه تربیت

کتاب «درآمدی بر فقه تربیت» با هدف تبیین مبانی و اصول فقه تربیت اسلامی آغاز می‌شود و ابتدا مفاهیمی مانند فقه، تربیت، نظام و فقه نظام تربیت را روشن می‌کند. در ادامه، جایگاه فقه تربیت در تمدن‌سازی اسلامی و ضرورت آن برای پاسخ‌گویی به نیازهای حکومت اسلامی بررسی می‌شود. نویسندگان با مرور پیشینه تاریخی و تراث فقهی، نشان می‌دهند که مسائل تربیتی همواره در منابع فقهی، اخلاقی و روایی مورد توجه بوده است. کتاب به تحلیل نقش حاکمیت و مردم در تعلیم و تربیت، اهمیت خانواده و محیط‌های تربیتی، و عوامل تأثیرگذار بر تربیت اجتماعی می‌پردازد. همچنین، روش‌های مختلف استنباط احکام تربیتی، تعامل فقه با علوم تجربی و نقش قرآن و روایات در تولید دانش تربیتی اسلامی مورد بحث قرار می‌گیرد. در بخش‌هایی از کتاب، نمونه‌هایی از استنباط‌های فقهی درباره مسائل تربیتی مانند عدالت میان فرزندان، بازی با کودکان و تربیت جنسی ارائه شده است. اثر حاضر تلاش می‌کند تصویری جامع از جایگاه فقه تربیت در نظام علمی و عملی جامعه اسلامی ارائه دهد و به پرسش‌های نوپدید در این حوزه پاسخ دهد.

چرا باید کتاب درآمدی بر فقه تربیت را خواند؟

این کتاب فرصتی فراهم می‌کند تا مخاطبان با مبانی و اصول فقه تربیت اسلامی آشنا شوند و نقش آن را در نظام‌سازی و تمدن‌سازی اسلامی درک کنند. اثر حاضر با گردآوری مباحث اساتید و پژوهشگران حوزه علمیه، به دغدغه‌های روز جامعه اسلامی درباره تعلیم و تربیت پاسخ می‌دهد و نمونه‌هایی از استنباط‌های فقهی تربیتی را به‌صورت کاربردی بررسی می‌کند. مطالعه این کتاب برای کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تر نسبت میان دین، تربیت و جامعه هستند، مفید خواهد بود.

خواندن کتاب درآمدی بر فقه تربیت را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران و دانشجویان حوزه‌های علوم اسلامی، مربیان و معلمان علاقه‌مند به تعلیم و تربیت اسلامی، و افرادی که دغدغه نظام‌سازی و تمدن‌سازی اسلامی دارند، مناسب است. همچنین برای طلاب و اساتید حوزه علمیه که به دنبال آشنایی با فقه تربیت و کاربردهای آن در جامعه معاصر هستند، توصیه می‌شود.

فهرست کتاب درآمدی بر فقه تربیت

- نشست اول: مبانی و اصول فقه نظام تربیت به بررسی مفاهیم پایه‌ای فقه تربیت، نقش حاکمیت و مردم در تعلیم و تربیت، اهمیت خانواده و محیط‌های تربیتی و عوامل تأثیرگذار بر تربیت اجتماعی می‌پردازد.- نشست دوم: ماهیت و قلمرو فقه تربیت تعریف تربیت، نسبت آن با اخلاق و انسان‌شناسی، اقسام تربیت و روش‌های مختلف استنباط گزاره‌های تربیتی را بررسی می‌کند.- نشست سوم: پیشینه و تراث فقهی فقه تربیت مروری بر پیشینه تاریخی مسائل تربیتی در منابع فقهی، اخلاقی و روایی و تحلیل جایگاه مربیان و شرایط تربیت در فقه اسلامی.- نشست چهارم: جایگاه فقه تربیت در تمدن‌سازی نقش فقه تربیت در پاسخ‌گویی به نیازهای حکومت اسلامی و ارتباط آن با مؤلفه‌های تمدن‌سازی.- نشست‌های بعدی: قرآن‌پژوهی تربیتی، روایت‌پژوهی تربیتی، نمونه‌هایی از استنباط‌های فقهی تربیتی، تعامل فقه با علوم تجربی و بررسی مسائل نوپدید تربیتی.هر فصل با پرسش و پاسخ‌هایی همراه است که به رفع ابهامات و تعمیق مباحث کمک می‌کند.

بخشی از کتاب درآمدی بر فقه تربیت

«فقه نظام یا فقه کلان، فقهی است که به بررسی تکالیف حکومت می‌پردازد؛ تکالیف جامعه‌ای که حاکم آن، حاکم اسلامی و ساختار آن، ساختار نظام اسلامی است. در این فقه هم تکالیف حاکم بیان می‌شود و هم تکالیف آحاد مردم. این رویکرد در برخی مسائل، موجب تفاوت و تمایز این فقه با فقه خرد می‌شود. بخشی از تفاوت در موضوع است و بخشی در محمول. به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین وظایف حوزه‌های علمیه در شرایط کنونی، استنباط چنین فقهی است. مراد از فقه نظام تربیت احکامی است که به‌وسیله آنها جامعه‌ای در تراز امت رسول الله، با توجه به ویژگی‌هایی که در قرآن درباره این جامعه بیان شده، تربیت می‌شود. بنابراین موضوع این فقه، هم جامعه است و هم سیستم حاکمیتی آن. همان‌گونه که گفته شد، احکام در فقه نظام تربیت، در راستای تربیت بر امت: «کنتم خیر أمة أخرجت للناس» و «امت وسط» تأسیس و تشریع شده است. شهادت در این آیه به معنای شهادت عملی است یعنی جامعه اسلامی باید به‌گونه‌ای باشد که هر کس که می‌خواهد بفهمد خوب بودن چگونه است؟ به آن جامعه نگاه کند.»