کتاب بررسی مولفه های هویت در رمان «رجال فی الشمس» غسان کنفانی

کتاب بررسی مولفه های هویت در رمان «رجال فی الشمس» غسان کنفانی نوشته حانیه صابری و یاسمن مجتبایی است و انتشارات نظری آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب بررسی مولفه های هویت در رمان «رجال فی الشمس» غسان کنفانی

غسان کنفانی یکی از نویسندگان توانای فلسطین در دوره معاصر است. او توانست اولین رمان خود را با نام مردانی در آفتاب «رجال فی الشمس» در سال ۱۹۶۳ در بیروت منتشر کرد. این رمان که اندکی بعد از اشغال فلسطین در سال به چاپ رسیده، توانسته است به خوبی، درد و رنج فلسطینیان در تمامی ابعاد سیاسی، اقتصادی و دینی را نشان دهد. غسان کنفانی که خود مبارزی فلسطینی است و در راه وطن دست به سلاح برده و در خط اول مجاهدان، فعالیت داشته، در بُعد فرهنگی و داستان نویسی نیز توانسته است، در راه دفاع از سرزمینش چندین رمان را به رشته تحریر درآورد که هر کدام دارای شهرت خاصی است.

غسان کنفانی در این رمان، داستان مهاجرت سه فلسطینی را بازگو می‌کند که هر کدام بنا به دلایلی، اردوگاه‌های آوارگان را ترک کرده و وارد عراق شده‌اند تا در آنجا به وسیله شخصیت چهارم که نیز فلسطینی است و راننده تانکر است، به کویت بروند تا بلکه در آنجا به کاری مشغول شده و بتوانند خانواده خود را از مشکلات موجود، نجات دهند. این رمان از فلسطین اشغالی و دشمن اشغالگر سخن می‌گوید، اشغال‌گرانی که با ورودشان به خاک فلسطین، هویت فلسطینیان را دچار بحران نموده و آنان را با مشکلات عدیده‌ای مواجه ساخته‌اند. بحران هویت در رمان «رجال فی الشمس» به خوبی نشان داده شده است به گونه‌ای که گویا هویت و بحران‌های هویتی، مهمترین دغدغهٔ مؤلف در نگارش این داستان بوده به گونه‌ای که این امر، تمام زوایای زندگی فلسطینیان را در بر گرفته است. این کتاب سعی دارد تا با روشی توصیفی – تحلیلی، بحران هویت را در رمان «رجال فی الشمس»، مورد بررسی قرار دهد.

خواندن کتاب بررسی مولفه های هویت در رمان «رجال فی الشمس» غسان کنفانی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به ادبیات داستانی پیشنهاد می‌کنیم. 

بخشی از کتاب بررسی مولفه های هویت در رمان «رجال فی الشمس» غسان کنفانی

مسأله هویت، در میان پژهشگران در زمینه‌های مختلفِ فلسفی، روانشناسی، تاریخی، اجتماعی و حتی سیاسی، محلّ بحث و اختلاف نظر بوده است. این واژه، در دو بُعد معنای لغوی و معنای اصطلاحی، قابل بررسی است.

معنای لغوی هویت

واژه هویت (Identity) از لحاظ لغوی از واژه (Identitat) مشتق شده و به دو معنای ظاهراً متناقض به کار می‌رود: الف) همسانی و یکنواختی مطلق ب) تمایزی که در برگیرندۀ ثبات یا تداوم در طول زمان است. اگر چه این دو معنا متناقض و متضاد به نظر می‌آیند، امّا در اصل به دو جنبه اصلی و مکمّل هویت مربوط است. ۱.

هویۀ از ریشه «هُوَ» است که معانی متعددی همچون هم ذاتی، هم جوهری، هم ماهیتی و ... دارد.

هُویۀ اسم مصغر هوۀ است و گفته شده: الهویة همان چاهی است که عمقش زیاد است... و گفته شده که الهوة همان گودال عمیق و ژرف است و آن، پرتگاه است.»

جرجانی، معنای این واژه را بیشتر توضیح داده است؛ وی می‌گوید: «الهویة هی الحقیقة المطلقة المشتملة علی الحقائق اشتمال النواة علی الشجرة فی الغیب المطلق، والهویة الساریة فی جمیع الموجودات ما إذا أخذت حقیقة الوجود لا بشرط شیء ولا بشرط لا شیء»۲ (هویت، همان حقیقت مطلق است که خود مشتمل بر حقایقی دیگر است. اشتمال هسته است که بر درخت است. و هویت در تمامی موجودات جریان دارد آنگاه که حقیقت وجود به خود می‌گیرد نه با وجود شرط و نه بدون شرط)

در جای دیگری ذیل این کلمه آمده است: «الهویة هی الأصل والجوهر فالهویة من هُ و بمعنی جوهر الشیء وحقیقته، وبالتالی فإن هویة الشیء هی ثوابته التی تتجدد وتتغیر، تفصح عن ذاتها ما بقیت الذات علی قید الحیاة»۳ (هویت همان اصل و جوهر است. هویت از هو و به مفهوم جوهر و حقیقت یک چیز است و سپس هویت یک چیز همان امور ثابتی هستند که تغییر می‌کنند و تجدید می‌یابند و مادامی که ذات در قید حیات است، گویای ذات آن است) پس هویت، مبدأی است که ریشه در ذات دارد و در طول عمر، ثابت است.

بنابراین کلمه هویت، بر معانی مختلفی دلالت دارد؛ از جمله وحدت ذات یعنی خصوصیات شخصیتی و امتیازاتی که یک شخص یا یک جامعه را از دیگران، متمایز می‌گرداند و این‌گونه می‌بینیم که این کلمه، معنای جوهرِ یک چیز، اصل و بُن آن را به خود می‌گیرد.