کتاب مقابله با پرخاشگری در کودکان (جلد دوم؛ برنامه گروهی کودکان)

کتاب مقابله با پرخاشگری در کودکان (جلد دوم؛ برنامه گروهی کودکان) با عنوان اصلی Coping power: child group program: facilitator guide نوشتهٔ کارن سی. ولز و جان لاکمن و لیزا ا. لنهارت، ترجمهٔ شیرین ولی زاده و رحمان‌ بردی اوزونیدوجی و ویراستهٔ لیلی حسینی است. انتشارات ارجمند این کتاب را منتشر کرده است. اثر حاضر که در دستهٔ روان‏‌درمانی کودکان قرار می‌گیرد، در باب اختلالات رفتاری در کودکان و پرخاشگری در این گروه سنی است. این کتاب جزو مجموعهٔ «برنامه‌های اثربخش» است و به‌عنوان یک راهنمای کاربردی برای مشاوران، روان‌شناسان و سایر متخصصان بالینی طراحی شده است. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مقابله با پرخاشگری در کودکان (جلد دوم؛ برنامه گروهی کودکان) اثر کارن سی. ولز و جان لاکمن و لیزا ا. لنهارت

کتاب «مقابله با پرخاشگری در کودکان (جلد دوم؛ برنامهٔ گروهی کودکان)» که نخستین‌بار در سال ۲۰۰۸ میلادی و در ایران در سال ۱۳۹۰‏‬‬‏ و ۱۳۹۹ (چاپ دوم) منتشر شده، به مشاوران، روان‌شناسان و سایر متخصصان بالینی کمک می‌کند تا برنامهٔ مداخله‌ای اثبات‌شدهٔ «قدرت مقابله» را برای کودکان اجرا کنند. هدف این برنامه را آموزش به کودکان پرخاشگر در زمینهٔ شناسایی و ابراز احساساتشان به‌شیوه‌ای غیرخشونت‌آمیز اعلام کرده‌اند. بخش کودک این برنامه شامل ۳۴ جلسهٔ گروهی ساختاریافته با رویکرد شناختی - رفتاری و جلسات فردی دوره‌ای است که بر اهدافی نظیر تقویت توانایی هدف‌گذاری، مدیریت خشم، ارتقای مهارت‌های اجتماعی، حل مسئله و افزایش مقاومت در برابر فشار منفی هم‌سالان تمرکز دارد. این راهنما با ارائهٔ ساختاری جلسه‌به‌جلسه و دستورالعمل‌های مفصل شامل متن‌های نمونه، تمرین‌های ایفای نقش، فعالیت‌های گروهی و تکالیف خانگی، اجرای منظم و مؤثر این مداخله را برای تسهیل‌گران گروه امکان‌پذیر می‌سازد. بخش والدینی این برنامه شامل ۱۶ جلسهٔ گروهی است که در طول سال‌های پنجم و ششم دبستان برگزار می‌شود. به والدین روش‌های تقویت رفتارهای مثبت فرزندانشان و همچنین تکنیک‌های انضباطی مؤثر برای از بین بردن رفتارهای منفی آموزش داده می‌شود. مهارت‌های بهبود ارتباطات خانوادگی، ارائهٔ حمایت تحصیلی در خانه و ایجاد انسجام خانوادگی نیز مورد توجه قرار گرفته است؛ همچنین والدین یاد می‌گیرند چگونه دستورالعمل‌های مؤثر بدهند و قوانین و انتظارات متناسب با سن برای فرزندانشان در خانه تعیین کنند. علاوه‌بر این مهارت‌های اساسی فرزندپروری، این برنامه تکنیک‌های آرام‌سازی را شرح می‌دهد که والدین می‌توانند برای مقابله با استرس خود از آن‌ها استفاده کنند. نکاتی برای مراقبت از نیازهای شخصی و راهبردهای مؤثر مدیریت زمان نیز به کاهش چالش‌های فرزندپروری یک کودک پرخاشگر کمک می‌کند.

چرا باید کتاب مقابله با پرخاشگری در کودکان (جلد دوم؛ برنامه گروهی کودکان) را بخوانیم؟

این برنامهٔ توانمندسازی مقابله‌ای برای استفاده با کودکان پرخاشگر پیش از نوجوانی و اوایل نوجوانی و والدین آن‌ها طراحی شده است و اغلب در حوالی زمان انتقال کودکان به مدرسهٔ راهنمایی ارائه می‌شود. پرخاشگری یکی از پایدارترین رفتارهای مشکل‌ساز در دوران کودکی است که اگر به‌طور مؤثر به آن پرداخته نشود، می‌تواند منجر به پیامدهای منفی در نوجوانی مانند مصرف مواد مخدر و الکل، ترک تحصیل و غیبت از مدرسه، بزهکاری و خشونت شود. این برنامه در کمک به جلوگیری از این نوع مشکلات مؤثر بوده است.

کتاب مقابله با پرخاشگری در کودکان (جلد دوم؛ برنامه گروهی کودکان) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب را به مشاوران، روان‌شناسان و سایر متخصصان بالینی که برنامهٔ قدرت مقابله را برای گروه‌های والدین اجرا می‌کنند، پیشنهاد می‌کنیم.

درباره کارن سی. ولز

«کارن سی. ولز» دانشیار روان‌شناسی پزشکی در بخش روان‌شناسی و علوم رفتاری مرکز پزشکی دانشگاه دوک، مدیر کلینیک و برنامهٔ پژوهشی خانواده و همچنین مدیر دورهٔ کارآموزی روان‌شناسی در همین مرکز بوده است. او مقالات متعددی در زمینهٔ درمان‌های روان‌شناختی کودکان و اختلالات روانی بزرگسالان به‌ویژه در زمینهٔ اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی، اختلال نافرمانی مقابله‌ای، افسردگی، خودکشی بزرگسالان و نقش عوامل خانوادگی و والدین در درمان و اثربخشی آن‌ها منتشر کرده است. «کارن سی. ولز» و «جان لاکمن» ۱۵ سال در زمینهٔ توسعه و ارزیابی برنامهٔ قدرت مقابله با یکدیگر همکاری کرده‌اند.

