کتاب تغییرات اجتماعی

«تغییرات اجتماعی» نوشته دکتر غلامرضا غفاری (-۱۳۴۳) و دکتر عادل ابراهیمی لویه (-۱۳۴۱) است.

کتاب حاضر در قالب چهارده فصل تنظیم شده است. فصل اول به طرح مبانی و مفاهیم مربوط به تغییر اجتماعی اختصاص دارد که در آن تلاش شده تا جایگاه، اهمیت و فضای مفهومی تغییر اجتماعی روشن شود. در فصل دوم، روش‌های مطالعه تغییر اجتماعی با تأکید بر روش‌های تاریخی و تطبیقی مورد بحث قرار گرفته است. در فصل سوم، تحت عنوان تطور تاریخی جوامع، روند تغییرات عمده‌ای که جوامع انسانی در گذار تاریخی خود از مرحله شکار و گردآوری خوراک تا جامعه فراصنعتی داشته‌اند نشان داده شده است. فصل‌های چهارم تا ششم به ابعاد نظری تغییر اجتماعی اختصاص دارند که ابتدا اندیشه کلاسیک‌های جامعه‌شناسی در مورد تغییر اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته، سپس در قالب دو رویکرد ساختی ـ کارکردی و تضاد به طرح ابعاد نظری موضوع پرداخته شده است.

در فصل هفتم به نقش عاملیت و کارگزاری انسان، در قالب نقشی که نخبگان،‌ زنان و جوانان در فرآیند تغییراجتماعی دارند، توجه شده است. در فصل هشتم از جنبش‌های اجتماعی به مثابه نوعی تغییر اجتماعی و نیز سازوکاری برای تغییرات بعدی، در پرتو تبیین‌های نظری که از آنها وجود دارد بحث شده است. در فصل نهم در مورد سهم و نقش ساختارهای اجتماعی و سیاسی، با تأکید بر دولت و سنخ‌شناسی‌های مربوط به دولت، و نقشی که دولت‌ها در تغییر و تحولات اجتماعی دارند مطالبی ارائه شده است. در فصل دهم از نقش و تأثیری که ایدئولوژی در روند تغییرات اجتماعی دارد بحث شده است. در فصل یازدهم پیوند بین تکنولوژی، صنعتی شدن و تغییر اجتماعی و نقشی که تکنولوژی و صنعتی شدن در دیوانسالار شدن جوامع و نیز تغییراتی که بواسطه صنعتی شدن در نهاد خانواده به‌وجود آمده است مورد بحث قرار گرفته است. فصل دوازدهم به الگوهای تغییر چون تکامل، اشاعه، فرهنگ‌پذیری و بسترهای تغییر اجتماعی چون شهری‌شدن و نوسازی اختصاص دارد. در فصل سیزدهم پس از بیان فضای مفهومی سنت، تجدد و جهانی شدن، از چگونگی پیوند آن‌ها و ارتباط‌شان با تغییر اجتماعی بحث شده است. فصل چهاردهم به هزینه‌های اجتماعی، روانی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و آموزشی تغییر اجتماعی اختصاص دارد.