بریده‌هایی از کتاب سیلی واقعیت

اگر ذهن اعتراض کند که این کار برای شما امکان‌پذیر نیست، فقط اجازه دهید مانند یک رادیوی روشن در پس‌زمینهٔ ذهن حرف‌هایش را بزند و به پچ‌پچ‌کردن ادامه دهد و شما نیز کار خود را بکنید).

«روز خود را نه براساس آنچه امروز درو کرده‌اید، بلکه براساس دانه‌هایی که کاشته‌اید، ارزیابی کنید.»

به‌یقین نمی‌توانیم زمان را به عقب بازگردانیم یا کاری کنیم که اتفاقات گذشته رخ ندهد؛ اما می‌توانیم نگرشمان را به آن‌ها انتخاب کنیم. گاهی با انتخاب یک موضع، شکاف بسته می‌شود. البته گاه نیز نمی‌توانیم شکاف را ببندیم؛ اما انتخاب موضع سرزندگی را به ما بازمی‌گرداند. با موضع‌گیری شاید به واقعیتی که خواهانش هستیم دست نیابیم، ولی زندگی معنادار و رضایت‌مندی خواهیم داشت.

مراقب باشید: ذهن از واکنش‌ ما به‌جای مهمات جنگی، برضد خودمان استفاده می‌کند. ممکن است به‌دلیل این واکنش‌ها، به‌شدت قضاوتمان کند.

ویلیام شکسپیر اغلب می‌گفته است: «هیچ‌چیز خوب یا بدی وجود ندارد، بلکه طرز تفکر ماست که آن‌ها را به خوب یا بد تبدیل می‌کند.»

وقتی هدف و زمان حال در قلبمان با هم ترکیب شود، تجربهٔ فوق‌العادۀ امتیاز را به ‌وجود می‌آورد. امتیاز یعنی مزیتی خاص یا امتیازی که به تعداد کمی از افراد اعطا می‌شود. اگر زندگی را یک امتیاز یا یک فرصت بدانیم، به‌طور طبیعی روند زندگی‌مان رضایت‌بخش‌تر خواهد شد؛ مسئله‌ای که باید قدرش را دانست و از آن لذت برد. همگی ما برای این باور که زندگی «کوتاه» و «ارزشمند» و «موهبت» است ارزش قائلیم، ولی اغلب، آن را فراموش می‌کنیم، از هدفمان دست می‌کشیم و از آنچه در این لحظه از آن برخورداریم، قدردانی نمی‌کنیم.

«روز خود را نه براساس آنچه امروز درو کرده‌اید، بلکه براساس دانه‌هایی که کاشته‌اید، ارزیابی کنید.»

هیچ‌کس به‌ همهٔ خواسته‌هایش دست نیافته است. رسیدن به همهٔ خواسته‌ها محال است و هرگز رخ نمی‌دهد. در طول زندگی ما روی این کرهٔ خاکی، قرار است همگی ناامیدی، سرخوردگی، شکست، فقدان، طرد‌شدن، بیماری، صدمه‌دیدن، پیرشدن و مرگ را تجربه کنیم و از آن‌ها گریزی نیست.

«روز خود را نه براساس آنچه امروز درو کرده‌اید، بلکه براساس دانه‌هایی که کاشته‌اید، ارزیابی کنید.»

زندگی نه از فداکاری‌ها و کارهای بزرگ، بلکه از چیزهای کوچکی که لبخند بر لب‌هایمان می‌آورد، ساخته می‌شود. مهربانی و تعهدات کوچکی که از روی عادت ابراز می‌شود، همان‌هایی است که قلب را تسخیر، از آن محافظت و آسودگی را تأمین می‌کند.

تمرکز بر «خشنودی درونی» به‌معنای دستیابی به احساس بهزیستی و نشاط، بدون توجه به مسائل بیرونی است؛ یعنی چگونه در مواجهه با دردی بزرگ، ترس، فقدان یا محرومیت، به آرامش دست یابیم.

زندگی نه از فداکاری‌ها و کارهای بزرگ، بلکه از چیزهای کوچکی که لبخند بر لب‌هایمان می‌آورد، ساخته می‌شود. مهربانی و تعهدات کوچکی که از روی عادت ابراز می‌شود، همان‌هایی است که قلب را تسخیر، از آن محافظت و آسودگی را تأمین می‌کند.

کتک‌زدن و سخت‌گیری به خود، به بی‌فایدگی زدن الاغ با چوب است. البته خود‌انتقادگری ممکن است گاه به حرکت در مسیر صحیح منجر شود، اما هرچه بیش‌تر به آن عادت کنید، بیچاره‌تر و ناسالم‌تر می‌شوید. خیلی بعید است که این روش رفتارتان را تغییر دهد، بلکه بیش‌تر احساس بیچارگی و فروماندگی را تجربه خواهید کرد. بنابراین صرف‌نظر از این‌که شکاف واقعیت شما چگونه به وجود آمده است، اگر زندگی آن را ظالمانه به ما تحمیل کرده باشد یا ما (حداقل تا قسمتی) آن را از طریق رفتارهای خود به وجود آورده باشیم، تمرین شفقت به‌ خود ضروری است (مگر آن‌که شما بخواهید مانند الاغِ آسیب‌دیده، زندگی خود را با زور و اجبار به‌سمتی دیگر هدایت کنید، که البته شک دارم چنین باشد).