درباره جان لاکمن

«جان لاکمن» استاد و سرپرست بخش اختلال نافرمانی مقابله‌ای در کلینیک روان‌شناسی دانشگاه آلاباما و مدیر مرکز پیشگیری از مشکلات رفتاری جوانان در این دانشگاه بوده است. او بیش از ۲۴۰ اثر در زمینهٔ عوامل خطر، شناخت اجتماعی و پژوهش‌های مداخله‌ای و پیشگیرانه درمورد کودکان پرخاشگر از جمله پژوهش در زمینهٔ مداخله‌ی قدرت مقابله چاپ کرده است؛ همچنین سردبیر ارشد مجلهٔ روان‌شناسی کودکان (غیرطبیعی) استثنایی و عضو بخش پژوهشی NIH در زمینهٔ رشد روان‌شناختی، خطر و پیشگیری بوده است. دکتر لاکمن رئیس هیئت روان‌شناسی بالینی کودک و نوجوان آمریکا هم بوده است.

درباره لیزا ا. لنهارت

«لیزا ا. لنهارت» روان‌شناس ارشد خدمات آموزشی و ارزیابی در مراکز آموزشی و درمانی (TLC) در مریلند و روان‌شناس بالینی کودکان بوده که به‌مدت ۱۵ سال خدمات درمانی و تشخیصی مبتنی بر پژوهش را به کودکان و خانواده‌ها ارائه کرده است. او تجربهٔ نظارت گسترده‌ای بر دانشجویان و متخصصان داشته و به‌طور منظم با سایر متخصصان در قالب تیم‌های چندرشته‌ای مشاوره کرده است. دکتر لنهارت سرپرست بخش ارزیابی در TLC بوده و کیفیت بالینی تمامی ارزیابی‌ها و درمان‌های انجام‌شده در این مرکز را بررسی کرده است. او سه سال هماهنگ‌کنندهٔ پروژهٔ برنامهٔ قدرت مقابله بوده و از راهکارهای ارائه‌شده در این برنامه برای کودکان و خانواده‌ها استفاده کرده است.

بخشی از کتاب مقابله با پرخاشگری در کودکان (جلد دوم؛ برنامه گروهی کودکان)

«فصل ۳۰ :جلسه ۲۸: تعارض با خواهر و برادر و حل مسأله

وسایل مورد نیاز

- وایت‌برد و ماژیک

- صندوق جوایز

رئوس مطالب

- مرور جلسه پیش و تکالیف آن

- مرور صفحات مربوط به اهداف هفتگی

- در مورد مسائل مربوط به درگیری‌های خواهر و برادر صحبت کنید

- از راه حل‌های جایگزین برای مشکلات مربوط به درگیری با خواهر و برادر استفاده کنید

- اهداف هفتگی جدیدی تعیین کنید

مرور جلسه پیشین

جلسه را با سؤالاتی از هر کودک برای یادآوری نکته‌ای از جلسه گروهی پیشین، آغاز کنید. در هر جلسه باید از بخش مرور برای یادآوری پیام اصلی هفته پیش استفاده شود.

مرور صفحات اهداف هفتگی

بررسی کنید که بچه‌ها صفحات هدف هفتگی‌شان را کامل کرده باشند. به یاد داشته باشید که به آن‌ها برای رسیدن به اهدافشان امتیاز دهید.

شناخت مشکلات تعارض با خواهر و برادر

شناسایی مشکل

از اعضاء گروه بخواهید در مورد کشمکش‌های مختلفی که بین آن‌ها پیش آمده یا می‌توانست پیش آید صحبت کنند. یک یا دو مشکل قابل حل و رایج را انتخاب کنید و با این سؤال بچه‌ها را درگیر بحث در مورد تعریف مسأله و شناخت دیدگاه‌های مختلف کنید "در اینجا مشکل چیست؟" مشکل را به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم کنید. مثلاً "من می‌خواهم یک برنامه را نگاه کنم اما برادر یا خواهرم می‌خواهد برنامه دیگری را نگاه کند، " به جای اینکه بگوییم "برادر و خواهر من همیشه می‌خواهند برنامه تلویزیونی تماشا کنند، " یا "چون خواهر یا برادر من از من بزرگ تر است می‌تواند کارهای بیشتری انجام دهد، " به جای اینکه بگوییم "والدین من همیشه چیزهای بیشتری به خواهر یا برادر من می‌دهند چون او را بیشتر دوست دارند. " از سؤالات زیر برای آسان‌تر کردن بحث استفاده کنید:

- از دیدگاه شما مشکل چیست؟

- از دیدگاه برادر یا خواهر شما مشکل چیست؟

- چگونه ممکن است شما دو نفر بتوانید مشکل را به یک صورت ببینید؟

- شما دو نفر چگونه می‌توانید بر سر این مشکل به توافق برسید؟

اگر اعضاء گروه نتوانستند پاسخ‌هایی ارائه دهند، می‌توانید کشمکش‌های زیر را به آن‌ها ارائه دهید.

- برادر یا خواهر شما یک بازی کامپیوتری دارد که می‌خواهید از آن استفاده کنید اما او به شما اجازه این کار را نمی‌دهد

- خواهر یا برادرتان، شما را مسخره می‌کند

- خواهر یا برادرتان در هنگام بازی تقلب می‌کند

- خواهر یا برادرتان نوبت را رعایت نمی‌کند»