کتاب مثنوی معنوی (دفتر چهارم)

کتاب مثنوی معنوی (دفتر چهارم) نوشتۀ مولانا جلال‌الدین محمد بلخی مولوی با ترجمۀ رینولد نیکلسون و گردآوری فاضل به‌نژاد در انتشارات آرایه به چاپ رسیده است. این کتاب دوزبانه، نسخۀ ترجمه‌ و تصحیح‌شدۀ نیکلسون است.

درباره کتاب مثنوی معنوی (دفتر چهارم)

مثنوی معنوی سرودۀ مولانا جلال‌الدین محمد بلخی شاعر و عارف ایرانی است. کتاب مثنوی ۲۶ هزار بیت دارد و در ۶ دفتر سروده شده است. کتاب حاضر دفتر چهارم آن است. در مثنوی معنوی حکایات بسیاری آمده و مولانا با استفاده از تمثیل‌های دلنشین مقصود و پیام خود را رسانده است. در مثنوی معنوی (دفتر چهارم) هم مانند دفترهای دیگر، مولانا با قصه‌ها و داستان‌هایی زیبا در پی رساندن مفاهیم و مقصود عرفانی است. متن کتاب مثنوی معنوی (دفتر چهارم) دوزبانه است و در کنار نسخۀ ترجمه‌ای که رینولد نیکلسون به زبان انگلیسی انجام داده معادل فارسی آن هم گنجانده شده است.

خواندن کتاب مثنوی معنوی (دفتر چهارم) را به چه کسانی پیشنهاد می کنیم

به دوستداران شعر کهن فارسی پیشنهاد می‌کنیم.

دربارۀ مولانا جلال‌الدین محمد بلخی

مولانا جلال‌الدین محمد بلخی در ۶۰۴ هجری قمری در بلخ به دنیا آمد؛ اما چندسال بعد، کمی پیش از زمانی که مغولان به ایران حمله کردند و به‌دلیل مشکلی که پدرش بهاولد با دستگاه سلطنتی داشت، به قونیه مهاجرت کردند. مولانا آنجا بزرگ شد و شیخ شهر شد. برای خودش دستگاهی و مجالس وعظ و ارشاد و درسی ترتیب داد. به‌همین دلیل هم بود که از سفر رفتن به شیوۀ عرفا معاف شد و در عوض، پیری که او را به عالم عرفان کشاند، یعنی شمس در جست‌وجو و طلب او به سفر رفت و او را یافت. شمس و مولانا مدتی را با یکدیگر روزگار گذرانیدند و در همان هنگام بود که عمیق‌ترین تحولات روحی در مولانا رخ داد و او را به چیزی بدل کرد که امروزه می‌شناسیم. مولانا به جز مثنوی معنوی آثار دیگری هم دارد. فیه ما فیه که مجموعه‌ای از تقریرات او است؛ پاسخ‌های او به پرسش‌های گوناگون اخلاقی، عرفانی، شرح و تفسیر آیات و احادیث؛ مکتوبات او که نامه‌هایش برای امور جاری زندگی مریدان و آشنایان بود؛ مجالس سبعه که خطابه‌ها و موعظه‌های اوست و دیوان اشعار که شامل شورانگیزترین غزلیاتش است. مولانا در ۶۷۲ هجری قمری در قونیه درگذشت.

درباره رینولد نیکلسون

رینولد نیکلسون در ۱۹ اوت ۱۸۶۸ در انگلیس به دنیا آمد. او خاورشناس، اسلام‌شناس، شارح و مترجم آثار عرفانی از فارسی به انگلیسی است. نیکسون تحصیلات عالی خود را در دانشگاه ابردین در اسکاتلند جایی که پدرش استاد آنجا بود آغاز کرد. سپس به دانشگاه کمبریج رفت و به فراگرفتن ادب یونانی و لاتین مشغول شد. از آنجا که پدربزرگ او علاقه‌مند به زبان عربی و تاریخ عرب بود، از کودکی به آموختن زبان عربی و معارف اسلامی تمایل پیدا کرد و در کمبریج به تحصیل زبان عربی پرداخت. بعد از آنکه برای اولین بار به دیدار ادوارد براون، شرق‌شناس مشهور رفت، به آموختن فارسی مشغول شد. چون ادوارد براون دلبستگی خاصی به آثار عارفان ایران داشت، نیکلسون برای پایان‌نامهٔ دکتری خود به راهنمایی او دیوان شمس، مجموعهٔ غزل‌های جلال‌الدین محمد بلخی را برگزید و منتخبی از آن را در ۱۸۹۸ در ۳۰سالگی به انگلیسی ترجمه کرد و همراه با متن اصلی به چاپ رساند. نیکلسون در ۱۹۰۱ به معلمی زبان فارسی در دانشگاه لندن منصوب شد و یک سال بعد همین سمت را در دانشگاه کمبریج عهده‌دار شد و این مقام را تا زمان درگذشت ادوارد براون در ۱۹۲۶ دارا بود. او طی این دوران بسیاری از متون مهم فارسی و عربی را ترجمه، تصحیح و منتشر کرد. همچنین تعدادی از برجسته‌ترین خاورشناسان انگلیسی تربیت‌یافتگان او بودند. از آثار و متون فارسی که او تصحیح انتقادی کرد می‌توان به منتخب دیوان شمس اشاره کرد. بعد از آن تصحیح تذکرةالاولیا را عطار انجام داد که جلد اول در ۱۹۰۵ و جلد دوم در ۱۹۰۷ به انضمام فهرست اعلام و لغات نادر با مقدمه‌ای از محمد قزوینی در شرح حال فریدالدین عطار در لندن منتشر شد. مهم‌ترین اقدام نیکلسون در این حوزه، متن مثنوی مولوی بود که در ۳ جلد و طی سالیان دراز تصحیح و تنقیح کرد. نیکلسون در ۲۷ اوت ۱۹۴۵ درگذشت.