کتاب نفت و خون

کتاب نفت و خون نوشتۀ میکل تی. کلر با ترجمۀ وحید موسوی در انتشارات ساقی به چاپ رسیده است. این کتاب، ریشۀ نزاع‌های درازمدت را درگیری بر سر منابع کمیاب می‌داند و نفت را یکی از این منابع معرفی می‌کند. میکل کلر وابستگی آمریکا به نفت خارجی و لزوم حفاظت از منابع تولیدکنندۀ آن به‌وسیلۀ نیروی نظامی را برای امنیت آمریکا آسیب‌زا می‌داند.

درباره کتاب نفت و خون

این کتاب به ریشه‌های نزاع‌های بین‌المللی در دورۀ بعد از جنگ سرد می‌پردازد. میکل تی. کلر می‌گوید زمان جنگ سرد از آنجایی که رقابت میان آمریکا و شوروی بود گمان می‌رفت با پایان این دوره و سقوط شوروی جهان به صلح برسد؛ اما نظم نوین برای جهان هیچ‌گاه تخقق نیافت و اکنون نیز شاهد تعارض‌های مسلحانه هستیم. افزایش‌ خشونت‌ها بسیاری از ناظران را به این تحلیل رسانده که ریشۀ نزاع‌ها در سیاست هویت است آن‌گونه که ساموئل هانتینگتون آن را جنگ تمدن‌ها نامید. 

کلر می‌گوید پس از بررسی جنگ‌های اخیر در آفریقا و آسیا به نتیجه‌های متفاوت با هانتینگتون رسید. او نه تفاوت‌های تمدنی و هویتی که منابع را ریشۀ بسیاری از تعارض‌های معاصر می‌داند. برای مثال، در آنگولا و سیرالئون ذخایر الماس باعث تداوم خونریزی شد، چنان‌که در کنگو مس و طلا یا در کامبوج، چوب. در این میان، اختلاف‌های نژادی و دینی که در اصل هم وجود داشتند تنها حربه‌ای در دست جنگ‌سالاران و سیاستمداران عوام‌فریب برای تسلط بر منابع بودند. 

کتاب نفت و خون علت جنگ‌های درازمدت را الماس، طلا، آب و نفت و... می‌داند. او نفت را هم علت مهمی برای اختلاف معرفی می‌کند و می‌گوید در قرن بیست‌ویکم نفت توانایی بالقوه‌ای برای ایجاد خشونت‌های مسلحانه بیش از منابع دیگر دارد. از این زاویه، میکل کلر به سراغ پیدایش پیوندهای ایالات متحده با تولیدکنندگان نفت خلیج‌فارس رفته است؛ به‌ویژه تلاش‌های آمریکا برای تصاحب مالکیت منابع نفتی پهناور عربستان سعودی. 

کتاب نفت و خون می‌گوید تا زمان پایان جنگ جهانی دوم موضوع نفت مربوط به سیاست داخلی امریکا بود که منابع بکر زیادی هم داشت؛ اما زمانی که مشخص شد این منابع همیشگی نیستند و وجود نفت برای اقتصاد این کشور ضروری است موضوع نفت تبدیل به سیاست خارجی آمریکا شد. همچنین این موضوع به امنیت ملی آمریکا هم تعلق دارد و بنابراین نیروی نظامی آمریکا برای دسترسی به نفت خارجی و حفاظت از تولیدکنندگانی مانند عربستان سعودی و کویت در مقابل ناآرامی‌های داخلی و حمله‌های خارجی به کار گرفته شده است. اما ۱۱ سپتامبر نشان داد وابستگی به نفت خارجی که عمدۀ تولید‌کنندگان آن کشورهای از نظر سیاسی بی‌ثبات و ستیزه‌گر هستند برای آمریکا اسیب‌زاتر خواهد بود.

خواندن کتاب نفت و خون را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

به دوستداران کتاب‌های علوم سیاسی و روابط بین‌الملل پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب نفت و خون

«همان گونه که عملیات اخیر این نیرو در عراق و افغانستان نشان می‌دهد، سنتکام به یکی از مهم‌ترین فرماندهی‌های پنتاگون تبدیل شده است، با این حال، سنتکام بزرگ‌ترین یا مجهزترین مرکز پنتاگون نیست. فرماندهی اروپا مستقر در اشتوتگارت، پایگاه‌های متعددی در اروپا دراد و همه‌ی نیروهای آمریکایی تحت امر ناتو را در بر می‌گیرد. فرماندهی اقیانوسیه مستقر در هونولولو نیز ناوگان های جنگی نیرومند و صدها هزار نیرو در آسیا و اقیانوسیه در اختیار دارد. در مقابل، سنتکام پایگاه‌های عملیاتی کمی (غیر از مک‌دیل) را دارا است و هنگام تدارک برای استقرار نیرو در مناطق عملیاتی باید نیروهایی را از فرماندهی‌های دیگر قرض بگیرد. آن‌چه سنتکام را متمایز می‌کند این است که نیروهای آن در منطقه‌ی جنگی فعالی مستقر هستند که هر روز سربازان آمریکایی در آن می‌جنگند و تعدادی از آن‌ها کشته می‌شوند.»