کتاب ارزیابی عملکرد ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا (جلد اول)

کتاب ارزیابی عملکرد ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا (جلد اول) نوشتهٔ مجید الماسی در انتشارات نور علم چاپ شده است. این کتاب دسته‌بندی موضوعی و ارزیابی مصوبات و تبیین محورهای مهم تصمیم‌گیری ستاد ملی کرونا است. 

درباره کتاب ارزیابی عملکرد ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا (جلد اول)

براساس کارکردها و ماهیت موضوع ویروس کووید-۱۹، بدیهی است که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نقش و جایگاه محوری و ویژه در پیشبرد امور پیشگیری و درمان بیماری کرونا ایفا می‌نماید. همچنین بر اساس سیاست‌های کلی نظام سلامت، تولیت سلامت کشور بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار دارد. از این رو، دبیرخانه ستاد ملی در وزارت مذکور ایجاد گردید و یکی از مهم‌ترین کمیته‌های ذیل ستاد نیز، با عنوان کمیته علمی و با عضویت تعداد 22 نفر در وزارت مذکور تشکیل گردید. در ادامه نیز، به مرور زمان و وفق مصوبات ستاد مذکور، سازوکارها و تشکیلات جدیدی به ساختار ستاد ملی افزوده شد که مهم‌ترین آن‌ها، «قرارگاه عملیاتی مبارزه با کرونا» با محوریت وزارت کشور بود که در آبان ماه سال ۱۳۹۹ آغاز به کار نمود.

تشکیل ستاد ملی امری لازم (و نه کافی) برای مدیریت مؤثر بیماری کرونا بوده است. لذا طبق آموزه‌های سیاست‌گذاری عمومی، امر ارزیابی پسینی سیاست‌ها و عملکرد می‌‌تواند رافع بسیاری از معضلات و ناکارآمدی‌ها در نظام حکمرانی کشور شود و با توجه به اینکه دستگاه‌های صاحب مسئولیت و نهادهای نظارتی، اقدام به انتشار گزارش ارزیابی عملکرد ستاد ملی مدیریت کرونا نکرده‌اند، نگارنده اقدام به بررسی و تدوین گزارش ارزیابی عملکرد ستاد ملی مدیریت کرونا نمود.

با توجه به عدم امکان تدوین گزارش ارزیابی عملکرد در این مقطع زمانی، تصمیم بر آن شد که ارزیابی عملکرد ستادملی مدیریت بیماری کرونا تحت یک فرآیند تدریجی و روش‌مند و شفاف، در قالب چندین جلد به رشته تحریر دربیاید تا ضمن اثرگذاری به موقع، امکان ارتقاء نظام حکمرانی سلامت را فراهم آورد. در نتیجه، این مجلد به عنوان اولین جلد از مجلدات ارزیابی عملکرد ستادملی مدیریت بیماری کرونا، درصدد است ضمن ارائه کلیه مصوبات ستاد ملی (به عنوان اولین مجموعه‌ای که کلیه مصوبات را گردآوری نموده است)، با موضوع‌بندی، تعیین دستگاه‌های متولی و همکار، تعیین اقدامات و اسناد مصوب و در نهایت تبیین محورهای مهم تصمیم‌گیری (نظام مسائل ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا) تلاش نماید فرآیند اخذ گزارش عملکرد دستگاه‌های صاحب مسئولیت را تسهیل نموده و موجبات مشارکت‌گیری از نخبگان و صاحب‌نظران برای تدوین گزارش جامع ارزیابی عملکرد فراهم نماید. علاوه بر این، سیستم‌های پویا و متغیر همانند نظام مقابله با اپیدمی نیازمند بازنگری و ارتقاء سازوکارها و تطبیق فرآیندها با شرایط جدید می‌باشد. از این رو، اگرچه ارزیابی و پایش مستمر بر عهده دبیرخانه ستادملی می‌باشد، لیکن به دلیل قرار داشتن دبیرخانه ستادملی در موقعیت تعارض منافع، نگارنده برای تبیین و تشریح فرآیند ارزیابی مصوبات ستاد ملی به جهت فراهم نمودن بستر لازم برای تدوین گزارش ارزیابی عملکرد، گام‌های ذیل را در دستور کار قرار داده است که این جلد سعی در اجرای گام اول آن دارد:

۱. بررسی دقیق مصوبات و تعیین دستگاه‌های متولی، همکار و به همراه زمان‌بندی اجرای مصوبات (با توجه به نظامات حقوقی و ساختار حکمرانی کشور) و تبیین مسائل و محورهای مهم تصمیم‌گیری که ستاد ملی کرونا می‌بایست در خصوص آن‌ها اتخاذ تصمیم یا سیاست می‌نموده است.

۲. گردآوری داده‌ها و اطلاعات کمی از کلیه متغیرها و شاخص‌های کمی به همراه بررسی تاریخچه اپیدمی‌ها، مطالعه تطبیقی و بررسی خبرگانی یافته‌های سیاستی گام اول

۳. بررسی الزامات و اقتضائات اجرای مصوبات به منظور ارزیابی دقت و کیفیت مصوبات از منظر رعایت ادبیات حقوقی، تناسب سطح تصمیم‌گیری‌ها با جایگاه ستادملی، عدم مغایرت قانونی، نهادسازی‌های مورد نیاز، امکان‌پذیری اجرای سیاست، تعبیه پیش‌نیازهای مالی و حقوقی و سازمانی اجرای سیاست و ...

۴. دریافت عملکرد دستگاه‌های تعیین شده در اجرای مصوبات، تطبیق و راستی‌آزمایی گزارش‌های واصله و تدوین گزارش ارزیابی عملکرد

۵. ارزیابی پسینی مصوبات ستاد ملی به صورت جامع (تعیین چرایی توفیق یا عدم توفیق در مدیریت بیماری کرونا و تعیین عوامل تأثیرگذار) و تدوین گزارش ارزیابی عملکرد

کتاب ارزیابی عملکرد ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا (جلد اول) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به علاقه‌مندان به مباحث مدیریت و مدیریت بحران پیشنهاد می‌شود.