بریده‌هایی از کتاب سالتو

«جنوب ایتالیا یه نوع حلزونی زندگی می‌کنه که می‌گن باهوش‌ترین شکارچی دنیاست، بهش می‌گن حلزون فیلسوف. این حلزون پنج‌سانتی عروس‌های دریایی‌ای رو شکار می‌کنه که تا شیش متر قدشونه، باور می‌کنی؟» منتظر بودم برود سر اصل مطلب. حوصلهٔ حیات‌وحش نداشتم، ولی جرئت هم نداشتم این را بگویم. بعدِ چند ثانیه مکث گفت «گاهی حاشیه‌ها اصلِ مطلبن، اما من خلاصه‌ش می‌کنم برات... اون‌ها خودشون رو شکار جا می‌زنن، به خاطرِ همین تغییر در ذاته که به‌شون می‌گن فیلسوف؛ شکارچی زورش نمی‌رسه و خودش رو شکار جا می‌زنه. عروس دریایی هم قورتش می‌ده و این‌طوری اون‌ها به مجرای هاضمهٔ مدوزها وارد می‌شن.» انگار یادش افتاده باشد که من هم باید بدانم، گفت «مدوز اسم عروس‌هاست. پوستهٔ سخت حلزون مانع هضم شدنش می‌شه و این‌طوری شکار شروع می‌شه. حلزون به دیوارهٔ معدهٔ عروس دریایی می‌چسبه و آروم‌آروم از درون شروع می‌کنه خوردن. حلزون که به رشد کامل خودش می‌رسه دیگه خبری از عروس دریایی نیست؛ چون اون رو از درون خورده.»

آن‌جا بود که فهمیدم آدم‌ها به خاطر مُرده‌ها نیست که گریه می‌کنند، به خاطر زنده‌هاست. به خاطر آن‌هایی که مانده‌اند.

باورها رو زیاد جدی نگیر بچه. فقط گوشهٔ ذهنت باشه و مُدام غربال‌شون کن. باورِ ثابت تو دنیا نداریم. همه‌چی تغییر می‌کنه. یادت باشه وقتی چیزی رو زیادی باور کردی دیگه نمی‌تونی کار درست رو انجام بدی.

بعضی حرف‌ها رو باید مثل شکلات تلخ مزه‌مزه کنی.»

«یه ماهی هست تو ژاپن به اسم فوگو، که سالی سیصد نفر تو رستوران‌های ژاپن بعدِ خوردنش سر همون میز می‌میرن. فقط به این خاطر که ماهیه درست تخلیه و پخته نشده. بااین‌حال باز هم مردم ژاپن بی‌خیالش نمی‌شن. یه مدت دولت ممنوعش کرد، می‌دونی چی شد؟» مکثِ کوتاهی کرد. «مردم رفتن سراغ رستوران‌های زیرزمینی و فوگو خوردن و همون جاها هم مُردن. خنده‌داره اما می‌دونی چرا؟» گفتم «نه.» گفت «خیلی ساده‌ست، اون‌ها خوردنِ فوگو رو دوست دارن. ازش لذت می‌برن. اما فکر نکن به خاطر مزه‌ش، به‌نظرم اون‌ها از ترسیدن و ریسک کردن لذت می‌برن بچه. از آدرنالین.»

تو رنج می‌کشی اما هیچ‌وقت نمی‌فهمی چرا.

مردم همین‌اند؛ همیشه بیشتر از عقل‌شان برای دل‌شان خرج می‌کنند

بهترین شکارچی‌ها صبورترینِ موجودات‌اند.

آن‌ها از ما می‌ترسیدند و ما از روزگار که هربار مثل یک شعبده‌باز قهار خرگوشِ سیاهِ زشتِ مریضی از کلاهش درمی‌آورد و مستقیم پرت می‌کرد توی زندگی‌مان.

«رمان‌ها تصویرهای خارق‌العادهٔ زندگی‌ان، اون‌ها قدرت و وسعت مغز آدم رو نشون می‌دن. می‌دونی، رمان‌ها خیال‌هامون رو واقعی و واقعیت اطراف‌مون رو خیالی می‌کنند.

بچه، هر کاری رو که ازش لذت می‌بری انجام بده، حتا اگه می‌دونی تهش شکسته. انجامش بده. برنده شدن تو نترسیدنه بچه، نه تو اول شدن.

نادر می‌گفت بعضی از قصه‌ها آن‌قدر واقعی‌اند که نباید تعریف شوند، چون کسی باور نمی‌کند.

