کتاب اطلس آماری جنگ شهرها

کتاب اطلس آماری جنگ شهرها نوشته محسن رشید، سالنمای جنگ شهری در دوران دفاع مقدس است که برای علاقه‌مندان و پژوهشگران دوران دفاع مقدس منتشر شده است.

درباره کتاب اطلس آماری جنگ شهرها

بی‌تردید جمع‌آوری آمار و جمع‌بندی اطلاعات پیمایشی از تحولات صحنه نبرد در گستره‌ای به وسعت یک کشور و در بستر زمانی ۸ سال جنگ در تاریخ نگاری مستند امری بسیار دشوار ولی ارزشمند و ضروری است. چون از یک سو ارائه آمار و اطلاعات دقیق، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ‌نگاری مستند تحولات دوران دفاع مقدس دارد. از سوی دیگر بررسی و پردازش پژوهش‌های آماری، به کشف و استخراج رویکردهای آینده پژوهی و رهیافت‌های راهبردی خواهد انجامید.

یکی از موضوعات مهم ولی مغفول در پژوهش‌های جنگ ۸ساله، بررسی ابعاد و دامنه جنگ شهرها است که مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با درک اهمیت این موضوع و معرفی ابعاد و لایه‌های پنهان جنگ شهرها اقدام به انتشار اطلس آماری جنگ شهرها کرده است. ساختار این اطلس آماری است و در سازمان تحقیق آن عامل زمان و مکان حا کم است. به همین دلیل مبنای فصل بندی آن زمان یعنی سال‌های جنگ است و در این بستر زمانی، وضعیت آماری شهرها و استان‌های مورد هجوم ارائه شده است. در این کتاب علاوه بر عامل زمان و مکان به ۳ عامل مرا کز آسیب دیده، تلفات انسانی برجای مانده، و ابزار تجاوز توجه شده است.

این اطلس دارای ۱۰ فصل است که ۹ فصل آن شامل سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷ است یعنی سال‌هایی که جنگ جریان داشته است و پس از آن در آخرین فصل نیز حوادث جنگ شهرها طی ۹۵ ماه جنگ جمع‌بندی شده است.

در بخش پایانی و ضمائم، تعاریف، اهداف و مراحل جنگ شهرها درج شده است. منابع این کتاب، برخلاف سایر کتاب‌های مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، منابع غیره اختصاصی است و متکی بر اطلاعاتی است که از سایر مراکز به ویژه مرکز اسناد، معاونت فرهنگی و تبلیغات و ستاد فرماندهی کل قوا جمع‌آوری شده است و گزارشات نظامی و مطبوعاتی، اعم از محرمانه و عادی مبنای تهیه و تنظیم این اطلاعات بوده است. 

خواندن کتاب اطلس آماری جنگ شهرها را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به تاریخ جنگ ایران و عراق پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب اطلس آماری جنگ شهرها

حمله به شهرها و مرا کز عمومی و مسکونی اگرچه خلاف مقررات بین‌المللی و منشور ملل متحد است، اما خوی تجاوزگری مانع از رعایت این مقررات و دیگر قوانین مربوط به حقوق بشر می‌شود، به ویژه اگر کشور تجاوزکننده از پشتیبانی نظام بین‌المللی بهره‌مند باشد. آسودگی خاطر حکومت عراق از واکنش‌های بین‌المللی، سبب شد مناطق مسکونی و مردم ایران زیر آتش توپخانه قرار گیرند یا با موشک‌های زمین به زمین و هوا به زمین به بمب‌های هدایت شونده، به خا ک و خون کشیده شوند. مهم‌ترین هدف این تجاوزات کاهش حمایت مداوم مردم این مرز و بوم از نظام جمهوری اسلامی، دفاع مقدس و نیروهای مسلح بود. لذا ادعای رژیم عراق که هدف از این اقدامات خود را انهدام مراکز پشتیبانی کننده ایران در جنگ عنوان می‌کرد، ادعایی به دور از واقعیت نبود. بر این اساس، از همان نخستین روزهای جنگ، رژیم عراق حمله به مناطق مسکونی و مراکز پشت جبهه را به عنوان راهکاری مؤثر در جنگ برگزید. مطابق اطلاعات درج شده در این کتاب، در طول ۸ سال جنگ، شهرهای مختلف ایران ۴۷۶۹ بار هدف بمباران هوایی، حملات موشکی و آتش توپخانه عراق قرار گرفتند که پیامد آن شهادت یا جراحت بیش از ۷۶.۰۰ تن از مردم غیرنظامی و هزاران میلیارد تومان خسارت مالی بود. به هرحال، دشمن با این همه اقدامات وحشیانه و مستمر، نتوانست به هدف‌های خود برسد؛ هرچند که خسارات فراوانی، به ویژه در ابعاد انسانی، به مردم ایران و عراق تحمیل کرد