حضور در زمان حال و معناداربودن زندگی دو دوست صمیمی‌اند. معنا به زندگی ما سمت‌وسو می‌بخشد و حضور در زمان حال اجازه می‌دهد از سفرمان بیش‌ترین بهره را ببریم. کسی که در زمان حال حضور دارد، ولی زندگی معناداری را دنبال نمی‌کند، مصداق فردی است که روی قایقی بی‌بادبان نشسته باشد. بدون کنترل بر مسیر خود، دستخوش طوفان و رویدادهای طبیعی خواهد شد. بسیاری فکر می‌کنند معنا را می‌توان در مسئله‌ای خارج از خود، مانند رابطهٔ عاطفی یا شغل، یافت، ولی در حقیقت معنا کیفیتی درونی است.

صرف زمان برای مهربانی و رفتار آگاهانه با خود، درد و رنجتان را از بین نمی‌برد، ولی آن‌ را تکریم و به معلمی تأثیرگذار برای شما تبدیل می‌کند.

مهم نیست چقدر تلاش کنیم، باز هم درد و رنج خواه‌ناخواه به زندگی ما می‌خزد.

ابتدا، سیلی بیدارمان می‌کند، سپس خود را با شکاف مواجه می‌بینیم. من آن را «شکاف واقعیت» نامیدم، زیرا در یک سمت واقعیتی قرار دارد که حقیقت زندگی ماست و در سمت دیگر واقعیتی که تمایل داریم به آن دست یابیم. هرچه شکاف و فاصلهٔ میان این دو واقعیت، یعنی واقعیت و خواسته‌های ما بیش‌تر شود، احساسات برانگیخته‌شده دردناک‌تر خواهد بود؛ همچون حسادت، حسرت، ترس، ناامیدی، شوک، غم و اندوه، خشم، اضطراب، احساس گناه، شاید حتی تنفر، ناامیدی، انزجار.

درحالی‌که ضربۀ سیلی بسیار سریع رخ می‌دهد، شکاف حاصل از آن چند روز، هفته، ماه یا سال و حتی چند دهه باقی می‌ماند.

در مواجهه با شکاف واقعیت، به‌طور غریزی می‌کوشیم شکاف را پر کنیم؛ یعنی واقعیت را طوری تغییر دهیم که با خواسته‌هایمان تطبیق یابد و اگر موفق شویم، این شکاف بسته می‌شود و احساس خوبی به ما دست می‌دهد؛ همچون خشنودی، رضایت و آرامش، همراه با حس موفقیت و تسکین، که کاملاً خوشایند است. اگر راهی هست که ما را به خواسته‌هایمان می‌رساند و این راه فعالیتی مجرمانه یا برخلاف ارزش‌های اصلی یا مولّد مشکلات بزرگ‌تری نیست‌، پس حرکت در آن معقول به نظر می‌رسد.

اکت بر مبنای مفاهیم ذهن‌آگاهی و ارزش‌ها ساخته شده است.

خشنودی بیرونی احساس خوشایندی است که هنگام تطبیق واقعیت با خواسته‌هایمان شکل می‌گیرد؛ همان احساسی که هنگام بستن شکاف واقعیت، رسیدن به هدف‌ها یا خواسته‌هایمان به ما دست می‌دهد. خشنودی بیرونی اهمیت بسیاری دارد. همهٔ ما می‌خواهیم به اهدافمان دست یابیم و نیازهایمان را برآورده کنیم، ولی دست‌یافتن به خشنودی بیرونی خیلی وقت‌ها امکان‌پذیر نیست

دکتر الیزابت کوبلر_راس، پنج مرحلهٔ سوگ را به‌صورت انکار، خشم، چانه‌زنی، افسردگی و پذیرش توضیح می‌دهد. با این‌که وی به‌طور خاص به سوگ برای مرگ و از دنیارفتن اشاره می‌کند، ولی این مراحل به انواع فقدان و شوک و بحران تعمیم‌پذیر است.

سیلی واقعیت در ابتدا خفیف است و ممکن است هیچ‌کدام از مراحل سوگ را تجربه نکنید، ولی وقتی فقدان یا بحرانی جدی رخ می‌دهد، معمولاً با چند مرحله از آن روبه‌رو خواهید شد.

در تمام آن‌ها ما با شکاف بزرگی میان واقعیتی که رخ داده و واقعیتی که خواهانش هستیم، مواجه می‌شویم. هرچه این شکاف بزرگ‌تر باشد، درد و رنج ما نیز بیش‌تر می‌شود. هرچه درد و رنج ما بیش‌تر شود، کم‌تر با آن‌ها به‌صورت مؤثر کنار می‌آییم.

به‌یقین نمی‌توانیم زمان را به عقب بازگردانیم یا کاری کنیم که اتفاقات گذشته رخ ندهد؛ اما می‌توانیم نگرشمان را به آن‌ها انتخاب کنیم.

استیون هیز، خالق اکت، دراین‌باره می‌گوید: «به اندازهٔ تمام لحظات درد و رنج در زندگی، لحظات شادی و لذت نیز وجود دارد.»