ترس همهٔ انرژی و زمانت رو برای زندگی کردن می‌گیره... جاش هم هیچی بهت نمی‌ده... آخرش هم یه تفاله ازت تحویل می‌ده

می‌گفت خدا اون استعدادی رو که می‌خوای بهت نمی‌ده. می‌گفت اون چیزی رو بهت می‌ده که طبیعت نیاز داره تا چرخه‌اش از کار نیفته. می‌گفت این رسم زندگیه که توی تصمیم‌گیری‌های بزرگش تو رو پشیزی هم حساب نمی‌کنه، این‌که اسمت چی باشه، کجا به دنیا بیای، چه استعدادی داشته باشی و مرد باشی یا زن. به‌هیچ‌وجه ازت نظر نمی‌خواد. کار خودش رو می‌کنه و این تهِ نامردیه.»

می‌دونی یه زن چرا به یه مردی می‌گه آره و قبول می‌کنه که زنش بشه؟» «چون دوستش داره؟» «نه. چون به این نتیجه رسیده که دوست داره اون مرد بابای بچه‌ش باشه.

«خُب بگو ببینم، گفتم چی رو باور کنی؟» «حریفم زورش خیلی بیشتر از منه و حریفش نمی‌شم. که پای بلند یه تهدیده.» «آفرین، حالا می‌خوام که بندازیش دور، باورها رو زیاد جدی نگیر بچه. فقط گوشهٔ ذهنت باشه و مُدام غربال‌شون کن. باورِ ثابت تو دنیا نداریم. همه‌چی تغییر می‌کنه. یادت باشه وقتی چیزی رو زیادی باور کردی دیگه نمی‌تونی کار درست رو انجام بدی.

«آدم باید هر وقت خواست از خواب بیدار بشه و هر وقت خواست بره. باید بتونه کُل وابستگی‌ها و مال‌واموالش رو ظرف نیم‌ساعت تو یه کوله‌پشتی بذاره و بزنه به جاده.»

«پنجره فقط باعث می‌شه مردم تو زندگیت سَرَک بکشن.»

مرگ دنبال کسی که بخوادش نمی‌ره. پس زندگی می‌کنم و سعی هم می‌کنم عادت کنم. تو هم سعی کن.

آن وقت‌ها فکر می‌کردم عذاب‌وجدان ساخته شده تا مردم در یک محدودهٔ مشخص قابل‌کنترل باشند. مثل شرافت. مثل صداقت یا نوع‌دوستی.

«گاهی آدم باید حلزون فیلسوف باشه. به جای قدوهیکلش به مغزش متکی باشه.»

آدم‌ها به خاطر مُرده‌ها نیست که گریه می‌کنند، به خاطر زنده‌هاست. به خاطر آن‌هایی که مانده‌اند.

«به من اعتماد کن. کُشتی دردناک‌ترین قسمت زندگیته. اصلاً ببین کی‌ها قهرمان جهان و المپیک شده‌ن... از اون‌ور هم ببین بچهٔ کدوم نابغهٔ کُشتی تونسته قهرمان بشه... هیچ‌کدوم. کُشتی نه زور می‌خواد نه استعداد نه فن؛ کُشتی درد می‌خواد، این درد رو هم فقط زندگی بهت می‌ده. واسه همین هم هست که کم‌کم خودش رو عینِ زندگی به رُخ می‌کشه؛ می‌زنه تو چشم مردم که ببین، منم، کُشتی.»

این لباس کمکی به تو نمی‌کند، فقط کاری می‌کند که دیگران از برهنه دیدن تو چندش‌شان نشود.

می‌گفت آدم‌های این شهر را خوب می‌شناسد و می‌داند که چه‌طور وقتی دست‌بالا را داشته باشند، بی‌رحم می‌شوند. می‌گفت همیشه باید توی سر آدم‌های شهر بزنی تا توی سرت نزنند.

«می‌دونی یه زن توی دنیا چی رو بیشتر از همه دوست داره؟» «مامانش؟» چشم‌هاش برق می‌زد. «بچه‌ش رو. یه زن حتا وقتی هنوز ازدواج هم نکرده بچه‌ش رو بیشتر از کُل دنیا دوست داره. تو خیالش باهاش بازی می‌کنه، حرف می‌زنه و لباس تنش می‌کنه. حالا می‌دونی یه زن چرا به یه مردی می‌گه آره و قبول می‌کنه که زنش بشه؟» «چون دوستش داره؟» «نه. چون به این نتیجه رسیده که دوست داره اون مرد بابای بچه‌ش باشه.

دریا عجیب بی‌قرار بود.

بن‌بست فقط یک تصور بچگانه است برای آن‌هایی که نمی‌توانند.

ساده‌ترین راه ضربه زدن به یک آدم مغرور از طریق نقطهٔ قوت اوست.

مردم همین‌اند؛ همیشه بیشتر از عقل‌شان برای دل‌شان خرج می‌کنند.